مركز خدمات بالینی ، مراقبتی و آموزشی در منزل پارسیان مهرپرور تحت نظارت مستقیم وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي

  • info@mehrparvar.com
  • 021-44442410
مراقبت از جسم و روح سالمند

مراقبت از سالمند و سلامتی جسم و روان

مراقبت از سالمند و سلامتی جسم و روان

مراقبت از سالمند و سلامتی جسم و روان سالمند از مهمترین مسائل جوامع امروزی است.

با توجه به افزایش جمعیت سالمندان در کشور و الزام مراقبت و پرستاری به نحو شایسته و صحیح از این جامعه ارزشمند، سعی داریم تا در این مقاله به روشهای مراقبت از سالمند و پرستاری از سالمند و تلاش برای حفظ سلامت ایشان چه از منظر روانی و چه جسمی بپردازیم.

 

نشاط و بی خیالی دوران کودکی با توانایی های کم جسمی و متکی به دیگران بودن همراه است. شور و هیجان و  شادابی جوانی را بی تجربگی خیال پردازی و احساسات رمانتیک تحت الشعاع قرار می دهد و قطعا تجربه و تفکر و احساس مفید بودن برای خانواده و جامعه و سربلند بیرون آمدن از مراحل مختلف زندگی و رسیدن به دوران پرشکوه سالمندی را نمی توان با عدم پذیرش از دست دادن برخی توانایی  های فیزیکی در این دوران به دست آورد. فرزندان و پرستاران سالمندان باید با مراقبت  و پرستاری از سالمندان خود به بهترین نحو، شرایط ایده آل و مناسبی را برایشان فراهم نماییم

 

خیلی از افراد با دیدن اولین موی سفید یا چروک دور چشم یا حتی رسیدن به سن بازنشستگی احساس یأس و ناامیدی می کنند و احساس می کنند زندگی رو به پایان است. درست است که سفید شدن مو، چروک شدن پوست یا از دست دادن برخی توانایی های فیزیکی از نشانه های نزدیک شدن به دوران میانسالی و سالمندی به شمار می روند اما هرگز از این نکته غافل نشوید  که پیری به معنی از دست دادن توانایی های جسمی، از کار افتادگی یا بیهودگی برای خود فرد و جامعه نیست بلکه تنها ورود به مرحله جدیدی از زندگی است و پذیرفتن آن باعث افزایش اعتماد به نفس و حس مفید بودن برای فرد سالمند و خانواده اش می شود …

 

بعضی افراد ذاتا احساس خوبی نسبت به خود ندارند. از اعتماد به نفس و عزت نفس پایینی برخوردارند یا دوران پیش از سالمندی را به خوبی سپری نکرده اند و بنابراین نمی توانند به سادگی با ورود به مرحله سالمندی کنار بیایند. نتیجه این می شود که چنین افرادی به وسیله جنگ با عوامل و مظاهر پیری سعی در انکار آن می کنند

 

مثلا مدام موهای خود را رنگ یا لباس هایی غیرمتناسب با سن شان می پوشند. البته ناگفته نماند که مبارزه کردن با مظاهر پیری اگر در حد معمول و معقول و مناسب با سن فرد و عرف جامعه انجام پذیرد و او در پی حفظ ظاهری آراسته و روانی سالم با ورزش کردن، کوهنوردی یا پیاده روی باشد، نه تنها اشکالی ندارد بلکه برای جلوگیری از ابتلا به افسردگی و شاداب ماندن هم بسیار مفید است

 

این حرکات وقتی خانواده و جامعه را نگران می کند که از حد اعتدال بگذرد؛ مثلا انجام دادن حرکات و رفتاری غیرمناسب با سن، پوشیدن لباس های نامناسب و… این جاست که خانواده فرد با نپذیرفتن و قبیح دانستن این رفتار، او را از خود طرد می کند که بی شک کار اشتباهی است. خانواده این افراد می توانند به سادگی با صحبت کردن و معرفی یک مشاور یا روان پزشک در صدد حل مشکل عزیزشان برآیند .

مساله دیگر کنار آمدن با دوران بازنشستگی است

 

اگر افراد بازنشستگی را پایان عمر مفید کاری و آغاز از کارافتادگی و بیهودگی ندانند، اگر چند ماه قبل از بازنشستگی کاری سبک و مناسب باتجربه و دانسته هایشان پیدا کنند، اگر به فکر خدمت و مشاوره دادن به مردم با توجه به تجربیاتشان باشند، آن وقت است که احساس درونی خوبی نسبت به خود پیدا می کنند و برای خدمت رساندن به اطرافیان و جامعه پس از بازنشستگی برنامه ریزی می نمایند و مسلما با این کار جامعه و خانواده افراد سالمند هم به سمت تجربیات او گرایش پیدا می کنند .

 

به طور کلی از نظر روان پزشکی یک سری بایدها و نبایدها برای دوران سالمندی وجود دارد که اگر افراد آنها را رعایت کنند، نه تنها با عدم انکار و حس یأس نسبت به پیری مواجه نمی شوند بلکه این دوران را نیز مانند تمامی مراحل زندگی می دانند و سعی می کنند با خوب سپری کردنش، لذت و شادابی خود را از دست ندهد و همه درها را به روی افسردگی ببندند .

 

برخی از این بایدها و نبایدها به این شرح است

 

بایدها 

▪ داشتن استقلال مالی در سالمندی:

همه افراد باید در طول زندگی خود به فکر پس انداز کردن و کنار گذاشتن سرمایه ای برای دوران سالمندی خود باشند تا در مواقع بیماری، تنهایی و دیگر مشکلات از حس خوب استقلال  بهره کافی را ببرند

 

داشتن و برقرار کردن ارتباطات اجتماعی و خانوادگی قوی :

محکم کردن ارتباطات اجتماعی و خانوادگی می تواند عامل بسیار مهم و موثری در جلوگیری از ابتلا به افسردگی در فرد سالمند باشد، به خصوص ارتباط با گروه همسالان که سالمندان عزیز می توانند با شرکت در کانون های بازنشستگی و تبادل نظرات و دیدگاه هایشان در این کانون ها به ایجاد، حفظ و ارتقای آن کمک کنند و یا با بودن پرستار سالمند در منزل ایشان ومراقبت از سالمند و همراهی ایشان و کمک به سالمند در انجام امور شخصی و هم صحبت بودن به ارتقای کیفیت زندگی سالمند کمک شایانی خواهد کرد.

 

 

ورزش، ورزش و ورزش :

انجام دادن حرکات و ورزش های ساده جسمی و روانی مانند پیاده روی، کوهنوردی، ورزش های جمعی، مطالعه، حل جدول و گوش دادن به اخبار می تواند در سالم نگه داشتن و حفظ سلامت روانی و جسمی فرد بسیار موثر باشد. قطعا داشتن قلبی سالم و روحی شاداب احساس رضایت و امنیت بالایی به فرد خواهد داد و همراه بودن پرستار سالمند و مراقبت از سالمند در طول انجام حرکات ورزشی به سلامتی ایشان کمک شایانی خواهد کرد.

ورزش برای سالمندان و مراقبت از سالمند

عبادت، راز و نیاز و ارتباط قوی با خدا داشتن :

عامل بسیار موثر و معجزه آسایی در جلوگیری از ابتلا به افسردگی در سالمندان به شمار می رود و از انجا که شاید فرزندان سالمند از رفت و آمدها و خطرات ناشی از خروج از منزل به تنهایی نگران باشند همراه بودن پرستار سالمند و مراقبت از سالمند در خارج از منزل امنیت خاطر و آرامش را هم برای سالمند و هم برای فرزندان سالمند به وجود می آورد.

 

نبایدها 

حبس کردن خود در منزل:

گوشه گیری، انزوا، قطع روابط اجتماعی و خانوادگی به منزله عامل سقوطی برای سالمندان به شمار می روند. یک فرد سالمند باید بداند که انزوا و دوری از خانواده نه تنها باعث خوشحالی شان نمی شود بلکه بیشتر آنها را اذیت می کند. اینکه خانواده یک سالمند ببیند که او با آنها همراه است و احساس خوبی نسبت به خود دارد مسلما برایشان رضایت بخش تر است تا دیدن افسردگی و گوشه گیری او. و همانگونه که در بالا اشاره شد همراه بودن پرستار سالمند و مراقبت از سالمند ، هم صحبتی سالمند با پرستار سالمند ، کمک به تهیه غذا و سایر امور احساس تنها بودن را از سالمند دور می کند.

 

خوردن غذاهای چرب، شیرین و موادمحرک. نوشابه های گازدار و قهوه زیاد از دیگر نبایدهای دوران سالمندی است که حضور پرستار سالمند و مراقبت از سالمند و آماده کردن غذاهای مناسب سالمند و رسیدگی به میان وعده های سالمند کمک شایانی به سلامت جسم سالمند می کند.

 

استفاده از مواد مخدر، مخصوصا سیگار و مشروبات الکلی، قرار گرفتن در محیط هایی با هیجان بالا مانند ورزشگاه ها و رانندگی در صورت ابتلا به بیماری قلبی، مغزی یا در صورت کاهش قدرت بینایی هم از جمله مواردی هستند  که در نبایدهای دوران سالمندی می گنجند .

 

و نکته آخر اینکه

نه تنها سالمندان بلکه هیچ فردی در هیچ سنی حق فکر کردن به مرگ، نیستی و بیهودگی را ندارد.اگر همه ما تمام تلاش خود را برای زندگی کردن در زمان حال و گذراندن تدریجی مراحل زندگی بکنیم، زندگی شاد و خوبی را پیش رو خواهیم داشت.

 

به طور خلاصه عواملی که باعث از بین رفتن سلامت روانی در دوران سالمندی می شوند عبارتند از:

  • بیماری های جسمانی
  • عدم فعالیت و تحرک کافی
  • عدم تغذیه مناسب

. اضطراب و افسردگی

  • مصرف دخانیات والکل
  • برخی از داروهای مورد استفاده به علت مشکلات جسمی در سالمندان
  • تداخل داروهای تجویز شده توسط پزشک های متعدد(بدلیل عدم اطلاع پزشکان از داروهای تجویز شده توسط بقیه همکاران)
  • استرس و ناراحتی ناشی از مرگ عزیزان وتنهایی ناشی از آن