علت درد مفاصل بدن چیست و روش های درمان آن کدام است؟
درد مفاصل بدن امروزه به یک معضل جدی در میان سالمندان و حتی افراد میانسال تبدیل شده است. موضوعاتی از قبیل منشأ درد مفاصل و همچنین نکاتی در خصوص درمان آن را بررسی می کنیم. این درد باعث می شود تا فرد کارایی درستی نداشته و حتی در برخی مواقع در صورت تشدید بیماری منجر به اختلال در کارهای ساده روزمره نیز شود. شما هم احتمالاً افرادی را دیده اید که مدام زانو و یا مچ دست خود را مالش می دهند. این افراد معمولا از درد مفصل در ناحیه مذکور رنج می برند که برا تسکین آن اقدام به مالش آن ناحیه می کنند. در این مقاله از سایت مرکز پارسیان مهرپرور به بررسی علل درد مفاصل بدن می پردازیم.
تعریف درد در بدن
گیرندههای درد در سراسر بدن، چه در بیرون و چه در داخل بدن قرار دارند. این گیرندهها پیامهای الکتریکی را از طریق نخاع به مغز ارسال میکنند. شما فقط پس از دریافت و تفسیر این پیامهای الکتریکی از مغز، از درد آگاه میشوید.
درد به دو نوع طبقهبندی میشود:
1- درد شدید (حاد)
هنگامی که فردی در مقیاس 0 (بدون درد) تا 10 (در حد بد)، درد خود را از 7 از 10 درجه یا بالاتر ارزیابی میکند. نشانههای این نوع درد شامل؛
معمولاً منبع واضحی دارد، ناگهان شروع میشود، مدت زیادی دوام نمیآورد، میتواند ضربان قلب، تنفس و فشار خون را افزایش دهد. درد حاد به طور کلی مفید است و نشانه روشنی از خطر میباشد.
2 – درد مداوم (مزمن)
هنگامی که فردی در بیشتر یا کل روزهای 3 ماه گذشته احساس درد (با هر شدت) میکند. نشانههای این نوع درد شامل؛
معمولاً یک ماه یا بیشتر طول میکشد و حتی ممکن است تا سالها طول بکشد. میتواند بارها بیاید و برود یا ثابت بماند و همینطور میتواند الگوی خواب را مختل کند و میتواند باعث کم خوابی شده و یا اشتها را کاهش دهد و باعث افسردگی شود. به عنوان مثال میتوان به آرتریتها (درد مفصلی)، سرطان و جراحات کمر اشاره کرد.
درد مفاصل بدن چیست؟
درد مفاصل بدن به احساس ناراحتی گفته میشود که ممکن است برای هر مفصلی ایجاد شود. ممکن است یک مفصل درد داشته باشد اما ملتهب نباشد، یا همزمان درد و التهاب داشته باشد. ممکن است فقط یک مفصل دچار درد شود یا مفاصل مختلفی دردناک باشند. الگوی درد مفصل از نظر تعداد و نوع مفاصل درگیر به علت اصلی آن بستگی دارد. برخی از علل درد مفاصل بدن نیاز به درمان فوری دارند. به عنوان مثال:
- در مواردی که فرد دچار عفونت مفصلی شده باشد (آرتریت سپتیک)
- اگر فرد طوری دچار شکستگی استخوان شده باشد که مفصل هم درگیر شده باشد.
- اگر در شخصی احتمال ابتلا به آرتریت روماتوئید وجود داشته باشد، لازم است فورا به یک پزشک متخصص مراجعه کند.
علل رایج درد مفاصل بدن – یک مفصل
علتهای درد مفاصل در بزرگسالان که معمولاً فقط یک مفصل را درگیر میکنند. آسیبدیدگی مفصل ، استخوان یا بافت نرم: آسیب دیدگی مفصل (به عنوان مثال دررفتگی مفصل)، استخوان (شکستگی)، عضلات، تاندونها یا رباطهای اطراف (آسیب بافت نرم – رگ به رگ شدن یا پارگی بافتها)
بعضی مشکلات بافت نرم صرفا در برخی از مفاصل خاص ایجاد میشوند:
- مفصل زانو:
- مفصل آرنج:
- مفصل شانه:
- مفصل مچ پا:
- عفونتهای مفصل و استخوان: عفونت مفصلی (یا آرتریت سپتیک) یا عفونتهای استخوانی (استئومیلیت).
- سایر عفونتها
- سرطان استخوان یا سرطان خون (لوکمیا )
- بیماری پاژه استخوان
11 دلیل درد همزمان چند مفصل بدن
علتهای درد مفاصل در بزرگسالان که معمولاً بیش از یک مفصل را درگیر میکنند
1 – هرگونه عفونت عمومی در بدن
دردهای مفصلی ممکن است در اثر هرگونه عفونت عمومی در بدن ، به ویژه بیماریهای عفونی شبیه به آنفولانزا که با تب همراه هستند ایجاد شوند. در این حالت بسیاری از مفاصل دچار درد میشوند و احساس درد ممکن است در همه جا یا در همه مفاصل ایجاد شود.
2 – آرتروز ( اُستئوآرتریت) از علل درد مفاصل بدن
درد مفصلی که در اثر سایش و فرسایش مفصل ایجاد میشود. در آرتروز در ابتدا ممکن است تنها یک مفصل مانند مفصل ران یا زانو دچار درد قابل توجهی باشد، اما به مرور زمان معمولاً چندین مفصل درگیر خواهند شد. در ارتروز علاوه بر مفصل ران، مفاصل زانوها و دستها و بسیاری از مفاصل ستون فقرات نیز اغلب درگیر میشوند.
3 – آرتریت روماتوئید
آرتریت روماتوئید باعث التهاب، درد و تورم مفاصل میشود که درد و سفتی مفاصل ناشی از آن اغلب صبحها بدتر است. التهاب مداوم به مرور زمان میتواند به مفاصل آسیب دیده صدمه بزند. شدت آرتریت روماتوئید از خفیف تا شدید ممکن است متفاوت باشد.
4 – آرتریت پسوریاتیک
بیماری پوستی پسوریازیس در برخی از افراد مبتلا، باعث التهاب، درد و تورم مفاصل میشود.
5 – آرتریت راکتیو (سندرم رایتر)
این مساله هنگامی ایجاد میشود که مفصل به عفونت در جای دیگری از بدن واکنش نشان دهد. عفونی که باعث آرتروز راکتیو میشود در واقع نه در خود مفصل بلکه معمولاً در روده یا مجرای ادرار است.
6 – نقرس از علل درد مفاصل بدن
نقرس باعث حملات التهابی دردناک در یک یا چند مفصل میشود. درد حمله نقرس ممکن است شدید باشد. نقرس در ابتدا اغلب فقط در یکی از مفاصل که معمولاً مفصل انگشت شست پا است، رخ میدهد، اما ممکن است سایر مفاصل را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
7 – فیبرومیالژیا
باعث ایجاد درد و حساسیت در بسیاری از مناطق بدن و همچنین احساس خستگی و علائمی دیگر میشود.
8- اسپوندیلیت آنکیلوزان یا روماتیسم ستون فقرات
این بیماری نوعی آرتروز است که عمدتا در ناحیه کمر دیده میشود اما سایر مفاصل و سایر قسمتهای بدن نیز گاهی تحت تأثیر آن قرار میگیرند.
9 – کمبود ویتامین D
درد مفاصل ممکن است یکی از علائم کمبود شدید ویتامین دی باشد.
10 – بیماریهای بافت پیوندی
به عنوان مثال، بیماریهایی مانند لوپوس منتشر (لوپوس اریتماتوی سیستمیک) و اسکلرودرمی از جمله بیماریهایی هستند که بر بافتهای همبند بدن، از جمله تاندونها، رباطها، پوست، چشمها، غضروفها، استخوانها و رگها تأثیر می گذارند.
11 – یائسگی
زنانی که دچار یائسگی شدهاند معمولا دچار علائمی از جمله دردهای مفصلی و یا عضلانی میشوند.
6 تمرین موثر برای کاهش درد مفاصل بدن
سالمندانی که بیماری آرتریت روماتوئید یا بیماری مزمن مفصلی دیگری دارند ممکن است فکر کنند که ورزش گزینه خوبی برایشان نمیباشد و فکر می کنند مجبورند با درد مداوم زندگی کنند. در حالی که این طرز تفکر درست نمی باشد و در واقع، ورزش برای سالمندان مبتلا به مفاصل سفت شده و دارای درد مفاصل اهمیت زیادی دارد ، زیرا ورزش منظم به بازسازی عضلاتی که از مفصل سالمندان حمایت می کنند، کمک می کند و حتی می تواند به تحرک آنان کمک کند. برای سالمندانی که در این زمینه محتاط تر هستند برخی از انواع آسان ورزش وجود دارد که با انجام آن، دردها به خودی خود کاهش می یابند. در ادامه این مقاله سعی داریم ورزش های مناسب که به کاهش دردهای عضلانی کمک می کند معرفی کنیم.
۱ – ورزش یوگا
ورزش یوگا ترکیب حرکات کششی آرام با مدیتیشن می باشد و می تواند برای سالمندان مبتلا به مفاصل دردناک بسیار مفید باشد. حرکات کششی آهسته و ملایم به حفظ حرکات در سالمندان کمک می کند و مراقبه نه تنها می تواند باعث کاهش استرس در سالمندان شود، بلکه در واقع می تواند باعث افزایش عملکرد سیستم ایمنی سالمند شود. سالمند باید حرکاتی از یوگا را انتخاب کند که ملایم تر بوده و فشار کمتری به بدن می رسانند، از روش هایی مانند پاور یوگا یا هات یوگا که می تواند به سیستم سالمند فشار بیشتری وارد کند، اجتناب شود.
۲- ورزش پیلاتس
ورزش پیلاتس ورزشی در سطح بالا میباشد که به تقویت عضلات پشتی و تثبیت مفاصل در سالمندان کمک زیادی می کند. برای نشان دادن اینکه چطور پیلاتس از درد مفاصل بدن پشتیبانی می کند، “پل شانه” را در نظر بگیرید. در این تمرین، سالمند به پشت دراز کشیده ، زانو های خود را خم کرده و کف پاهای خود را بر روی زمین قرار میدهد، بازوان در کنار بدن قرار دارند و پس از آن، عضلات شکمی به بیرون داده و لگن سالمند به بالا کشیده، در حالی که در حالت استنشاق قرار دارد، به مدت چند ثانیه این حالت را حفظ می شود، سپس سالمند لگن خود را به آرامی پایین می کشد و حرکت را تکرار می کند. این نوع تمرینات برای کار کردن با عضلات، بدون قرار دادن استرس اضافی در مفاصل، ایده آل میباشد.
۳- انجام ورزش های آبی
ار جمله بهترین تمرین هایی که به کاهش درد مفاصل بدن در سالمندان کمک می کند ، ورزش های آبی میباشد. دوچرخه سواری در سطح پایین آب و یا استفاده از تردمیل زیر آب راه بسیار خوبی برای به دست آوردن عضلات و کار کردن با مفاصل بدن سالمند میباشد و باعث تاثیر بیش از حد خواهد شد. سالمندان مبتلا به آرتریت روماتوئید یا سایر مشکلات مفصلی نیز با انجام تمرینات آبی ایروبیک کم اثر، می توانند به کاهش درد مفاصل بدن کمک کنند. خم شدن، کشش و حرکت در حالی که توسط حالت شناوری طبیعی در آب قرار دارید، برای انعطاف پذیری مفاصل ظریف در هنگام کار کردن با عضلات اطراف آن، ایده آل میباشد.
۴ – پیاده روی ، درمان درد مفاصل بدن
پیاده روی میتواند از چند راه به بهبود سلامت سالمند کمک کند. برای سالمندان مبتلا به آرتریت روماتوئید ، پیاده روی میتواند استخوان ها و عضلات را تقویت کند و درد مفاصل بدن را در سالمند کاهش دهد. سالمند زمانی از فوائد پیاده روی بیشترین استفاده را میکند که زمان آن را به مدت ۳۰ دقیقه، با شدت متوسط تا شدید، سه روز در هفته به طور معمول برساند؛ اما سالمند میتواند به آرامی شروع کرده و به آرامی نیز جلو برود. از پرستار سالمند بخواهید که سالمند را برای پیاده روی به بیرون ببرد ،یا اگر نمی تواند از راه رفتن بر روی یک تردمیل که برای کاهش تاثیر بر مفاصل، با استفاده از آسفالت های اضافی طراحی شده، از مزایایی مشابه استفاده کند.
۵- انجام حرکات کششی درمان درد مفاصل بدن
برای کاهش درد های عضلانی در سالمندان حتماً نباید به طور کامل بر روی عضلات و مفاصلتان، خود کار کنند. مهم این است که حرکت به آرامی و به طور مستمر ادامه پیدا کند. اگر سالمند دارای کمبود قدرت در عضلات پاهای خود میباشد، کشش میتواند حتی به صورت نشسته هم صورت بگیرد.
سالمند میتواند مفاصل خاص خود مانند انگشتان و دستان خود را هدف قرار دهد. مثلاً، انگشتان، دست ها، بازو ها، پاها یا کف پاها را به آرامی منقبض کرده، چند ثانیه نگه داشته و سپس رها کند. انجام این حرکات چندبار توصیه میشود. هدف از انجام حرکات کششی در سالمندان این است که تحرک بهبود یابد درد کمتر شود.
۶ –دوچرخه سواری
برای سالمندی که هدفش تمرین ملایم با تاثیر بالا است و نمیخواهد گرفتار آسیب های ورزش هایی مثل ایروبیک شود دوچرخه سواری ورزشی ایده آل است. این ورزش، به طور خاص به پاها و مچ پا کمک میکند و یک تمرین عالی برای قلب است ، در حالی که کمک به تقویت عضلات چهار سر ران نیز میکند.
سالمند باید به آرامی شروع به دوچرخه سواری کند یعنی به مدت ۱۰ دقیقه در یک زمان، تا زمانی که به تدریج زمان را به مدت ۳۰ تا ۴۰ دقیقه و دو تا سه بار در هفته برساند. اگر سالمند نمیتواند درست راه برود و برای استفاده از دوچرخه از منزل خارج شود میتواند به کمک پرستار سالمند از یک دوچرخه ورزشی ثابت داخل منزل استفاده کند. فراموش نکنید که از یک دوچرخه ثابت که آسیب به مفاصل نمیزند استفاده کنید.
دارو برای کنترل درد مفاصل بدن
در مواردی که علت درد مفصل، آرتروز است پزشک به تجویز داروهای مسکن و ضد التهاب خواهد پرداخت. برخی از این داروها عبارتند از:
داروهای خوراکی درمان درد مفاصل بدن
پزشک با توجه به علت درد مفصل به تجویز دارو می پردازد. در مواردی که آرتروز باعث بروز درد مفصل شده است داروهای زیر به تسکین درد کمک می کنند:
داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب
- از قبیل ایبوپروفن یا ناپروکسن به تسکین درد و کاهش التهاب کمک می کنند. مصرف ایبوپروفن به مدت طولانی باعث زخم معده می شود به همین دلیل باید در مصرف آن احتیاط کرد.
- سالیسیلات ها از قبیل آسپرین باعث رقیق شدن خون می شود به همین دلیل مصرف آن بدون تجویز پزشک توصیه نمی شود.
- مصرف استامینوفن به مدت طولانی باعث آسیب رساندن به کبد یا نارسایی کبدی خواهد شد.
- مصرف داروهای مسکن قوی از قبیل هیدروکودون یا کدئین
- داروهای استروئیدی خوراکی از قبیل پردنیزون یا کورتیزون
- دلوکستین یک داروی ضد افسردگی است که به بهبود استئوآرتریت کمک خواهد کرد.
- در مواردی که بیمار دچار اختلالات سیستمیک یا خود ایمنی از قبیل آرتریت روماتوئید باشد مصرف داروهای تغییر دهنده بیماری از پیشرفت آرتریت روماتوئید جلوگیری خواهد کرد.
- داروهای بیولوژیک به خوبی به درمان التهاب مفاصل می پردازند و نتایج مطلوبی را به وجود می آورند.
داروهای تزریقی درمان درد مفاصل بدن
- تزریق برخی داروها به تسکین درد و کاهش التهاب کمک می کند.
- تزریق استروئید و تزریق هیالورونیک اسید باعث بهبود درد مفصل خواهد شد.
- تزریق استروئید به باعث کاهش التهاب می شود اما اثر آن موقت است.
- تعداد دفعات مجاز تزریق استروئید در طول سال محدود است و معمولاً بیش از سه یا چهار بار تزریق توصیه نمی شود.
داروهای موضعی درمان درد مفاصل بدن
- داروهای خوراکی موضعی به بی حس کردن مفصل کمک می کنند.
- پزشک به تجویز پمادهایی می پردازد که حاوی دیکلوفناک سدیم هستند.
- این محصولات در قالب کرم، ژل یا چسب وجود دارند و حاوی منتول، لیدوکائین، سالیسیلات و کپسایسین هستند.
خلاصه مطلب درد مفاصل بدن
تمرینات دیگری که میتوانید برای کمک به کاهش درد مفاصل بدن سالمندان از آن استفاده کنند تای چی و چی گونگ برای سالمندان مبتلا به مفاصل دردناک میباشد. ورزش های تای چی و چی گونگ شامل حرکات آهسته، حرکات آسان، تکنیک های تنفس و کشش میباشند. همه این کیفیت ها برای مفاصل سالمندان بسیار مفید میباشد. داشتن درد مفصل در سالمندان، به این معنی نیست که شما باید حرکت را متوقف کنید. شما در واقع باید این مفاصل را در حال حرکت نگه دارید تا به سلامت آنها کمک کنید. انجام این تمرینات شش گانه و دیگر تمرینات کم اثر ، برای کمک به تقویت عضلات در سالمندان ، بهبود حرکت و کاهش درد مفاصل بدن در سالمندان میتواند آنها به زندگی برگرداند و راحت تر زندگی کنند.