مركز خدمات بالینی ، مراقبتی و آموزشی در منزل پارسیان مهرپرور تحت نظارت مستقیم وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي

  • info@mehrparvar.com
  • 021-44442410
بیماری های قلبی | مرکز خدمات پرستاری پارسیان مهرپرور

بیماری های قلبی : انواع بیماری ها ، نشانه ها ، علل و روش های کنترل آن

انواع بیماری های قلبی خطرناک و مادرزادی

بیماری های قلبی و عروقی اولین علت مرگ و میر در دنیا می باشد. اغلب این بیماری‌ ها با کنترل عوامل خطرساز قابل پیشگیری می باشند. حدود سه چهارم مرگ‌ومیرهای ناشی از بیماری‌های قلبی در کشورهایی با سطح اقتصادی پایین یا متوسط اتفاق می‌افتند. اغلب بیماری‌های قلبی و عروقی قابل پیشگیری هستند و با توجه به عوامل خطری مانند مصرف دخانیات، رژیم غذایی نامناسب، چاقی و اضافه وزن، بی‌تحرکی و مصرف الکل می‌توان میزان مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری‌ها را کاهش داد. در ادامه این نگارش از مرکز خدمات پرستاری پارسیان مهرپرور به بررسی انواع بیماری های قلبی، نشانه های آن و روش های درمان می پردازیم.

بیماری قلبی چیست؟

بیماری قلبی عروقی شرایطی است که بر قلب یا عروق خونی تاثیر می‌گذارد. معمولا با تجمع رسوبات چربی در داخل شریان‌ها (تصلب شرایین) و افزایش خطر لخته شدن خون همراه است. فشار‌خون بالا و کنترل نشده می‌تواند منجر به سفت شدن و ضخیم شدن شریان‌ها و تنگ شدن رگ‌هایی شود که خون از طریق آنها جریان می‌یابد. همچنین رژیم غذایی سرشار از چربی، نمک، قند و کلسترول و به دنبال آن سطح بالای کلسترول خون می‌تواند در ایجاد بیماری‌های قلبی نقش داشته باشد.

انواع بیماریهای قلبی و عروقی

انواع مختلفی از بیماریهای قلبی وجود دارد و آنها از طرق مختلف بر قلب و رگ‌های خونی تاثیر می گذارند. برخی از آنها قابل پیشگیری هستند. تشخیص بیماری قلبی ممکن است نگران یا گیج‌کننده باشد، اما در عوض، اطلاعات زیادی در دسترس شما قرار می‌دهد. بعضی اوقات فهمیدن آنچه اتفاق می‌افتد می‌تواند به نگرانی کمتر کمک کند. انواع بیماریهای قلبی و عروقی عبارتند از :
  1. بیماری عروق کرونر
  2. آنژین قلبی
  3. حمله قلبی
  4. نارسایی قلبی
  5. آریتمی قلبی (ریتم غیر طبیعی قلب)
  6. بیماری های دریچه ای قلب
  7. بیماری های قلبی ارثی
  8. نقص یا بیماری مادرزادی قلبی

1- بیماری های قلبی : بیماری عروق کرونر

شایع ترین بیماری های قلبی در برخی کشورها، بیماری عروق کرونر قلب است. این امر وقتی ایجاد می‌شود که رگ‌های خونی قلب (عروق کرونر) تنگ یا مسدود شوند و نتوانند خون کافی به قلب را تامین کنند.  در نتیجه، خون‌رسانی کاهش می‌یابد و قلب اکسیژن و مواد مغذی کمتری دریافت می‌کند. با گذشت زمان، عضله قلب ضعیف می‌شود و خطر نارسایی قلبی و آریتمی وجود دارد. همچنین این بیماری می‌تواند منجر به آنژین و یا حمله قلبی شود.

2 – بیماری های قلبی : آنژین قلبی

آنژین، درد یا ناراحتی در قفسه سینه، بازو، گردن، معده یا فک است و هنگامی که خون‌رسانی به قلب به دلیل تنگ شدن عروق محدود می شود، اتفاق می‌افتد. به این گرفتگی آتروما گفته می‌شود. آنژین یک علامت بیماری کرونر قلب است، نه یک بیماری به خودی خود. آنژین راهی است که قلب به شما می‌گوید هنگام انجام کار سخت و یا تحت فشار روانی اکسیژن کافی دریافت نمی‌کند. بسیاری از افراد یاد می‌گیرند که میزان مشخصی از فعالیت که مسبب حمله آنژین می‌شود را تشخیص دهند که به آن آنژین پایدار می گویند.
آنژین ناپایدار می‌تواند درد قفسه سینه تشخیص داده نشده و این اتفاق هنگامی می‌افتد که خون‌رسانی به قلب بسیار محدود شده و حتی با فعالیت‌های کمتر، حملات آنژین بیشتر اتفاق می‌افتد. این حملات حتی ممکن است در حالت استراحت اتفاق بیفتد یا شما را از خواب بیدار کند و می‌توانند تا ۱۰ دقیقه دوام بیاورند.
در این صورت باید فورا به پزشک مراجعه کنید و ممکن است در بیمارستان بستری شوید.

3 – حمله قلبی

حمله قلبی هنگامی اتفاق می‌افتد که خون‌رسانی به بخشی از عضله قلب کاملا مسدود شود و می‌تواند به قسمتی از عضله قلب که شریان کرونر خاصی تغذیه‌ی آن را تامین می‌کند، آسیب برساند. برخی از علائم و نشانه‌ها که می‌توانند حمله قلبی را نشان دهند عبارتند از:
  1. دل درد
  2.  تپش قلب
  3.  حالت تهوع
  4. تورم قوزک پا
  5. درد قفسه سینه
  6. ضربان قلب نامنظم
  7. درد دست، فک، کمر یا پا
  8. نفس نفس افتادن و احساس خفگی

حمله قلبی | مرکز خدمات پرستاری پارسیان مهرپرور

حمله قلبی می‌تواند منجر به ایست قلبی شود و بدن دیگر نمی‌تواند فعالیت کند. در صورت مشاهده علائم حمله قلبی، فرد به فوریت پزشکی نیاز دارد. در مواردی مانند آنژین ناپایدار فرد نیاز به مراجعه‌ی سریع به پزشک دارد.

4 – بیماری های قلبی : نارسایی قلبی

اگر عمل پمپاژ قلب نتواند به طور موثر عمل کند، عضله قلب نمی‌تواند تقاضای بدن برای خون و اکسیژن را برآورده کند و در بدن علائم مختلفی مانند خستگی و تنگی نفس ایجاد می‌شود و این اختلال، به این دلیل که قلب به طور موثر کار نمی‌کند، نارسایی قلبی نامیده می‌شود.

5 – بیماری های قلبی : آریتمی قلبی (ریتم غیر طبیعی قلب)

آریتمی قلبی به ضربان قلب نامنظم اشاره دارد. عضله قلب سیستم الکتریکی خاص خود را دارد که به تحریک ضربان قلب کمک می‌کند. اگر سیگنال‌های الکتریکی درون قلب قطع یا مختل باشد، قلب می‌تواند خیلی سریع، خیلی آهسته و یا به صورت نامنظم ضربان بگیرد. در برخی موارد، آریتمی قلب می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد یا عوارض شدیدی داشته باشد. انواع مختلفی از آریتمی وجود دارد، از جمله:
  • تاکی کاردی: ضربان قلب سریع
  • برادی کاردی: ضربان قلب آهسته
  • فیبریلاسیون دهلیزی: نوعی ضربان قلب نامنظم

6 – بیماری های دریچه ای قلب

دریچه‌ها برای تنظیم جریان خون از قلب، باز و بسته می‌شو‌ند. مشکلات دریچه‌ها می‌توانند حجم کار قلب را افزایش دهند و عضله قلب را تحت فشار قرار دهند و همچنین منجر به ایجاد یک سری علائم زیر شود:
  • خستگی
  • تورم مچ پا
  • تنگی نفس
  • سرگیجه یا غش کردن
  • درد قفسه سینه (آنژین یا تپش قلب)

7 – بیماری های قلبی ارثی

می‌تواند افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد و می‌تواند زندگی را تهدید کند. اولین علامت این است که اغلب کسی به طور ناگهانی بدون هیچ دلیل مشخصی می‌میرد. این شرایط با بیشتر بیماری‌های مادرزادی قلب متفاوت است، اگرچه برخی از بیماری‌های مادرزادی نیز می‌توانند ارثی باشند.

8 – نقص یا بیماری مادرزادی قلبی

بیماری مادرزادی قلبی زمانی اتفاق می‌افتد که در روند رشد قلب جنین درون رحم مادر، ناهنجاری یا نقصی وجود داشته باشد. برخی از انواع نقایص مادرزادی قلب، بلافاصله پس از تولد برای نوزاد خطرناکند، بعضی دیگر نیز با گذشت زمان تهدید کننده زندگی او هستند. انواع مختلفی از نقایص مادرزادی قلب وجود دارد، از جمله:
  • دریچه‌های قلب غیرعادی: ممکن است دریچه‌ها به درستی باز نشوند، یا ممکن است خون نشت کند.
  • نقص سپتال: در دیواره بین بطن‌ها یا دهلیزهای قلب یک سوراخ وجود دارد.

زندگی با افراد دارای بیماری های قلبی

اکثر انواع بیماری های قلبی مزمن بوده و آرام آرام رشد می‌کنند. بیماری‌ های قلبی با نشانه‌های کوچکی شروع شده و کم کم شدید می‌شوند. در اکثر افراد با شروع بیماری های قلبی فرد نشانه‌هایی از قبیل خستگی، تنگی نفس، تورم مچ پا، احتباس مایعات و سایر نشانه‌هابروز میکند. تغییر سبک زندگی  یا جراحی و یا حتی پیوند قلب برای فرد بیمار و مخصوصا برای سالمندان ممکن است لازم باشد. سالمندان و افراد چاق و کسانیکه در خانواده های سیگاری هستند مراقب باشند.

سایر عوامل خطرزا شامل:

زندگی با فرد دارای بیماری قلبی | مرکز خدمات پرستاری پارسیان مهرپرور

اگر برای مراقبت از بیمار دارای مشکل قلبی خود نیاز به کمک دارید، جهت مشاوره استخدام پرستار بیمار در منزل و بیمارستان با کارشناسان ما تماس بگیرید.

نشانه های بیماری روماتیسم قلبی چیست ؟

سالمندانی که به بیماری روماتیسم قلبی دچار می‌شوند، معمولا دچار وضعیت ضعف و حالت بیمار گونه‌ی شدیدی می‌شوند، به این دلیل که گردش خون در بدن این سالمندان به طور طبیعی انجام نمی شود و این موضوع باعث خستگی شدید و تنگی نفس می‌شود به خصوص این حالات در کودکان و سالمندان ممکن است بیشتر باشد. روماتیسم قلبی همیشه با نشانه ها همراه نیست ، اما وجود نشانه های زیر می تواند بیانگر این بیماری در کودک و سالمند باشد :

  • تپش قلب
  • ورم کردن بدن
  • درد قفسه سینه
  • احساس غش و ضعف
  • نفس نفس زدن زمان انجام فعالیتهای فیزیکی
  • داشتن مشکل تنفسی در هنگام دراز کشیدن
  • بیدار شدن از خواب به این دلیل که حس می‌کنید نیاز دارید بنشینید یا راه بروید.

تب روماتیسمی چیست؟

تب روماتیسمی از یک عفونت استرپتوکوکی قبلی (معمولاً عفونت گلو) که ۲-۶ هفته قبل از بروز علائم تب روماتیسمی رخ می‌دهد ناشی می‌گردد. این اختلال، یک اختلال خودایمنی است که در آن پادتن‌های تولید شده بر ضد باکتری استرپتوکوک بر ضد مفاصل و قلب نیز واکنش نشان می‌دهند. تب روماتیسمی زمانی ایجاد می‌شود که این عفونت به طور کامل با آنتی بیوتیک درمان نشود. بیماری تب روماتیسمی می‌تواند بر قلب، مفاصل پوست و مغز اثر بگذارد. برخی از نشانه های تب روماتیسمی را بشناسیم :

  • تب
  • دل درد
  • کم شدن وزن
  • تحریک پوستی
  • خستگی مفرط
  • ورم مفاصل، حساسیت به لمس و قرمز شدن بسیاری از مفاصل بدن

روش های درمان روماتیسم قلبی

معمولا آسیب هایی که بر روی دریچه های قلبی به وجود می آید دائمی بوده و برگشت پذیر نیستند اما علائم و ناراحتی های ناشی از این بیماری های قلبی را می توان بوسیله درمان دارویی، جراحی های ترمیمی یا تعویض دریچه های قلبی یا استفاده از بالون و موارد دیگر کاهش داد. در موارد خفیف، مراقبت در منزل کافی است ولی در موارد شدید ممکن است بستری در بیمارستان لازم باشد. درجه حرارت بیمار و تعداد نبض او را روزانه اندازه‌گیری می کنیم  تا در صورت نیاز به پزشک ارائه دهیم .اگر بیمار گلودرد یا سرفه دارد از یک دستگاه مرطوب‌کننده با بخار سرد استفاده کنید. دستگاه مرطوب‌کننده را هر روز تمیز کنید. بهداشت دهانی مطلوب در کودکان و سالمندان مهم است.

نشانه های بیماری های قلبی | مرکز خدمات پرستاری پارسیان مهرپرور

درمان دارویی روماتیسم قلبی

  • آنتی‌بیوتیک‌ها برای مقابله‌ و ریشه کن کردن عفونت استرپتوکوکی.
  • در صورت درگیری قلب، بسته به شدت درگیری از داروهای قلبی استفاده می‌گردد.
  • آسپرین برای کاهش التهاب استفاده می‌شود. بسته به شدت بیماری از استروئیدها هم استفاده می‌شود.
  • استفاده از پنی سیلین تزریقی هر ۲۸ روز یک بار به عنوان درمان پیشگیری کننده تا ۵ سال و در صورت درگیری قلبی تا آخر عمر توصیه می‌گردد.

 اگر کودک دچار تب روماتیسمی شود باید چندین سال آنتی بیوتیک استفاده کند تا از عفونت و بیماری های قلبی جلوگیری شود.

 راههای پیشگیری از روماتیسم قلبی

بهترین راه برای پیشگیری از روماتیسم قلبی، پیشگیری از بازگشت تب روماتیسمی است. در صورت سابقه ابتلا به تب روماتیسمی، حتما آنتی بیوتیک‌ها را در زمان معین تزریق کنید.

 همچنین :

  • دستان خود و کودک را به طور مرتب بشویید.
  • حتما به شکل منظم توسط پزشک ویزیت شوید.
  • و در آخر اینکه تغذیه کودک و تغذیه سالمندان باید سالم باشد. 
  • مراقب علائم هشدار دهنده تب روماتیسمی در کودک بین ۵ تا ۱۵ سال باشید.
  • در صورتی که بدن سالمند زخمی‌ شده است، زخم را تمیز نگه دارید و آن را با پوشش استریل بپوشانید.
  • اگر گلو درد داشتید آن را جدی بگیرید. انجام درمان کامل و به موقع گلو درد عفونی می‌تواند از بروز تب روماتیسمی پیشگیری کند.
  • تب روماتیسمی به قلب فشار زیادی وارد می‌کند، پس لازم است سالمندان با سیگار کشیدن یا داشتن اضافه وزن، فشار بیشتر به آن وارد نکنند.

آریتمی قلبی در سالمندان

آریتمی به معنی مشکل در سرعت یا ریتم ضربان قلب است. در واقع مشکلات ریتمی قلب زمانی بروز می یابد که پالس های الکتریکی قلب فرد که مسئول هماهنگ کردن ضربان قلب می باشند به خوبی عمل نمی کنند و در نتیجه موجب می شوند قلب فرد خیلی تند، خیلی کند و یا نامنظم بزند. اغلب انواع آریتمی قلبی خطری برای فرد ایجاد نمی کند. اما برخی از انواع آریتمی هم می تواند خطرناک بوده و حتی موجب شود زندگی فرد به خطر بیفتد. قلب فرد مبتلا به آریتمی قادر نیست مقدار خون کافی را به بدن پمپاژ نماید. پایین بودن مقدار جریان خون می تواند موجب آسیب به مغز، قلب و سایر ارگان های بدن شود.

با درمان کردن آریتمی قلب میتوانیم ضربان نامنظم قلب را کنترل کرده و یا کاملا آن را از بین برد ودرمان کرد.از آنجائی که آریتمی های مشکل ساز و خطرناک معمولاً با گذشت زمان بدتر می شوند و یا حتی به واسطه یک مشکل قلبی یا ضعف قلب به وجود آمده اند، بهتر است افرادی که به آریتمی قلبی مبتلا هستند سبک زندگی خود را طوری تنظیم نمایند که در جهت سالم نگه داشتن قلب آنها مؤثر باشد.

علائم و نشانه های ابتلا به آریتمی قلبی

آریتمی قلب ممکن است هیچ گونه نشانه یا علامتی نداشته باشد و در واقع خیلی از اوقات پزشک معالج در زمان چکاپ های روتین متوجه ابتلای فرد به آریتمی قلب میشود، بدون این که خود فرد قبلاً متوجه مشکلی شده باشد.

آریتمی قلبی | مرکز خدمات پرستاری پارسیان مهرپرور

علائم قابل مشاهده آریتمی قلب:

  • سرگیجه
  • تنگی نفس
  • درد در قفسه سینه
  • احساس سبکی سر
  • غش یا حالتی شبیه به آن
  • داشتن ضربان قلب خیلی سریع
  • داشتن ضربان قلب خیلی آهسته
  • احساس ضربان های متغییر در قفسه سینه

ممکن است آریتمی قلبی موجب شود فرد احساس کند که ضربان قلب غیرطبیعی، خیلی تند و یا خیلی کند دارد. سایر علائم نظیر: تنگی نفس، خس خس سینه، ضعف،سرگیجه، احساس سبکی سر، غش، درد یا احساس ناراحتی در  قفسه سینه. هر یک از این علائم را چه ناگهانی وچه دائم و مکرر سریعاً به پزشک مراجعه کنید.

دلایل بروز آریتمی قلب

موارد زیادی می تواند موجب بروز آریتمی قلبی شود، از جمله

  • دیابت
  • استرس
  • آلودگی هوا
  • مصرف سیگار
  • پرکاری تیروئید
  • فشار خون بالا
  • شوک الکتریکی
  • مصرف مواد مخدر
  • مصرف برخی داروها
  • انسداد شریان های اصلی قلب
  • نوشیدن بیش از حد الکل یا کافئین
  • وقوع یک حمله قلبی در همان لحظه
  • مکمل های غذایی و یا داروهای گیاهی
  • آسیب دیدگی بافت قلب به واسطه حمله قلبی که قبلاً اتفاق افتاده
  • تغییر در ساختار قلب مثل تغییری که در اثر کاردیومیوپاتی ایجاد شده

انواع آریتمی قلب

پزشکان آریتمی را نه تنها با توجه به محل ایجاد آنها (دهلیز یا بطن) بلکه یا توجه به تعداد (تندی و کندی) ضربان قلب دسته بندی می کنند:

  • تاکیکاردیا : به ضربان سریع قلب گفته می شود (ضربان بیش از ۱۰۰ بار در دقیقه)
  • برادیکاردیا : به ضربان کند قلب گفته می شود (ضربان کمتر از ۱۰۰ بار در دقیقه در حالت استراحت)

همه انواع تاکیکاردیا یا برادیکاردیا به این معنی نیست که فرد به یک بیماری قلبی مبتلاست. مثلا در زمان فعالیت بدنی ضربان سریع قلب یا تاکیکاردیا طبیعی است چون قلب فعالیت خود را به خاطر انتقال بیشتر اکسیژن به بدن افزایش می دهد.

عوامل خطرآفرین

  • نوشیدن زیاد الکل
  • مشکلات تیروئیدی
  • دیابت در سالمندان
  • مصرف کافئین یا نیکوتین
  • فشار خون بالا در سالمندان
  • بیماری های قلبی مادرزادی
  • مصرف برخی داروها و مکمل ها
  • اختلال تنفس به هنگام خواب یا آپنه خواب
  • ابتلا به بیماری های قلبی دیگر و یا جراحی های قلب. شریان های خونی تنگ، حمله قلبی، داشتن دریچه غیرطبیعی قلب
  • عدم تعادل الکترولیت. برخی مواد موجود در خون مانند پتاسیم، سدیم، کلسیم و منیزیم به عملکرد صحیح ایمپالس های الکتریکی قلب کمک می کنند. سطح خیلی بالا یا خیلی پایین الکترولیت ها می تواند بر این عملکرد اثر گذاشته و موجب ایجاد آریتمی شود.

ورزش و کاهش بیماریهای قلبی

اصولاً سالمندان و افراد میانسالی که رو به پیری می روند، فعالیت جسمی شان کمتر می شود و به این دلیل فکر می کنند با ورزش و انجام  فعالیت های فیزیکی زیاد به قسمت های از بدن خود آسیب می زنند برخی هم فکر می کنند با فعالیت کمتر، بیشتر می توانند مراقب زانوهای خود باشند و پوکی استخوانشان را کنترل نمایند، در حالی که این یک تفکر اشتباه است. همه سالمندان هم نباید از تاثیرات مثبت ورزش کردن غافل شوند.

مطالعات نشان داده  فعالیت فیزیکی باعث کاهش خطر آسیب رسیدن به قلب در دوران میانسالی و پیری می‌شود. چنین ورزش‌هایی احتمال آسیب قلبی در سالمندان چاق را نیز کاهش می دهد . با افزایش سن احتمال آسیب رسیدن به قلب افزایش می‌یابد. چاقی مفرط نیز با ایجاد اختلالاتی در قلب همراه است و در نهایت ممکن است که منجر به نارسایی قلبی شود. بررسی‌ها نشان داده است افرادی که فعالیت فیزیکی کمتری دارند حدود ۲۴ تا ۳۹ درصد احتمال آسیب قلبی در آنها بیشتر است.سالمندانی که چاق هستند پیش از دیگران در معرض مشکلات قلبی و نارسایی قلب هستند. تشویق کردن افراد به ورزش استراتژی خوبی برای کاهش خطر آسیب‌های قلبی است. محققان توصیه می‌کنند که افراد حداقل در طول هفته‌ ۷۵ ‌دقیقه ورزش با شدت زیاد یا ۱۵۰ ‌دقیقه ورزش با شدت متوسط انجام دهند. این میزان ورزش از آسیب قلبی می‌کاهد.