تنظیم خواب نوزاد به کمک پرستار کودک و والدین با کمک روش های زیر انجام می شود. برای مثال جهت تنظیم خواب نوزاد ، شیردهی به او  را هر ۲ ساعت در طول روز برنامه ریزی کنید. بسیاری از نوزدان ممکن است قادر نباشند که الگوی خواب و بیداری خود را تنظیم کنند، به خصوص اینکه نمی توانند خودشان را بخوابانند! در این مقاله از سایت مرکز خدمات پرستاری پارسیان مهرپروز به بررسی راهکارهای تنظیم خواب و روش های خواباندن نوزادان می پردازیم .

11 راهکار طلایی تنظیم خواب نوزاد

وقتی که نوزاد برای اولین بار از بیمارستان به خانه می آید، الگوی خواب نامنظم او می‌تواند هم چالش برانگیز و هم خسته کننده باشد. با کمی مراقبت در روز یا شب، فرزند شما احتمالا برای شیرخوردن، تعویض پوشک و یا برای آسایش از خواب بیدار می شود. مطمئن باشید این وضعیت تا ابد به همین شکل باقی نمی‌ماند و در حدود شش ماهگی، ۲۴ ساعت زندگی فرزندتان با چیزی که الان می‌بینید، کاملا متفاوت خواهد بود.

1- راهکار اول تنظیم خواب نوزاد : قرار دادن نوزاد در جای خود

نوزاد شیر خوار را قبل از خواب یعنی در زمانیکه خواب آلود است در جای خواب خودش قرار دهید. این مرحله بسیار مهم است. بدون رعایت این مسئله در بقیه مراحل دچار اشکال می شوید. آخرین خاطره شیر خوار قبل از به خواب رفتن باید بسترش باشد نه زمان شیر خوردن. او باید بیاموزد بدون شما به خواب رود. نباید انتظار داشته باشید که شیر خوار بلافاصله پس از قرار گرفتن در بستر به خواب رود.

معمولا بعد از ۲۰ دقیقه بی قراری ( جنب و جوش کردن ) نوزاد به خواب خواهد رفت. اگر او گریه می کند او را در آغوش بگیرید و تکان دهید ولی بعد از آرام شدن او را در بستر قرار دهید (قبل از اینکه در آغوش شما بخوابد). با این کار شما به او آموزش خواهید داد که چگونه بعد از بیداری به تنهایی به خواب رود. وقتی شیر خوار به کمک شما نیازی ندارد به فکر کمک کردن به او نباشید.

2- پیدا کردن قلق نوزاد برای تنظیم خواب

نوزاد شما نمی تواند به زبان بیاورد که چه زمانی خوابش می آید. شما باید با دقت سیگنال های خواب آلودگی نوزاد را دریافت کنید. اگر نوزاد شما در حال مالیدن چشم هایش است، گوش هایش را می کشد و چشمانش پف کرده است، اینها همگی سیگنال خواب آلودگی می باشد. پس بهترین زمان است که او را بخوابانید. زمانی که خواب نوزاد دیر شده باشد، او بی حوصله و کلافه می شود و بعد از گذشت زمان زیاد دیگر قادر به خوابیدن نیست.

3- اجازه دهید که محیط با او صحبت کند

کودک نمی تواند تفاوت زیادی را بین شب و روز متوجه شود زیرا بیشتر زمان ها داخل خانه است. سعی کنید که به عنوان والدین تفاوت تاریکی و روشنایی و شب و روز را به او بیاموزید. مثلا هم در روز و هم در شب او را بیرون ببرید. سعی کنید که شب ها یک فضایی بسازید که باعث خواب آلودگی او شود. مثلا صداها را کم کنید، نور را کاهش دهید و مکان خواب او را فراهم کنید تا کم کم از بازی دست بکشد.

4 – برای تنظیم خواب نوزاد  از تغییرات ناگهانی خودداری کنید

ممکن است که کودک شما با تغییرات ناگهانی در طول روز مواجه شود که بهتر است مراقب آن ها باشید. کودکان دوست دارند که در محیطی باشند که برایشان آشنا است و افراد آشنا در آن حضور داشته باشند. همیشه کودکتان را در یک اتاق بخوابید و حد الامکان جای او را عوض نکنید. کودکان هنگام خوابیدن باید احساس امنیت داشته باشند، بنابراین اگر به پتو و یا ملحفه ای علاقه دارند، اجازه دهید که از آن استفاده کنند.

5 – دلایل بیدار ماندن او را بررسی کنید

شاید از این بیدار شدن ها و بیدار ماندن های نیمه شب او خسته شده باشید. دلایل زیادی وجود دارد که کودک را در نیمه شب بیدار می کند و باعث گریه کردن او می شود که شامل موارد زیر می باشد:

• گاهی اوقات گرسنه هستند.
• گاهی اوقات ممکن است که به دلیل چرت روزانه از خواب سیر شده باشند.
• سر و صدای زیاد می تواند موجب بیدار شدن آن ها حتی در نیمه های شب شود.
• در نتیجه از سیر بودن کودک خود قبل از خواب اطمینان حاصل کنید. بهتر است که قبل از خواب جای او را نیز عوض کنید تا راحت تر به خواب برود.

6 – یک برنامه روتین برای خواب او تنظیم کنید

همان طور که برای غذا خوردنش برنامه دارید، برای خوابیدن او نیز یک برنامه مناسب داشته باشید. مثلا می توانید یک دوش آب گرم کوتاه را به یک روتین قبل از خواب تبدیل کنید. مثلا می توانید صدای لالایی گفتن خودتان را ضبط کنید و هر شب قبل خواب برای او پخش کنید تا راحت تر به خواب برود.

7- برای تنظیم خواب نوزاد ، یک روز آرام برای او بسازید

اگر کودک را در طول روز خسته کنید، در زودتر به خواب رفتن او در شب تاثیری ندارد، پس باید در طول روز نیز محیطی آرام را برایش فراهم کنید. فضای خانه را به یک جو آرام تبدیل کنید و بیشتر روز را در کنار او باشید. اگر کودک شما شب قبل نخوابیده باشد، حتما روز بعد با چالش مواجه خواهید بود و صبر خود را بالا ببرید. اگر فکر می کنید که فردا باید با غرغرهای او مواجه باشید، خودتان را آماده کنید.

8 – کمک از همسر برای تنظیم خواب نوزاد

مدیریت کردن یک کودک به تنهایی کار سختی می باشد و این فقط مسئولیت شما نیست و همسرتان نیز باید به شما کمک کند. معمولا مادر نمی تواند کارهایی از جمله خواباندن کودک را به تنهایی انجام دهد، پس باید از یک پرستار و یا همسرتان کمک بگیرید. زمانی که هردوی شما شاغل هستید، باید با یکدیگر صحبت کنید و زمانی را بین خودتان توافق کنید که هر دو به فرزند برسید و از او مراقبت کنید.از آن جایی که کودک شما به تازگی پا به این جهان مادی گذاشته است، عادت های خوابیدن او به سختی تنظیم می شود. پس باید در این راه کاملا صبور باشید.

9 – بیدار کردن کودک در صبح زود برای تنظیم خواب نوزاد

صبح زود بیدار شدن هم در کودکان و هم در خواب شبانه نوزادان موثر است .دیر بیدار شدن موجب به تعویق افتادن خواب عصرگاهی می شود و در نتیجه شب نیز کودکان دیرتر به خواب می روند. بنابراین یکی از راه های زودتر به خواب رفتن کودکان در شب این است که آنها را صبح ها زودتر بیدار کنید.

10 – تکرار مداوم فعالیت های مشخص

کودکان و نوزادان توانایی تشخیص وقت خواب را ندارند، بنابراین تکرار برخی از کارها به کودک زمان فرار رسیدن خواب را هشدار می دهد .مثلا تعویض پوشک، مسواک زدن، لالایی خواند، در صورت نیاز دادن غذا و آب ،کم کردن نور منزل از 2 ساعت قبل، خاموش کردن تلویزیون، بردن به محیط خواب. تکرار هر شب این کارها موجب تثبیت زمان خواب در ذهن کودک می شود.

11-  اجتناب از دادن بستنی و شکلات به کودک

کافئین موجود در شکلات و کاکائو باعث بیـــداری کودکان و مقاومت آنها نسبت به خوابیدن می شود. همچنین استفاده از مواد قندی به دلیل داشتن انرژی، باعث انرژی و هیجان بیشتر در کودک می شود و احساس خواب را از چشمان فرزندان دور می کند. بنابراین بهتر است از دادن شکلات و بستنی و هر چیز شیرین قبل از خواب جدا خودداری شود.

بهترین روش های خواباندن نوزاد

نکاتی که در هنگام تنظیم خواب نوزاد باید به آن توجه کنید :

۱- استفاده از تشک سفت

 به هیچ عنوان از تشک نرم و بالش از جنس کرک یا پشم حیوانات برای نوزادان استفاده نکنید.

۲- سر نوزاد را موقع خواب نپوشانید

پتو نوزاد را روی سینه آن و دستان نوزاد را روی پتو قرار دهید تا پتو حرکت نکند و روی سر نوزاد را نپوشاند.میتوانید از کیسه خواب برای نوزادان استفاده کنید چون سر نوزاد بیرون قرار می گیرد وسیله مناسب و ایمنی است.

۳ – از بالا رفتن دمای بدن نوزاد هنگام خواب جلوگیری کنید

سعی کنید در زمان خواب لباس نازک تن نوزاد کنید تا دمای بدن آن بالا نرود.محیط خنک و دمای ۲۰ درجه سانتیگراد محیط مناسبی برای خواب نوزاد می باشد.

۴ – هنگام خواب از پستانک برای نوزاد استفاده کنید

استفاده از پستانک در نوزادان در زمان خواب ، می تواند جلوی سندروم مرگ ناگهانی نوزاد را بگیرد. البته اگر نوزاد تمایلی به خوردن پستانک ندارد، کودک را مجبور نکنید که پستانک خورد. در نوزادانی که از شیر مادر به جای شیر خشک استفاده می کنند،در هفته سه یا چهارم می توانید به انها پستانک بدهید.

۵ – میتوانید از تکنولوژی های جدید استفاده کنید

با پیشرفت علم زندگی برای افراد راحت تر شده است. شما می توانید با استفاده از مانیتور از راه دور نوزاد خود را در زمان استراحت کنترل کنید. همچنین با استفاده از برخی دستگاه ها می توانید دما را تنظیم کنید. این دستگاه ها در صورتی که اوضاع خارج از چیزی که شما خواستید بشود، آلارم می دهند و شما را از غیر عادی بودن شرایط مطلع می سازند.

۶ – موقع خواب نوزاد را در اتاق خواب خودتان قرار دهید

بهتر است نوزاد را موقع خواب در اتاق خواب خودتان بخوابانید تا موقع شیر دادن و ارتباط گرفتن با نوزاد راحت تر باشید.بهتر است تخت نوزاد را کنار تخت خود قرار دهید.اما به هیچ عنوان نوزاد را روی تخت خود نخوابانید.حتی کودکان دو قلو را کنار هم نخوابانید و هر کدام را روی تخت جدا قرار دهید. مخصوصا مادر یا پرستار کودک که خواب سنگینی دارند یا از سیگار و مشروبات الکلی استفاده می کنند که باعث خواب عمیق در انها می شود، به هیچ عنوان نباید با نوزاد روی یک تخت مشترک بخوابند. زیرا این باعث می شود احتمال سندروم مرگ ناگهانی و خفگی در نوزاد زیاد شود.