ماساژ درمانی چیست؟

ماساژ درمانی شیوه نوینی نیست و هزاران سال قدمت دارد. ماساژ به دستکاری لایه های سطحی و عمیق عضلانی جهت تسکین دردهای کمر، سردرد های تنشی ، درمان یبوست شدید در سالمندان و … میگویند. انواع ماساژ درمانی مطابق با نیاز های مردم وجود دارد. افراد در حال رشد، میانسالان و سالمندان می توانند از فواید ماساژ درمانی بهره مند شوند. این طب مکمل در سال های اخیر محبوبیت زیادی بین افراد عادی و سالمندان پیدا کرده است.

این مقاله یک بررسی اجمالی درباره ماساژ درمانی است و شامل موارد زیر می باشد:

• ماساژ درمانی چیست ؟
• تاریخچه ماساژ درمانی
• مزایای ماساژ درمانی
• انواع ماساژ درمانی
• ماساژ درمانی  در سالمندان
• فواید ماساژ درمانی بر بدن سالمندان
• عوارض ماساژ درمانی
• نکات ایمنی این طب مکمل
• درمانگر کیست؟

ماساژ درمانی چیست ؟

شواهد علمی در زمینه‌ی ماساژ درمانی، محدود می باشد. محققان هنوز به درستی نمی‌دانند که در زمان دریافت ماساژ ، چه تغییراتی در بدن رخ می‌دهد. آیا این تغییرات تأثیری بر روی سلامتی سالمند دارند؟ تأثیر ماساژ بر بدن افراد چگونه است؟ آخرین تحقیقات بر روی تأثیرات ماساژ نشان داده کمک بیشتری به حفظ سلامتی می کند. این درمان مکمل اگر به درستی و تحت نظر افراد متخصص صورت پذیرد خطری نخواهدداشت. اما بهتر است در صورتی که فرد یا سالمند از بیماری خاصی رنج می برد حتماً در مورد نوع طب مکمل به پزشک او اطلاع دهید. در این صورت، طب مکمل، هماهنگ با طب معمول و متناسب با وضعیت آمادگی بدنی سالمند پیش می‌رود.

تاریخچه ماساژ درمانی

این علم به هزاران سال قبل برمی‌گردد. متون قدیمی‌ چینی ، هندی ،ژاپنی و برخی تمدن های عربی ، مصر ،یونان و روم باستان شامل منابع قدیمی این طب مکمل می باشند. با پیشرفت‌های فنی و علمی در درمان‌های پزشکی، در دهه‌های ۱۹۳۰ و ۱۹۴۰، ماساژ درمانی محبوبیت خود را در آمریکا از دست داد. علاقه به ماساژ مجددا در دهه‌ی ۱۹۷۰ به خصوص در میان ورزشکاران پدیدار شد.

۷ مزایای ماساژ درمانی

یک نظرسنجی در مورد طب های مکمل در آمریکا نشان داده که در حدود ۱۸ میلیون سالمند و بزرگسال و ۷۰۰ هزار کودک در طول یکسال از این طب مکمل استفاده کرده اند. از ماساژ درمانی برای بهبود انواع مشکلات مرتبط با سلامتی در سالمندان استفاده می شود.

از جمله مزایای این روش :

1.  کاهش درد ( در سالمندان ) ؛
2. توان‌بخشی در آسیب‌های ورزشی در ورزشکاران؛
3. کاهش استرس ( در سالمندان ) ؛
4. افزایش تمدد اعصاب ؛
5.  کنترل اضطراب در کودکان و سالمندان ؛
6. کنترل افسردگی در سالمندان  و همه افراد ؛
7. کمک به بهبود وضعیت عمومی سلامتی در بزرگسالان ؛

انواع ماساژ درمانی

این طب، مکمل روش هایی مانند فشار دادن، مالش‌دادن یا هر نوع حرکت حساب‌شده‌ی دست روی عضلات یا بافت‌های نرم بدن است. درمانگران غالبا از دست‌ها و انگشت‌های خود برای ماساژ دادن استفاده می‌کنند. ممکن است گاهی از اندام‌هایی مثل ساعد، آرنج یا حتی پا استفاده می شود. در ادامه تعدادی از انواع ماساژ را بررسی می کنیم.

1 – ماساژهای ملایم

ماساژ کالیفرنیایی

در این روش کل بدن چرب می شود و با ضربه های آرام و پشت سر هم مقدار بسیار کمی فشار وارد می شود. این ماساژ مناسب افرادی است که تحت فشار محیطی هستند.

فواید ماساژ کالیفرنیایی:

• آرامش کل بدن
• آرامش ذهن

ماساژ اسالن

در این ماساژ انبساط ماهیچه ها اتفاق می افتد و گردش خون تنظیم می شود. این روش برای کسانی مهم است که زندگی پرتحرک و پرسرعتی دارند.

فواید این ماساژ درمانی:

• افزایش هوشیاری بدن
• افزایش قدرت تفکر
• آرامش سیستم عصبی
• دفع بیشتر تکسین از غدد لنفاوی و رگ های خونی
• افزایش قابلیت ارتجاعی بافت های بدن

حس درمانی

در این روش از طریق ماساژ نقاط مشخصی از دست ها و پاها فشار کلی از قسمت های بدن برداشته می شود. این ماساژ مناسب افرادی است می خواهند سیستم کلی بدن خود را دگرگون کنند.

فواید حس درمانی

• ارتقای هوشیاری روحی و جسمی
• افزایش انگیزه،
• افزایش اعتماد به نفس
• افزایش تمرکز

ماساژ تایلندی

این نوع ماساژ درمانی یوگای افراد تنبل است. سبب کشیدگی کل عضلات بدن می شود. این ماساژ از کف پا آغاز شده و به قسمت های بالای بدن می رسد. در این روش قابلیت ارتجاعی بدن افزایش می یابد. این روش مناسب افراد پشت میز نشین است.

فواید ماساژ تایلندی

• نرمال کردن سطح انرژی بدن
• افزایش خاصیت ارتجاعی بدن

ماساژ شدید آما

این ماساژ درمانی بر اساس طب سوزنی چین و برای تاثیرگذاری نقاط حساس بدن انجام می شود. این روش کانال های ورودی و خروجی انرژی را در بدن باز می کند.

فواید این روش :

• درمان استرس
• درمان کمر درد
• درمان اضطراب
• درمان سر درد
• درمان بیخوابی
• درمان آرتروز

ماساژ سوئدی

این ورزش به عمق ماهیچه ها و استخوان ها نفوذ می کند و جریان خون به سمت قلب را تسریع می بخشد. برای افرادی که مشاغل سخت فیزیکی دارند مناسب است

فواید این روش

• سرعت بخشیدن به بهبودی ماهیچه ها
• افزایش دفع اوریک اسید و لاکتیک
• افزایش قابلیت ارتجاعی رباط و زردپی

ماساژ درمانی در سالمندان

طب مکمل در محیط های مختلفی ارائه می شود. مثلاً در دفاتر خصوصی، بیمارستان‌ها، خانه‌های پرستاری، استودیوها و اماکن ورزشی و باشگاه‌های تناسب اندام. می توان این درمان را برای سالمندان در منزل ارائه داد. درمانگران طب مکمل از سالمندان در مورد نشانه ها، سوابق پزشکی و نتیجه‌ی مطلوب‌شان سؤال می‌کنند. همچنین ممکن است از طریق لمس‌کردن نقاط دردناک بدن، شرایط بیمار را ارزیابی کنند و نقاط درد را مشخص کنند و میزان فشار لازم را برای ماساژ بسنجند.

سالمند، معمولاً روی یک میز یا تخت مخصوص دراز می‌کشد. لباس‌های گشاد می‌پوشد یا بدون لباس، بدن‌شان را با ملحفه می‌پوشانند. به غیر از نقاطی که قرار است تحت درمان با ماساژ قرار بگیرد. درمانگر ممکن است از روغن یا لوسیون‌های خاص برای کاهش اصطکاک با پوست استفاده کند. گاهی‌اوقات، سالمند درحالی‌که روی صندلی نشسته‌ است، خدمات ماساژ درمانی را دریافت می‌کند. یک جلسه ماساژ درمانی ممکن است بسیار خلاصه باشد یا حتی یک ساعت و بیشتر زمان ببرد. پرستار سالمند می تواند در برخی موارد با آموزش این موارد از طریق فیزیوتراپیست یا درمانگر تا پایان روز این حرکات را تکرار کند.

فواید ماساژ درمانی بر بدن سالمندان

تحقیقات علمی در مورد ماساژ درمانی بسیار محدود است. آیا  این روش تأثیر دارد و اگر دارد، چطور باعث بهبود بیماری‌های مختلف می‌شود؟ شواهد زیادی وجود دارد که این روش روی بعضی از بیماران، تأثیرات قابل توجهی داشته است. البته این نتایج را نمی‌توان در مورد تأثیرگذاری ماساژ روی شرایط خاص اثبات کرد. طبق نتایج به‌دست آمده از یک تحلیل و بررسی، ماساژ ، تأثیرگذار است ولی تاثیرات آن به صورت جزیی و دقیق، هنوز بررسی نشده است.  یک جلسه این طب می‌تواند در کاهش فشار خون سالمند، ضربان قلب و اضطراب حالتی موثر باشد. چند جلسه از این روش، اضطراب صفتی (اضطراب کلی)، افسردگی در سالمندان و درد را کاهش می دهد.

ماساژ می تواند برای کمر دردهای مزمن، مفید باشد. روش های مناسب برای کمر درد های مزمن عبارت است از ماساژ، طب سوزنی ، ریلکسیشن و یوگا در سالمندان.

عوارض ماساژ سالمندان

به‌نظر می‌رسد که ماساژ درمانی، ریسک بسیار اندکی نسبت به سایر روش‌های درمان دارد، البته درصورتی‌که توسط درمانگران ماهر انجام شود و اخطار و هشدارهای مربوطه به درستی دنبال شوند. تعداد آسیب‌های جدی گزارش شده ناشی از ماساژ، بسیار اندک است. عوارض جانبی ماساژ درمانی ممکن است شامل دردهای موقتی، احساس ناراحتی و کوفتگی، کبودی، ورم و حساسیت پوستی و آلرژی به روغن‌های ماساژ.

نکات ایمنی این طب مکمل

این طب مکمل کمک کننده برای برخی افراد ممنوعیت هایی دارد که در ادامه به آن می پردازیم:

• افراد مبتلا به اختلال انعقاد خون تعداد پلاکت‌های خون آنها کم است، نباید تحت درمان با ماساژهای شدید قرار بگیرند.
• ماساژ نواحی که لخته خون، شکستگی، زخم باز یا زخم در حال بهبود، عفونت‌های پوستی یا استخوان‌های ضعیف دارد. ی
• برای بیماران سرطانی به دلیل فشار مستقیم روی تومور ها حتما با مشورت پزشک متخصص.
• زنان باردار قبل از اینکه از خدمات ماساژ درمانی استفاده کنند، باید با پزشک خود مشورت کنند.

درمانگر کیست؟

در حدود ۱۵۰۰ مرکز آموزشی و برنامه‌ی آموزش ماساژ درمانی در ایالات متحده‌ی آمریکا وجود دارد. در این مراکز، علاوه‌بر آموزش تکنینک‌های این روش ، در مورد بدن و نحوه‌ی فعالیت اندام‌های مختلف آموزش داده می شود. در ایران هم، ماساژ  روزبه‌روز بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد. ازاین‌رو، مراکز آموزشی و ارائه‌ی خدمات ماساژ تقریبا همه‌جا به راحتی پیدا می‌شود.

این شیوه‌ی درمانی نوپاست و  در انتخاب مرکز آموزشی و مرکز ارائه‌ی خدمات ماساژ درمانی باید دقت شود. مجوزهای لازم را چک کنید و  فریب تبلیغات را نخورید. دوره‌های آموزشی این طب در قالب کلاس‌های تئوری و آموزش از راه دور مکاتبه‌ای انجام می شود. کارگاه‌های مهارتی عملی و رشته‌ها و سبک‌های متفاوت ماساژ براساس قوانین و ضوابط فنی بین‌المللی، برگزار می‌کنند.  علاوه‌بر درمانگران ماساژ، افراد دیگری که در زمینه‌های مرتبط فعالیت می‌کنند. «کایروپرکتورها» و «فیزیوتراپیست‌ها» می‌توانند این دوره‌های آموزشی را طی کنند.

خلاصه مطلب ماساژ درمانی سالمندان

قبل از شروع ماساژ درمانی در سالمندان به نکات زیر دقت کنید:

• این طب، جایگزین شیوه‌های معمول درمان نیست و به‌ خاطر ماساژ درمانی نباید مراجعه به پزشک را به تعویق انداخت.
• قبل از شروع ماساژ درمانی در مورد مدارک و مجوزهای لازم و تجربه‌ی درمانگر مورد نظرتان تحقیق کنید. در خصوص تعداد درمان‌هایی که نیاز دارید، هزینه‌ها و پوشش بیمه، پرس‌وجو کنید.
• اگر درمانگر، روش‌های جایگزین دیگری مانند گیاهان دارویی یا سایر مکمل‌ها یا حتی رژیم غذایی خاصی پیشنهاد کرد، حتما قبل از هر چیز آن را با پزشک عمومی‌تان در میان بگذارید.

 

برای استفاده از خدمات فیزیوتراپی و ماساژ درمانی در منزل با کارشناسان مرکز مهرپرور تماس بگیرید.