نقش روابط اجتماعی بر سلامت سالمندان – مراقبت از سالمند

در این مقاله به بررسی نقش روابط اجتماعی بر سلامت سالمندان – مراقبت از سالمند می پردازیم .

 یکی از مهم ترین مراحل زندگی انسان با توجه به ویژگی ها و خصوصیات خاصی که دارد دوران سالمندی می باشد . برای لذت بردن از تجربه سالمندی باید نسبت به ویژگی های آن آگاهی داشت و برای ورود به این دوران برنامه ریزی داشت .پذیرش دوران سالمندی از سوی فرد سالخورده اهمیت زیادی دارد ، با پذیرش نقش های جدید این دوره را می توان به نسبت رضایت بخش کرد.

سلامتی شامل ابعاد مختلفی میباشد، سلامت جسمی، روانی و اجتماعی. در دوران سالمندی آمیزه ای از موفقیت ها و شکست ها، سالهای پایانی عمر را مشخص می کند. این عوامل می تواند قابل کنترل یا غیر قابل کنترل باشند.

معمولاً عوامل قابل کنترل مواردی از قبیل عادت های مربوط به سلامتی، راهبردهای کنار آمدن، ثبات زناشویی و سالهای تحصیلات می باشند و از عوامل غیر قابل کنترل می توان به جایگاه اجتماعی- اقتصادی والدین، صمیمیت خانوادگی در کودکی، سلامت جسمانی اولیه و عمر طولانی اعضای خانواده نام برد. این عوامل در پیش بینی دوران سالخوردگی شاد و فعال مهم هستند.

برای سالمندان موقعیت های اجتماعی که به آنها امکان داره کردن تغییرات زندگی را بدهد ، به موفق بودن سالمند در این دوران کمک می کند . سالمندان به مراقبت بهداشتی مناسب، مسکن امن و خدمات اجتماعی نیاز دارند.

با این حال به خاطر بودجه ناکافی و مشکلات موجود، نیازهای بسیاری از آنان برآورده نمی شود. تاکید بیشتر بر یادگیری در طول عمر برای همه سنین، به افراد کمک خواهد کرد تا مهارتهای خود را در حالیکه مسن تر می شوند، حفظ کرده و حتی افزایش دهند.

سالمندان موفق کسانی هستند که رشد، شادابی و تلاش آنها بر ضعف های جسمانی، شناختی و اجتماعی غلبه می کند.

ضعف جسمانی و یا بیماری های مزمن می توانند باعث ایجاد حس فقدان کنترل شخصی شوند که خود می تواند در سلامت روانی سالمندان تأثیر بگذارد . همچنین از جمله قوی ترین عوامل ایجاد افسردگی در سالمندان ، بیماری های جسمانی است که منجر به ناتوانط جسمانی می شود.

 رابطه بین بیماری های روحی و روانی در سالمندان و مشکلات سلامت جسمانی می تواند تبدیل به چرخه ای معیوب شود که هریک دیگری را تشدید می کند، گاهی،  تحلیل رفتن سریع یک سالخورده بیمار، نتیجه یاس و نومیدی و “دست کشیدن از تلاش” است.

حمایت اجتماعی از سالمند 

در اواخر بزرگسالی، حمایت اجتماعی می تواند باعث کاهش استرس و تقویت سلامت جسمانی و روانی شود. حمایت اجتماعی، شانس زندگی طولانی را بیشتر می کند. معمولاً سالمندان از اعضای خانواده کمک غیر رسمی دریافت می کنند؛ ابتدا از همسرشان، اما اگر همسر نداشته باشند، از فرزندان و بعد از خواهر و برادرها، اگر این افراد در دسترس نباشند، خویشاوندان دیگر و دوستان ممکن است پا پیش بگذارند.

سالمندان اصولا برای استقلال خود ارزش زیادی قائل هستند به طوری که کمکی دریافت نمی کنند که نتوانند آن را جبران کنندو در صورت عدم جران اغلب به ناراحتی روانی دچار می شوند.

کمک رسمی، مانند کمک کننده مزدبگیر یا خدماتی که توسط سازمان ها ارائه می شوند، به عنوان مکملی برای کمک غیر رسمی، نه تنها بار پرستاری را سبک می کند بلکه نمی گذارد سالمندان احساس کنند که بیش از حد به خویشاوندان نزدیک خود وابسته هستند.

زمانی که میخواهید به سالمندان کمک کنید ، نباید نوع کمک به گونه ای باشد که سلامت روانی سالمند را تحت تضعیف کند. این نوع کمک همچنین باعث کاهش کیفیت زندگی سالمندان می شود.برخی افراد بعد از بازنشستگی ، بخش هایی از شغل خود را حفظ می کنند، برخی نیز نقش های جدید در جامعه تشکیل می دهند.

در اغلب موارد شبکه های اجتماعی یک سالمند مانند دوستان و اعضای خانواده و همچنین علایق فردی او در زمینه های شغلی و اجتماعی مانند قبل است،حتی بعد از یک تغییر (مثل بازنشستگی)، سالخوردگان معمولاً انتخاب هایی می کنند که تداوم مسیر قبلی زندگی آنها بوده و به فعالیت های تازه اما در زمینه های آشنا می پردازند.

برای مثال، مدیر بازنشسته یک کتابفروشی کودکان، برای ساختن یک کتابخانه کودکان و اهدا کردن آن به پرورشگاه ، با دوستان خود همکاری می کند.

موقعیت های فیزیکی و اجتماعی که سالخوردگان در آن زندگی می کنند بر تجربیات اجتماعی آنها و در نتیجه، بر رشد و سازگاری آنها تأثیر می گذارند. محله ها، و مسکن از این نظر که تا چه اندازه ای ساکنان سالخورده را قادر می سازند که نیازهای اجتماعی خود را برآورده کنند، تفاوت دارند.

سالمندان ساکن در شهرهای کوچک و مناطق روستایی به وسیله تعامل بیشتر با همسایگان و دوستان، فاصله از اعضای خانواده و خدمات اجتماعی را جبران می کنند. جنبه های مثبت جوامع کوچک، مانند ثبات ساکنان و ارزش ها و سبک های زندگی مشترک آنها، روابط اجتماعی مسرت بخش را تقویت می کنند.

ساکنان روستایی و شهری می گویند وقتی که شهروندان سالخورده در همسایگی آنها زندگی می کنند و به عنوان مصاحبان همفکر در دسترس آنها قرار دارند، از زندگی خود بیشتر لذت می برند.

در صورت تأمین این حمایت اجتماعی از سوی همسایگان و دوستان ،حضور اعضای خانواده اهمیت کمتری پیدا می کند. این به معنی آن نیست که همسایگان جای روابط خانوادگی را می گیرند، بلکه سا لخوردگان تا وقتی که فرزندان و سایر خویشاوندان آنها دیدارهای گاه و بیگاه را ترتیب دهند، خشنود هستند.

اختلاف نظر در زوج های سالخورده در مقایسه با زوج های جوان کمتر است و همچنین اختلافات خود را به صورت سازنده تری حل می کنند ، همچنین ابراز خشم و رنجش کمتری دارند.

روابط دوستی در دوران سالمندی:

روابط دوستی زمانی که مسئولیت های خانوادگی و فشارهای شغلی کاهش می یابد اهمیت بیشتری پیدا می کند ، سلامت روانی سالمندان با روابط دوستی آنها ارتباظ مستقیمی دارد

اکثر سالمندان با دوستان خودبه نسبت خانواده خود تجربیات شیرین بیشتری دارند. تمایلات مشترک ، احساس تعلق پذیری ، و فرصت برای اشتراک گذاشتن اسرار روابط دوستی را بین سالمندان مستحکم تر می کند.

تعامل سالمند با دوستان سالخورده اش زمانی که قادر نیستند بیرون از خانه بروند می تواند انها را از رویدادهای دنیای اطرافشان آگاه کنندو از جمله دلایل ایجاد شادی در سالمندان است.

شاد زیستن در سالمندان

سالخوردگان موفق کسانی هستند که رشد، شادابی، و تلاش آنها بر ضعف های جسمانی، شناختی و اجتماعی غلبه می کنند. پژوهشگران می خواهند درباره خصوصیات و رشد آنها بیشتر بداند تا بتوانند به سالخوردگان بیشتر کمک کنند که خوب پیر شوند.

از آنجا که ادامه فعالیت های اجتماعی در سنین سالمندی گام مهمی است ، لذا توصیه می شود فرد سالمند در شبکه های اجتماعی قوی تر فعالیت داشته باشد  تا از افسردگی جلوگیری وموجب سلامت روانی آنان شود.