^{مراقبت دوران بارداری – کنترل وزن در دوران بارداری}

در این مقاله به مراقبت دوران بارداری – کنترل وزن در دوران بارداری می پردازیم . در مقاله قبل نیز به چند ماده غذایی ممنوعه برای زنان باردار پرداختیم .

^{معمولا طی ۳ ماهه اول خانم‌های باردار اضافه وزنی پیدا نمی‌کنند یا اضافه وزن‌شان بسیار جزیی است ، حتی گاهی به جای آنکه وزن اضافه کنند، وزن کم می‌کنند! اما در سه ماهه دوم به بعد اضافه وزن شروع می شود. دلیل کاهش وزن هم تهوع شدید و کاهش اشتها به دلیل آن است.}

_{چند روش برای کاهش دریافت چربی}

_{۱)  از سرخ کردن غذاها  خودداری کنیم و حتی الامکان غذاها به شکل آب پز، بخارپز و کباب استفاده شود.}

_{۲) حذف چربی ها شامل کره حیوانی، مارگارین، خامه، سرشیر، دنبه، پیه و جدا کردن چربی های قابل رویت گوشت قرمز و پوست مرغ قبل از پختن.}

_{۳) استفاده از شیر و لبنیات کم چرب به جای شیر و لبنیات پرچرب}

_{۴) محدود کردن مصرف شیرینی ها، کیک های خامه ای و دسرهای پرچرب یا شیرین}

^{۵) خودداری از مصرف سس های چرب مانند مایونز و سس های مخصوص سالاد و استفاده از سس تهیه شده از ماست کم چرب، کمی نمک، روغن زیتون، آب لیمو یا آب نارنج به جای سس مایونز}

^{۶) محدود کردن مصرف زرده تخم مرغ به سه عدد در هفته چه به صورت تنها یا در انواع غذاها مثل کوکو و املت}

^{۷ روش برای اصلاح عادات تغذیه ای}

^{۱ ) در حالت نشسته و در یک مکان ثابت و دایمی غذا بخورند .}

^{۲ ) نوشیدن یک لیوان آب قبل از ناهار یا شام}

^{۳ ) مصرف سالاد بدون سس قبل از ناهار یا شام} 

^{۴ ) وعده های اصلی غذت را به هیچ وجه حذف نکنند.} 

^{۵ ) غذا را در ظرف کوچک تری بکشند تا مقدار کمتری غذا بخورند.}

^{۶) پس از صرف غذا و سیر شدن، بلافاصله سفره را ترک کنند.}

^{۷ ) غذا را آهسته و با آرامش میل کنند.}

مراقبت در دوران بارداری و کنترل وزن

اما برای کاهش وزن در دوران بارداری چه نکاتی را رعایت کنیم

^{با پزشک مشورت کنیم: قبل از هر اقدامی با پزشک تغذیه وپزشک مامایی مشورت کنیم. تایید پزشک برای این منظور ضروری است}

^{دریافت کالری  اضافی را متوقف کنیم: هر زن باردار به چیزی حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰کالری انرژی اضافی در روز نیاز دارد که افزون بر این میزان نه‌تنها تاثیری بر رشد جنین ندارد بلکه باعث آسیب به مادر و جنین می‌شود.}

^{ورزش‌های آرام را جایگزین ورزش‌های سنگین کنیم: از بهترین ورزش‌ها می‌توان به پیاده‌روی، شنای ملایم و راه رفتن در آب ولرم، تریدمیل با دور آهسته و یوگا اشاره کرد.}

^{آب بنوشیم: نوشیدن آب برای همه افراد پیش از ورزش توصیه میشود اما رعایت آن برای زنان باردار بسیار اهمیت دارد. کمبود آب باعث افزایش دمای بدن شده وبه جنین آسیب می رساند. مصرف یک لیوان آب قبل از شروع ورزش ضروری است وپس از آن نیزبه ازای هر ۲۰ دقیقه ورزش یک لیوان آب نوشید}

^{روی زمین دراز نکشیم: انجام ورزش‌هایی که نیاز به دراز کشیدن روی زمین دارد برای زنان باردار مناسب نیست چون با دراز کشیدن روی زمین، خون‌رسانی از طریق رگ خون‌رسان به مغز و اندام‌های بالایی، موسوم به «بزرگ سیاهرگ زیرین مختل می‌شود.این اختلال باعث قطع موقتی تنفس شده و به این ترتیب با اختلال در خون‌رسانی، به جنین آسیب می‌رسد.}

^{تحرک ملایم: اما تحرک به صورت آرام و ملایم را در تمام مدت بارداری هیچ‌گاه فراموش نکنیم.}

^{مانع از افزایش دمای بدن شویم: گرمای بیش از حد بدن مادر به شدت روی جنین تاثیرگذار است چرا که باعث قطع تنفس جنین شده و رسیدن اکسیژن به جنین را مختل می‌کند. پس با نوشیدن آب کافی و ورزش آرام مانع از بروز این حالت شویم.}

^{تعریق را کنترل کنیم: تعریق نشان‌دهنده افزایش دمای بدن و سرعت گرفتن دفع آب بدن است؛ که هر دو عامل از عوامل آسیب‌رسان به جنین محسوب می‌شوند. از این رو، به محض مشاهده این حالت، ورزش را به تدریج آرام کرده و سپس متوقف کنید.}

^{به جلو خم نشویم: وضعیت خاص مادر مرکز ثقل یا نقطه تعادل او را تغییر می‌دهد. به همین دلیل باید ورزش‌هایی انتخاب شوند که باعث گرایش بیشتر مادر به سمت جلو نشده و به جنین آسیب وارد نشود.}

^{ورزش‌های کششی و استقامتی بر ورزش‌های پرتحرک‌ ترجیح دارند.}

مادران و پرستاران مهربان و حالا به شیردهی و نکاتی درباره آن می پردازیم

سوره ۲ آیه ۲۳۳ می‌گوید: «مادران، فرزندان خود را دو سال تمام شیر دهند، [این حکم] برای کسی است که بخواهد دوران شیرخوارگی را تکمیل کند.» همچنین محمد بن عبدالله پیامبر اسلام گفته بود: «برای طفل شیرخوار، هیچ شیری مبارک‌تر از شیر مادرش نیست.»

دلیل اینکه شیر مادر بهتر است؟

پژوهش های انجام شده در ۳۰ سال اخیر نشان داده ، بهترین و کامل ترین غذا برای کودک تا سن ۴ تا ۶ ماهگی فقط شیر مادر است . چرا؟ چون شیر مادر از شیرهای دیگر مغذی تر است. همیشه استریل است.

. بیش از۳۰۰ نوع عامل ضد میکروبی در شیرمادر وجود دارد که مانع بروز بیماری در کودک خواهد شد .

شیر مادر بهترین غذا برای شیرخوار است، به گونه‌ای که با توجه به ترکیبات موجود در آن برای ۶ ماه اول زندگی بهترین تغذیه محسوب می‌شود و از این نظر با هرگونه ماده غذایی دیگر غیر قابل رقابت است. از سوی دیگر علاوه بر تامین نیازهای غذایی شیرخوار، مواد ایمنی بخش بدن کودک نیز  بدین طریق فراهم می‌شود که خود باعث پیشگیری از بروز بسیاری از بیماری‌های عفونی و آلرژی در کودک خواهد شد.

مزیت هایی که شیردهی برای مادران دارد

کاهش وزن اضافی مادر

شیردهی، کالری مصرفی در بدن مادر را افزایش می دهد. مادران شیرده ۵۰۰ تا ۸۰۰ کیلوکالری بیشتر از مادران غیر شیرده می سوزانند، حتی زمانی که فعالیت کاملا مشابهی دارند. هیچ نیازی هم به رژیم گرفتن نیست

برگشت اندازه شکم مادر به حالت قبل از بارداری

داشتن برخورد عاطفی با کودک و در آغوش گرفتن او و شیر دادن باعث تحریک ترشح هورمون اکسی توسین می شود. در طی روزهای اول بعد از زایمان، شیردهی و افزایش ترشح اکسی توسین باعث بازگشت اندازه رحم مادر به میزان قبل از بارداری می شود. اگر مادر شیردهی نداشته باشد، اندازه رحم کوچک می شود، اما به اندازه قبل از بارداری برنمی گردد.اکسی توسین همچنین نقش مهمی در کاهش فشار خون و آرامش مادر دارد.

کاهش خطر سرطان سینه و سرطان تخمدان

بررسی ها نشان داده اند خطر سرطان سینه در مادرانی که شیردهی داشته اند، ۵۰ درصد کاهش می یابد.

شیردهی برای ۱۲ تا ۲۴ ماه متوالی می تواند خطر سرطان رحم را تا حدود یک سوم کاهش دهد.

کاهش خطر پوکی استخوان

خطر پیشرفت پوکی استخوان در مادرانی که کودکشان شیرخشک می خورند، چهار برابر بیشتر از مادرانی است که شیردهی داشته اند. علت آن است که در شیردهی برای تامین کلسیم از منابع کلسیم استخوان استفاده می شود.

در ادامه به غذاهای مفید برای دوران شیردهی پرداخته وآنچه باید درباره زردی نوزادان دانست می پردازیم