بیماری پارکینسون : علائم،علل،پیشگیری و درمان پارکینسون (+ نکات مراقبت از سالمند پارکینسونی )

بررسی جامع بیماری پارکینسون

بیماری پارکینسون یک اختلال مغزی پیشرونده است که معمولاً افراد بالای ۵۰ سال را درگیر می کند. شناخت ، درمان و روش های مراقبت از سالمندان پارکینسونی اهمیت دارد. پارکینسون پس از آلزایمر دومین بیماری مخرب اعصاب است. در این بیماری فرد مبتلا به تدریج توانایی جسمی و روحی خود را از دست می دهد. بیماری پارکینسون در صورت عدم درمان مناسب به سرعت پیشرفت می کند که منجر به کاهش تدریجی عملکرد بیمار می شود. مرکز خدمات پرستاری مهرپرور در این مقاله قصد دارد اطلاعات جامعی از این بیماری را در اختیار شما قرار دهد و همچنین نکات مراقبت از بیمار پارکینسونی را در اختیار پرستار سالمند و خانواده بیماران بگذارد.

بیماری پارکینسون چیست؟
علائم بیماری پارکینسون
علل ایجاد بیماری پارکینسون
چگونگی تشخیص بیماری پارکینسون
۷ راه موثر برای پیشگیری از پارکینسون
نکات مراقبت از سالمند پارکینسونی

پارکینسون چیست؟

بیماری پارکینسون ( Parkinson’s Disease ) یا PD ، همان لرزش در وضعیت استراحت است. شیوع این بیماری بیشتر در سنین پیری است ، اما در جوانان هم دیده می‌شود. این بیماری در اثر از بین رفتن سلول‌های ترشح‌کننده ماده‌ای به نام دوپامین (که یک انتقال دهنده عصبی) است اتفاق می افتد. نبود این سلول‌ها منجر به از دست دادن کنترل ماهیچه‌های صاف و لرز‌ش‌های غیرقابل کنترل می‌شود. افزایش نسبت استیل کولین به دوپامین در عقده های قاعده ای مغز موجب علائم ترمور، سفتی عضلات و کندی حرکات میشود. بعد از بیماری آلزایمر (Alzheimer)، بیماری پارکینسون معمولترین بیماری مخرب اعصاب به حساب می آید.

علائم بیماری پارکینسون

از دست دادن حس بویایی، پیش نشانگر بیماری پارکینسون است. بروز اختلال در حس بویایی با ابتلا به بیماری پارکینسون مرتبط شناخته شده است. اکنون یک تحقیق جدید نشان می‌دهد از دست دادن حس بویایی اولین نشانه بالینی بیماری پارکینسون را از چندین سال قبل پیش بینی می‌کند.

سایر علائم بیماری پارکینسون به شرح زیر است :

افسردگی
عصبی بودن
آبریزش دهان
کندی حرکات
نداشتن تعادل
مشکل در تکلم
اختلال در جویدن و بلع
تغییرات صدا (ضعیف و بم)
سختی و خشک شدن دست و پا
لرزش دست و پا در حالت استراحت
مشکلات در به خاطر سپردن یا به یاد آوردن اطلاعات جدید
از بین رفتن حالت طبیعی چهره ( ثابت شدن صورت یا خیرگی چشم)

علل ابتلا به بیماری پارکینسون

حرکات بدن را قسمتی از مغز به نام عقده‌های قاعده‌ ای تنظیم می کند. سلول‌های این بخش به وجود تعادل مناسبی از دو ماده نیاز دارند که هر دو در انتقال ایمپالس‌های عصبی نقش دارند: یکی دوپامین و دیگری استیل‌کولین. در بیماری پارکینسون، سلول‌های تولید‌شده‌ی دوپامین تخریب می‌شوند و تعادل بین این دو ناقل عصبی به‌هم می‌ریزد.

دیگر دلایل بیماری پارکینسون عبارت‌اند از:

سکته‌ مغزی
بیماری ویلسون
بیماری ھﺎﻧﺗﯾﻧﮕﺗون
بیماری لویی‌بادی
بیماری کروتزفلد یاکوب
مصرف داروهای غیرمجاز
مواجهه با سموم محیطی
اختلالات تیروئید و پاراتیروئید
مشکلات عصبی نظیر آلزایمر
واکنش منفی به داروهای تجویزی
التهاب مغز (انسفالیت) در اثر عفونت
وجود مایع اضافی در اطراف مغز (هیدروسفالی)
وارد آمدن ضربات مکرر به سر (مثلا در اثر تصادف‌های مکرر یا برخی ورزش‌ها)

چگونگی تشخیص بیماری پارکینسون

اگر انجام کارهای روزمره دیگر مثل قبل برایتان آسان نیست؛ مثلا بستن دکمه‌های پیراهن ، مسواک ‌زدن دندان‌ها ، تشخیص بو. می تواند مرتبط ‌با پیری یا علامتی از بیماری پارکینسون باشد.آزمایش خاصی برای بیماری پارکینسون وجود ندارد. پزشکان معمولا بر اساس نشانه های بیماری و معاینه بیمار، پارکینسون را تشخیص می‌دهند. فردی که حداقل دو نشانه از علائم اصلی زیر را داشته باشد، نیاز به بررسی دقیق تر پارکینسون دارد:

رعشه یا لرزش
آهسته ‌بودن حرکات
مشکلات تعادل و افتادن مکرر
خشکی بازوها یا پاها یا بالاتنه

علائم معمولا در یک سمت بدن ظاهر می‌شوند و درنهایت، به‌سمت دیگر نیز سرایت می‌کنند. علائم پارکینسون بسیار شبیه بیماری‌های دیگری است که روی سیستم عصبی تأثیر می‌گذارند؛ بنابراین مخصوصا اگر علائم فرد خفیف باشد، تشخیص علت اصلی بیماری زمان‌بر خواهد بود.

روش های درمانی بیماری پارکینسون

متأسفانه در حال حاضر درمان قطعی برای بیماری پارکینسون وجود ندارد. علاوه بر مصرف برخی داروها میتوان از درمان گیاهی بیماری پارکینسون هم استفاده کرد. درمان پارکینسون با داروی گیاهی می‌تواند تا حد زیادی به بهبود علائم این مشکل کمک کند. پیش از مصرف هرگونه گیاه دارویی حتماً با پزشک خود مشورت کنید که تداخلی بین گیاه و داروی شما وجود نداشته باشد.

۱- درمان های دارویی

درمان پارکینسون به کمک داروی لوودوپا

لوودوپا (L دوپا) اسید آمینه ای می باشد که در مغز به دوپامین تبدیل می شود. دوپامین به ارتباط بین سلول های عصبی کمک می کند مصرف این دارو سبب کاهش کندی حرکات و سفتی عضلات می شود و به افراد کمک می کند تا تحرم راحت تری داشته باشند. لوودوپا به سرعت در بدن از بین می رود. از مصرف این دارو با غذاهای پروتئینی پرهیز کنید. بهتر است این دارو را نیم ساعت قبل از غذا مصرف کنید.

عوارض مصرف لوودوپا :

توهم
هذیان
خواب آلودگی
تهوع و استفراغ
حرکات غیر ارادی

درمان پارکینسون به کمک آگونیست های دوپامین

این داروها برای کاهش علائم حرکتی پارکینسون تجویز می شوند. شامل: آپوکین، میراپکس، پارلودل و ریکوئپ می باشند. آپوکین یک داروی تزریقی است و وقتی تجویز می شود که اثرات داروی لوودوپا از بین رفته باشد.

عوارض جانبی داروی آگونیست دوپامین:

جنون
تهوع
استفراغ
خواب آلودگی
احتباس مایعات

دیگر داروهای درمانی پارکینسون

Comtan و Tasmar می توانند تاثیر لوودوپا را بهبود بخشند. عوارض جانبی این داروها، اسهال است. بیماران مصرف کننده Tasmar، نیاز به بررسی عملکرد کبد دارند. داروی Stalevo ترکیبی از داروهای لوودوپا، کاربیدوپا و انتاکاپن می باشند.داروهای Azilect، Eldepryl و Zelapar که از شکستن دوپامین جلوگیری می کنند، ممکن است در اوایل بیماری و یا همراه با لوودوپا تجویز شوند.این داروها نباید با داروهای ضد افسردگی مصرف شوند.

درمان پارکینسون با داروی گیاهی و طب سنتی

درمان قطعی برای بیماری پارکینسون در جهان وجود ندارد. داروهای شیمیایی مورد استفاده این بیماری نیز دارای عوارض جانبی زیادی می باشند. می توان درمان بیماری پارکینسون را به کمک برخی گیاهان دارویی انجام داد. درمان پارکینسون با داروهای گیاهی تا حد زیادی مؤثر است.

درمان‌های گیاهی و طبیعی برای بهبود و درمان پارکینسون

طیف گسترده‌ای از مواد طبیعی با خاصیت محافظت نورونی برای فعالیت‌های ضد بیماری پارکینسون آزمایش شده است که با توجه به این مطالعات درمان‌های گیاهی و سنتی برای بهبود و درمان این بیماری توصیه می‌شود.

داروهای گیاهی درمان پارکینسون

زیتون
گیاه راعی
درمان با گیاه اسکوتلاریا
زردچوبه در درمان پارکینسون
ملاتونین برای درمان پارکینسون
دانه سویا برای درمان پارکینسون
گیاه جینکو بیلوبا و درمان پارکینسون
مزایای براهمی در درمان بیماری پارکینسون
خواص درمانی شبدر قرمز برای بیماری پارکینسون

۱- زیتون

درخت زیتون و اجزای آن، به‌عنوان داروی گیاهی موثر برای درمان پارکینسون می‌باشد و ارقام مختلف زیتون خوراکی خاصیت درمانی دارد.

۲- گیاه راعی

سر شاخه‌های گل‌دار تازه یا خشک شده این گیاه برای درمان بیماری پارکینسون مفید است.

۳- درمان با گیاه اسکوتلاریا

این گیاه که به‌صورت شربت موجود است برای درمان پارکینسون مفید است.

۴- زردچوبه در درمان بیماری پارکینسون

زردچوبه به دلیل وجود ماده به نام کورکومین به درمان بیماری پارکینسون کمک می کند. این ماده با اختلال در پروتئینِ مسئول بیماری پارکینسون و جلوگیری از شکل گیری پروتئین این کار را می‌کند.

۵- ملاتونین برای درمان پارکینسون

این ماده به شکل قرص‌های ۳ میلی‌گرمی موجود است.

۶- دانه سویا برای درمان پارکینسون

این داروی گیاهی به‌صورت قرص برای درمان پارکینسون مفید است.

۷- گیاه جینکو بیلوبا و درمان پارکینسون

این داروی گیاهی به شکل کپسول، قرص یا شربت وجود دارد.

۸- مزایای براهمی در درمان بیماری پارکینسون

گیاه براهمی که نوعی گیاه آبی در آکواریوم است گردش خون به مغز را بهبود می بخشد و از سلول‌های مغز محافظت می کند.این گیاه در تقویت حافظه ، درمان بیماری پارکینسون و حفاظت مغز موثر است.

۹- خواص درمانی شبدر قرمز برای بیماری پارکینسون

عصاره این گیاه خاصیت درمانی زیادی در طیف زیادی از بیماری‌ها دارد.

۷ راه موثر برای پیشگیری از پارکینسون

پزشکان هنوز به درستی نمی دانند چه چیز سبب بیماری پارکینسون می شود. عواملی مانند ژن ها و عوامل زیست محیطی در این زمینه نقش دارند. به قاطعیت نمی توان گفت گام خاصی برای جلوگیری از پارکینسون وجود دارد ، اما برخی انتخاب های سالم در زندگی در پیشگیری از این بیماری کمک کننده خواهند بود.

۱- مصرف کافئین

نوشیدن حداقل یک فنجان قهوه در طول روز خطر ابتلا به پارکینسون را کاهش می دهد.مصرف کمتر از ۴۰۰ میلی گرم کافئین بدون افزودنی های شیرین، برای پیشگیری از پارکینسون مفید است.

۲- مصرف چای سبز

چای سبز نیز به پیشگیری از پارکینسون کمک می کند. این نوع چای ترکیباتی به نام پلی فنول دارد ، آنتی اکسیدانی که ممکن است منجر به از بین رفتن رادیکال های آزاد بدن شوند.

۳- مصرف فلفل

خوردن انواع فلفل ، خطر ابتلا به پارکینسون در حال توسعه را کاهش می دهد. برای بهره مندی از مزایای فلفل، روز خود را با املت حاوی فلفل، ناهار خود را با سالاد همراه با فلفل خرد شده و شام را با سوپی که حاوی این سبزی باشد، شروع کرده و به پایان ببرید.

۴- مصرف سبزیجات تازه و خام

مصرف سبزیجات تازه و خام خطر ابتلا به پارکینسون را کاهش می دهد. دلیل آن ، سطوح پایین ویتامین ب و فولات است که منجر به افزایش خطر ابتلا به پارکینسون می شود. شما به راحتی می توانید بهترین منابع اسید فولیک یا همان فولات را به رژیم غذایی تان اضافه کنید. منابعی مثل: اسفناج، کاسنی فرنگی، کاهو، مارچوبه، خردل، خربزه، بامیه و کلم.

۵- مصرف آنتی اکسیدان ها

آنتی اکسیدان ها خطرات ناشی از استرس را در بدن کاهش می دهد که خود عامل ابتلا به پارکینسون هستند. مصرف غذاهایی مانند کنگر فرنگی، کلم پیچ، سیب زمینی، انواع توت، گلابی، سیب ها، انگور، تخم مرغ، عدس، لوبیا، گردو، شکلات تیره، باقلا و … برای پیشگیری از پارکینسون ضروری است. مصرف بیش از حد آنتی اکسیدان ها ایجاد مسمومیت می کند.

۶- کنترل مصرف آهن

زیاده روی در مصرف آهن منجر به استرس اکسیداتیو ناشی از رادیکالهای آزاد در بدن می شود. این روند می تواند منجر به انحطاط سلول های مغز شود.

۷- کنترل مصرف منگنز

مصرف بیش از حد منگنز نیز منجر به استرس اکسیداتیو در بدن خواهد شد. مردان روزانه مجاز به دریافت ۱,۶ میلی گرم و زنان روزانه ۲.۳ میلی گرم منگنز در روز هستند. منابع تأمین منگنز:آجیل، حبوبات، دانه ها، چای، غلات کامل و سبزیجات برگ تیره است.

نگهداری از سالمند مبتلا به پارکینسون در منزل

مراقبت از سالمندان مبتلا به بیماری در سلامت و بهبود سالمند، نقش اساسی دارد. اهمیت این نگهداری زمانی بیشتر است که از سالمند در منزل نگهداری می شود. در ادامه این مقاله روش های صحیح نگهداری از سالمند مبتلا به پارکینسون را بررسی می کنیم. سالمندان مبتلا به پارکینسون که در حفظ تعادل مشکل دارند نیاز به مراقبت دائمی دارند. اصولاً نگهداری از سالمند نیاز به داشتن مهارت هایی اساسی دارد مانند توانایی انجام مراقبت های بالینی، داشتن شناخت از نوع بیماری سالمند، توانایی ارتباط صحیح برقرار کردن با سالمند، توانایی کمک به تحرک سالمند ، توانایی ارتباط برقرار کردن با اطرافیان سالمند ، توانایی رسیدگی به امور خانه سالمند و آماده کردن یک غذای مناسب برای سالمند متناسب با نوع بیماری سالمند و… .

اگر برای مراقبت از بیمار یا سالمند مبتلا به پارکینسون خود به کمک احتیاج دارید ، همین حالا به کارشناسان ما پیام دهید.

خدمات بالینی و پرستاری در منزل پارسیان مهرپرور
آنلاین
سوالی دارید؟ در واتساپ مطرح کنید.

مهم ترین نکات مراقبت از مبتلایان به پارکینسون

خانواده هایی که بنا به هر دلیلی به تنهایی نمی توانند از سالمند مبتلا به پارکینسون خود مراقبت کنند ، استخدام یک پرستار سالمند مناسب می تواند راه حل باشد. سالمندان مبتلا به پارکینسون باید داروهای خود را به موقع مصرف نمایند و یکی از وظایف پرستار سالمند ، مدیریت زمان مصرف داروها می باشد.

۱- مصرف به موقع داروها در بیماران پارکینسونی

از مهم ترین اصول مراقبت از بیماران پارکینسونی مصرف به موقع دارو می باشد. مبتلایان به پارکینسون در دو وضعیت *خاموش و روشن * قرار دارند. این دو وضعیت به مصرف به موقع داروها بستگی دارد. بعد از اینکه دارو در بیماران پارکینسونی تأثیر گذاشت سالمند در وضعیت * روشن * قرار می گیرد. وضعیت خاموش زمانی است که سالمند نتواند تعادل خود را حفظ کند. وضعیت مبتلایان به پارکینسون با مصرف دارو به سرعت تغییر می کند.

۲- رسیدگی به نظافت سالمند و حفظ آراستگی ظاهری

برای سالمندان مبتلا به پارکینسون که دچار سفتی در انگشتان دست شده اند می توان از مسواک برقی استفاده نمود یا اینکه پرستار سالمند برای مسواک زدن به سالمند کمک بکند. البته توجه داشته باید برای سالمندانی که به آنها برای مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان کمک می شود نباید با پشت زبان کودک تماس داشته باشید زیرا ممکن است باعث چفت شدن دهان آنها شوید. یک حوله کوچک برای پاک کردن مواقعی که بزاق دهان سرازیر می‌شود، کنار بگذارید. برای اصلاح صورت سالمند مبتلا به پارکینسون به جای تیغ از ریش تراش برقی استفاده کنید تا اصلاح ساده تر شود.پس از اصلاح، از سالمند بخوانید به جای استفاده از افتر شیو از لوسیون استفاده کند تا سوزش کمتری داشته باشد.

۳-کمک به استحمام در بیماری پارکینسون

برای امنیت و راحتی، در صورت امکان از دوش استفاده کنید. حمام می تواند یک خطر باشد. در حال استحمام به بیمار کمک کنید روی چهارپایه حمام بنشیند و از دوش دستی استفاده کند، و با دست دیگر دستگیره ی محافظ نصب شده روی دیوار را بگیرد. گاهی اوقات پارکینسون باعث شوره سر می شود در این صورت، در هنگام شامپو زدن کمی زغال نارس یا اسید سالیسیلیک استفاده کنید. سپس موهای خود را خوب بشویید. پس از حمام کردن، به بیمار لباسی از پارچه حوله‌ای بپوشانید. بنابراین دیگر لازم نیست او را با حوله خشک کنید.

۴- لباس پوشیدن در بیماری پارکینسون

پرستار سالمند بهتر است برای بعد از استحمام سالمند لباس هایی را انتخاب کند که پوشیدن آنها برای سالمندان راحت باشد، مانند شلوار با بند کمر کشی، سینه بند هایی که از جلو باز و بسته می شوند و جوراب های ساق کوتاه سفید به جای جوراب سیاه. از جوراب شلواری و لباس هایی که از قسمت بالاتنه پوشیده می شوند اجتناب کنید. اگر لباسی دکمه دارد آن ها را با نوارهای پارچه ای چسبی مخصوص جایگزین کنید. از کفش هایی که کف پلاستیکی دارند، اجتناب کنید. آن ها می توانند باعث سُر خوردن بشوند.

لازم است به هر شکل که شده پرستار سالمند نوع لباس پوشیدن را برای سالمند مبتلا به پارکینسون راحت کند و لباس ها را از قبل آماده کند تا سالمند به راحتی آنها را بپوشد. از وسایل تسهیل‌گر مانند سگک دکمه ها یا پاشنه کش بلند برای پوشیدن لباس یا کفش استفاده کنید به سالمند اجازه دهید که تا حد ممکن خودش لباس بپوشد. پیشنهاد دهید که بنشیند و لباس بپوشد.

۵- تغذیه در بیماری پارکینسون

یکی دیگر از نیازهای اولیه سالمندان مبتلا به پارکینسون رژیم غذایی مناسب و متنوع می باشد. پرستاران باید هرگونه اختلال در بلع یا حرکتی را که ممکن است به سوء تغذیه منجر شود، در نظر بگیرند. مسئله یبوست در اغلب افراد و سالمندان و همچنین سالمندان مبتلا به پارکینسون یک امر جدی و ناراحت کننده می باشد برای جلوگیری از یبوست که مسئله ای رایج در پارکینسون است ، پرستار سالمند لازم است یک غذاهایی سرشار از فیبر تهیه کند همچون غذاهای فیبردار مانند غلات سبوس دار، میگو ها و میوه ها و سبزیجات .

رژیم غذایی بیماران و سالمندان پارکینسونی

فیبر و پارکینسون

غلات سبوسدار، برنج قهوه‌ای و نان‌های سبوسدار برای مراقبت از سالمندان دارای بیماری پارکینسون که دچار یبوست هستند بسیار مفید است.

غذاهای نرم و پارکینسون

ماست، عدس پخته، پودر شیر و پوره سبزیجات برای پرستاری از سالمندانی که مشکلات بلع دارند مناسب است. آلو برای درمان یبوست مفید است.

میوه ها و پارکینسون برای بیماری پارکینسون

انجیر و سایر میوه‌های خشک و تازه نیز در غلبه بر یبوست موثرند.

مایعات و پارکینسون

دریافت ۸ تا۱۰ لیوان آب و مایعات برای حفظ تعادل آب برای کمک به پیشگیری از یبوست .

مواد غذایی که بهتر است در پارکینسون پرهیز شوند

پروتئین

غذاهای غنی از پروتئین نظیر گوشت، ماکیان، ‌ماهی، ‌تخم‌مرغ، شیر،‌ پنیر و سایر فرآورده‌های لبنی بهتر است به مقدار کم مصرف شوند.

حبوبات

حبوبات باعث ایجاد نفخ شدید در برخی افراد می‌شوند. با توجه به اینکه تجمع گاز در شکم از عوارض و ناراحتی‌های همراه با پیشرفت این بیماری است، محدودیت در مصرف مواد غذایی نفاخ توصیه می‌شود.

پرهیز از غذاهای جامد در بیماری پارکینسون

مغز دانه‌ها، نان تست سفت، بیسکویت و غذاهای خشک برای افرادی که دچار مشکلات بلع هستند، می‌تواند خطر ساز باشد.

غذاهای نرم ممنوع برای بیماری پارکینسون

سوپ‌ها، ‌آبگوشت، کاستارد و ماست برای مراقبت از سالمندان مبتلا به پارکینسون که دچار لرزش هستند، دشوار است و عدم توانایی در خوردن راحت غذا می‌تواند بر کاهش اشتهای آنان موثر باشد.

سایر اقدامات در بیماری پارکینسون

مکمل‌های غذایی که حاوی ویتامین ۶B هستند باید به کلی پرهیز شوند. زیرا مقادیر زیاد این ویتامین باعث شکسته شدن لوودوپا قبل از رسیدن به مغز می‌شود. دریافت وعده‌های کم حجم اما به دفعات برای کاهش مشکلات ناشی از بلع و سستی در غذا خوردن به علت لرزش دست‌ها و ‌اندام‌ها توصیه می‌شود. گفتار درمانی به بهبود مشکلات بلع کمک می‌کند. قرار گرفتن در وضعیت صحیح، غذا خوردن در محیط آرام و با آرامش، استفاده از برخی لوازم کمکی و نزدیک کردن چانه به سینه قبل از بلع غذا می‌تواند به عمل بلع کمک کند.

برچسب ها :

اشتراک گذاری :