آشنایی با علائم شروع آلزایمر + راهکار‌های طلایی کنترل آلزایمر
علائم آلزایمر شامل فراموشی و زوال عقل است. زمان مرگ بیماران آلزایمری 5 تا 10 سال پس از شروع علائم آن است! توجه به علائم آلزایمر نکته طلایی تشخیص زود هنگام این بیماری است. شروع بیماری آلزایمر خاموش است. افراد در ابتدا تصور می‌کنند تغییرات در سالمندان قسمتی از روند پیری است. بی توجهی به علائم آلزایمر در سالمندان و عدم کنترل آن و عدم تقویت حافظه در سالمندان پیشرفت آن را سرعت می‌دهد. آمار مرکز مهرپرور نشان می‌دهد بیماری آلزایمر به صورت روز افزون گسترش یافته است. برای اکثریت متوجه شدن تغییرات در رفتار و شخصیت سالمندشان دشوار است از تجربیات پرستار سالمند خود در زمینه مراقبت از بیماران آلزایمری استفاده کنید. ما ۱۰ نشانه آلزایمر و روش‌های تقویت حافظه و پیشگیری از گسترش آلزایمر را در این مطلب را در ادامه با شما به اشتراک گذاشته ایم.
بیماری آلزایمر چیست؟
آلزایمر یک بیماری عصبی است که بر مغز تاثیر می‌گذارد و موجب مرگ سلول‌‌های مغزی می‌شود که از دست رفتن حافظه و نیروی شناخت را به دنبال خواهد داشت. علائم این بیماری ابتدا خفیف است اما به مرور شدید‌تر می‌شود. اصلی‌ترین ویژگی این بیماری این است که، ارتباط بین نورون‌‌های عصبی از بین می‌رود و اطلاعات نمی‌توانند به‌راحتی بین مناطق مختلف مغز و همچنین بین عضلات و اندام‌‌ها عبور کنند. برای همین است که علاوه بر مشکلات مغزی، مثل کاهش حافظه، سایر مشکلات رفتاری و حرکتی هم به وجود خواهند آمد.
مهمترین عوامل و علت بیماری آلزایمر چیست؟
با وجود مطالعات زیادی که پیرامون این بیماری توسط پزشکان و روانشناسان انجام شده، هنوز علل وقوع این بیماری کاملاً مشخص نیست. ولی برخی از فاکتورهای اصلی عبارتند از:
- سن بیشتر افراد مبتلا، بالای ۶۵ سال است.
- ژنتیک و وجود برخی ژن‌‌های خاص، می‌تواند یکی دیگر از فاکتورهای این بیماری باشد.
- سابقه خانوادگی نقش اساسی دارد و اگر یکی از اعضای خانواده به این بیماری مبتلا باشد، درصد ابتلا بالا می‌رود.
تفاوت فراموشکاری و علائم آلزایمر
بدون شک آنچه امروز به عنوان مهمترین نشانه آلزایمر شناخته می‌شود، فراموشی است اما باید به دو نکته در این مورد توجه داشت؛ اول اینکه هر فراموشی‌ای به دلیل ابتلا به این بیماری نیست و ثانیا اینکه برای تشخیص آن نباید فقط در انتظار فراموشی بود. فراموشی‌‌های گذرایی که گاهی به سبب زندگی روزمره اتفاق می‌افتد به معنی آلزایمر نیست. در حقیقت کسانی که نگران فراموشی خود هستند، هنوز آلزایمر نگرفته‌اند زیرا افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، متوجه فراموشکاری خود نمی‌شوند.
۱۰ مورد از علائم آلزایمر در سالمندان
بیماری آلزایمر یا دمانس، نوعی اختلال مغزی مزمن پیشرونده و ناتوان کننده است که با اثرات عمیق بر حافظه، هوش و توانایی مراقبت از خود همراه بوده و با نقص در تکلم ، انجام فعالیتهای حرکتی ، شناخت مناظر یا افراد آشنا ، اختلال عملکرد برنامه ریزی ، نوآوری ، سازماندهی و استدلال انتزاعی همراه است. شایع‌ترین نوع دمانس، بیماری آلزایمر است. به گفته انجمن ج‌هانی آلزایمر ، ۱۰ علامت و نشانه اولیه آلزایمر عبارتند از:
۱- چه زمان فراموشی در سالمند از علائم آلزایمر است؟
زمانی که مشکلات زیر تبدیل به یک الگوی تکراری بشوند از علائم آلزایمر هستند. فراموش کردن نام‌‌ها یا قرار‌های ملاقات که بعدتر به یاد آورده شوند تغییرات عادی مربوط به بالا رفتن سن هستند.
- از دست رفتن حافظه است
- فراموش کردن تاریخ‌‌ها و اتفاقات مهم
- بار‌ها و بار‌ها پرسیدن یک اطلاعات مشخص
- فراموش کردن اطلاعاتی که به تازگی یاد گرفته شده
- احساس نیاز بیشتر به استفاده از کمک‌‌های حافظه مثل یادداشت برداشتن
۲- فراموش کردن پرداخت ما‌هانه از علائم آلزایمر
برخی سالمندان فراموش می‌کنند پرداخت‌های ما‌هانه روتین خود را انجام دهند. عدم توانایی در شروع و دنبال کردن برنامه روتین یا کار کردن با اعداد از نشانه های آلزایمر است. سالمند در بررسی قبض‌‌های ما‌هانه مشکل پیدا می‌کند.
۳ – ناتوانی در انجام امور منزل از علائم آلزایمر
کمک گرفتن سالمند از شما برای انجام تنظیمات مایکروفر یا ضبط یک برنامه تلویزیونی از تغییرات عادی مربوط به بالا رفتن سن است. ناتوانی‌های زیر در انجام امور روزمره نشانه آلزایمر است :
- معمولاً اتمام کار‌های روزانه دشوار است.
- به یاد آوردن قوانین بازی محبوبشان برایشان سخت می‌شود.
- احتمالاً سالمند شما دستورالعمل طبخ غذا‌ها را فراموش بکند.
- رانندگی کردن تا یک مسیر مشخص و البته آشنا برایشان دشوار می‌شود.
- ممکن سالمند در به یاد آوردن کار‌هایی که روزانه انجام می‌دهند دچار مشکل شده باشند.
۴ – چ‌هارمین مورد از علائم آلزایمر سردرگمی با زمان و مکان
فراموشی تاریخ، روز، فصل و گذر زمان می‌تواند از علائم آلزایمر باشد. مبتلایان به آلزایمر گاهی فراموش می‌کنند کجا هستند یا چطور به آنجا آمده‌اند. احتمالاً سالمند شما فراموش کند چطور به خانه برگردد. گم کردن روز هفته اما فهمیدن آن در بعد از تغییرات عادی مربوط به بالا رفتن سن می‌باشد.
۵- ناتوانی در درک تصاویر بصری و فضایی
مبتلا شدن به اختلالات بینایی در ادامه احتمالاً به آلزایمر تبدیل شود. افراد آلزایمری برای خواندن، حدس مسافت و تشخیص رنگ مشکل پیدا دارند. ناتوانی در درک تصاویر بصری در رانندگی آنها نیز اختلال ایجاد می‌کند. ابتلا به بیماری آب مروارید از جمله تغییرات مربوط به افزایش سن می‌باشد.
۶- مشکل در صحبت کردن و نوشتن از علائم اولیه آلزایمر
مشکل در دنبال کردن یا شرکت در یک گفتگو نشانه آلزایمر است. سالمند ناگ‌هان در وسط مکالمه مطلب را فراموش می‌کند. احتمالاً ندانند چطور باید حرفشان را ادامه دهند. برخی از آنان به تکرار حرف‌‌های قبلشان می‌پردازند. اگر فرد در پیدا کردن یک کلمه مشکل دارد ، تغییر عادی مربوط به بالا رفتن سن است.
۷-مشکل جابه جا گذاشتن اشیاء از علائم آلزایمر
تا به حال شده متوجه بشوید که سالمند کلید منزل را درون یخچال گذاشته است. پرستار سالمند به شما گفته سالمند عزیز شما ظرف شیر را در حمام قرارداده است. احتمالاً وسایلش را گم کند و قادر به پیدا کردن دوباره آنها نباشد. گاهی‌اوقات، احتمالاً حتی دیگران را متهم به برداشتن یا دزدیدن وسایلش کند.
۸- مشکلات قوه تشخیص از علائم آلزایمر است.
نشانه آلزایمر صرف مبلغ قابل توجهی پول جهت امور بی ارزشی که قبل از این برای آنها هزینه ای نمی‌کرده است. این نشانه قوت می‌گیرد زمانی که می‌دانید وی از لحاظ اقتصادی فرد دقیقی است. بی توجهی نسبت به نظافت و فراموش کردن زمان حمام نیز نشانه آلزایمر است.
۹ – مشکل عدم توانایی در فعالیتهای اجتماعی از علائم آلزایمر
- دوری از اجتماع
- دنبال نکردن تیم محبوب خود
- به خاطر نیاوردن نحوه انجام سرگرمی موردعلاقه‌اش
- پیدا کردن ب‌هانه برای شرکت نکردن در جمع‌های خانوادگی
- دور نگه داشتن خود از سرگرمی‌‌ها، فعالیتهای اجتماعی، پروژه‌‌های کاری و ورزش
۱۰ – آیا تغییرات خلق و خو و شخصیت سالمند از علائم آلزایمر است ؟
از نشانه آلزایمر تغییرات خلق و خو می‌باشد. سالمندانی که از منطقه امن خود ( منزلشان ) خارج می‌شوند دچار مشکلات زیر می‌شوند :
- ترس
- اضطراب
- بی نظمی
- سردرگمی
- شک و تردید
- استرس در سالمندان
تفاوت زوال عقل ناشی از بالا رفتن سن و سایر تغییرات آن در مقایسه با علائم آلزایمر
تفاوت آلزایمر و زوال عقل ممکن برای بسیار مبهم باشد. زوال عقل و بیماری آلزایمر دو وضعیت کاملا یکسان نیستند. در واقع زوال عقل یک اصطلاح کلی است که برای توصیف علائمی که بر حافظه، عملکرد فعالیتهای روزانه و توانایی‌‌های ارتباطی تأثیر می‌گذارند، استفاده می‌شود. زوال عقل اغلب با دوره‌‌های ساده فراموشی شروع می‌شود. افراد مبتلا به آن در ردیابی زمان مشکل دارند و احتمالاً یافتن مسیر‌های آشنا برای آنها دشوار شود. با پیشرفت زوال عقل، شدت فراموشی و سردرگمی افزایش پیدا می‌کند. به یاد آوردن نام‌‌ها و چهره‌‌ها سخت‌تر و مراقبت شخصی به یک مشکل تبدیل می‌شود.
احتمالاً برخی از علائم آلزایمر و زوال عقل با هم هم‌پوشانی داشته باشند. به‌همین‌دلیل، تشخیص و بررسی دقیق آنها توسط پزشک برای یافتن بهترین روش درمانی مهم است.
پیشگیری و کنترل آلزایمر در سالمندان
در بیماری آلزایمر ( اختلال عملکرد مغزی ) فرد به تدریج توانایی ذهنی خود را از دست می‌دهد. عوامل زیر به عنوان پیشگیری در مقابل زوال عقل، کاهش کوچک شدگی و آتروفی مغز در سالمندان می‌باشند. تخمین زده می شود نیمی از موارد ابتلا به آلزایمر در سالمندان، مرتبط با عوامل خطر قابل اصلاحی مثل سیگار کشیدن، کم تحرکی و چاقی می‌باشند. سالمندان در مراحل اولیه ابتلا به آلزایمر ، کم اشت‌هاء می‌باشند. این سالمندان وزن خود را از دست می دهند. این بیماری موجب لاغر شدن سالمند می شود. سبک زندگی، تاثیر چشمگیری بر حافظه سالمند دارد.
3 تکنیک پیشگیری و کنترل آلزایمر در سالمندان
- کنترل وزن در محدوده طبیعی
- داشتن الگوی غذایی سالم در سالمندان
- داشتن فعالیتهای جسمی مرتب در سالمندان
مواد غذایی مناسب برای پیشگیری از آلزایمر در سالمندان و کنترل آن
در ادامه مقاله به شما خوراکی‌هایی را معرفی می‌کنیم که مصرف آنها به تقویت حافظه کمک می‌کند.
- میوه‌های قرمز و اشت‌ها آور
- ماهی به علت داشتن چربی امگا ۳
- گوشت قرمز و گوشت انواع پرندگان به دلیل داشتن آهن
- چای سبز به علت خواص آنتی اکسیدانی برای تقویت حافظه مفید است.
- بروکلی منبع غنی اسید فولیک و کورستین است که تاثیر مثبتی بر حافظه می‌گذارد.
- انگور که دارای پتاسیم است و موجب احساس شادی می‌شود. حاوی فسفات است که غذای مغز می‌باشد.
- ویتامین C موجود در میوه‌‌ها و سبزیجاتی مانند مرکبات، توت‌فرنگی، گریپ‌فروت، انار، گوجه‌فرنگی، کلم بروکلی، هویج و سویا
- ویتامین‌‌های گروه B به‌ویژه B6 و B12 و تیامین که در مخمر، جوانه گندم، برنج قهوه‌ای، دانه سویا، جوی دوسر، عدس، تخمه آفتابگردان و گردو وجود دارند
ترفندهای پیشگیری از آلزایمر
با پیش آمدن اختلال در حافظه، همه، ترس از آن را خصوصا در سنین بالا تجربه می‌کنند. می‌توان با ورزش‌‌های خاص مغزی و فعال نگه داشتن مغز از این بیماری پیشگیری کرد.
اولین ترفند : نوشتن و خواندن
- بلند بخوانی
- بسیار بخوانید و بنویسید
- خاطرات روزانه را بنویسید
- از مطالبی که دوست دارید نت بردارید.
- با تغییر صدا و به جای شخصیت‌‌های کتاب یا نویسنده بخوانید.
دومین ترفند : تغییر در عادات ساده
- با دست مخالف شانه کنید.
- با دست مخالف غذا بخورید.
- با دست مخالف مسواک بزنید.
سومین ترفند تعویق علائم آلزایمر : تقویت حافظه تصویری
یک عکس خانوادگی را به دقت نگاه کنید و بعد با چشم‌‌های بسته شروع به توصیف آن کنید.
ترفند چ‌هارم : جابه جایی وسایل خانه
جای همه چیز را عوض کنید. تا مغز خود را برای بخاطر سپردن و یادآوری مجدد آنها تقویت کنید.
ترفند پنجم تعویق علائم آلزایمر: پیدا کردن سرگرمی‌‌های جدید
عادات سرگرمی روزمره خود را با انتخاب‌‌های جالب هر چند متفاوت و گذرا تغییر دهید.
ترفند ششم : باغبانی کنید
باغبانی به شما در تمرکز و تقویت حافظه کمک می‌کند. این کار را با کاشتن یک یا دو گلدان شروع کنید.
تقویت حافظه سالمند و کاهش علائم آلزایمر
سالمندان در شروع بیماری آلزایمر در مراحل اولیه در پردازش آنچه به نام حافظه معنایی – اطلاعات مبتنی بر دانش – شناخته می‌شود، دچار مشکل هستند. آلزایمر چیزی فراتر از خاطرات سالمند را سرقت می‌کند. آلزایمر توانایی سالمند در انجام وظایف ساده را کم می‌کند. بیمار آلزایمری دچار سرگشتگی، ناامیدی و متکی بودن به دیگران برای مراقبت از خودش می‌شود. زمانی که قصد دارید چیز‌های خاصی را که فرا گرفته اید به یاد بیاورید، مانند نام پایتخت فرانسه، اسامی رنگ ها، صدا‌های حروف، یا چگونگی بستن دکمه‌‌های یک پیراهن، شما در حال استفاده از حافظه معنایی خود می‌باشید. آگاهی از افت در حافظه معنایی پیش از بیماری آلزایمر فوق العاده اهمیت دارد، زیرا احتمالاً امکان تقویت این ارتباطات پردازش معنایی از طریق تمرین برای سالمند وجود داشته باشد. برای تقویت حافظه سالمندان انجام برخی روش ها موثر است.
چگونه تحلیل حافظه کوتاه مدت را متوجه شویم؟
بیشتر مطالعات درباره بیماری آلزایمر و نخستین مرحله آن – اختلال شناختی خفیف بر این که بیماری چگونه بر حافظه کوتاه مدت سالمند تاثیر می‌گذارد، متمرکز بوده اند. بیماران مبتلا به اختلال شناختی خفیف در پردازش دانش معنایی دچار مشکل می‌باشند. پژوهشگران تصمیم گرفتند درک سالمندان از اندازه را برای سنجش توانایی استفاده از اطلاعات معنایی را اندازه بگیرند.
قضاوت بین دو مجموعه از حقایق، مانند کدام بزرگتر است. یک کلید یا یک مورچه، و یک کلید یا یک خانه.
ن‌ها تفاوت‌هایی بزرگ بین گروه سالم از نظر شناختی، گروه سالمندان بیمار مبتلا به اختلال شناختی خفیف و بیماران مبتلا به آلزایمر، که کندترین عملکرد را در ارائه پاسخ به پرسش‌‌های مطرح شده داشتند، را مشاهده کردند. نحوه پژوهش بدین ترتیب بوده که محققان با نشان دادن عکس یک مورچه و یک خانه بزرگ یا یک مورچه بزرگ و یک خانه کوچک پژوهش خود را ادامه دادند. این بار، سالمندان مبتلا به اختلال شناختی ضعیف و آلزایمر مشکلی در ارائه پاسخ به بخش اول آزمایش نداشتند و قادر به انتخاب خانه در پاسخ به این پرسش که کدام بزرگتر است بودند. اما در صورت اب‌هام در تصویر – اندازه مورچه به بزرگی خانه کوچک بود – آنها دچار سردرگمی شده، پاسخ اشتباه ارائه می‌کردند یا زمان بیشتری طول می‌کشید تا به پاسخ درست دست پیدا کنند.
تمرینات حافظه معنایی برای کاهش نشانه آلزایمر
پرستار سالمند با تمرینات روزانه می‌تواند حافظه معنایی سالمند را تمرین و ارتقا دهید، و انجام این کار احتمالاً به پیشگیری از نشانه‌های زوال عقل در سالمندان کمک کند. تمریناتی که حافظه معنایی سالمند را ارتقاء می‌دهد:
– تمرینات یادآوری در سالمندان برای کاهش علائم آلزایمر
بهترین تمرینات برای بهبود حافظه معنایی در سالمند به یاد آوردن یک سری از واژه ها و افزایش تعداد و دشواری آنها است. به عنوان مثال، تلاش کنید نام تمام استان‌های ایران را به خاطر بسپارید، سپس مرکز هر استان، و پس از آن به سراغ قاره ها و کشور‌های دیگر بروید.
– یادگیری یک زبان جدید در سالمندان
فراگیری زبانی جدید نیازمند گسترش و فراگیری واژگان جدید، قواعد دستور زبان جدید و ساختار‌های جمله جدید است. در این شرایط حافظه معنایی به طور مداوم مورد استفاده قرار گرفته و تقویت می‌شود.
– پاسخ به پرسش ها برای کاهش علائم آلزایمر
برای به تعویق انداختن علائم آلزایمر یکی از دوستان یا یکی از اعضای خانواده شما می‌تواند یک سری از پرسش ها مانند این که اسامی ماه‌های سال چه هستند، یا اعداد بین ۱ تا ۱۵ چه هستند را برای شما بنویسد. همچنین، آنها می‌توانند جملات ناقص را در اختیار شما قرار دهند تا آنها را کامل کنید. به عنوان مثال، “لیمویی رنگ …”، “پایتخت آمریکا …”، و غیره.
– حل جدول در سالمندان برای کاهش علائم آلزایمر
همانند مورد قبل، حل کردن جدول کلمات متقاطع موجب به یاد آوردن اطلاعات در حافظه معنایی برای پاسخ به پرسش ها می‌شود.حافظه معنایی به شما اجازه می‌دهد از چگونگی کارکرد ج‌هان اطراف خود و چگونگی انجام وظایفی که در طول روز باید به آنها رسیدگی کنید، از درست کردن صبحانه تا مصرف دارو و تمیز کردن خانه، آگاه باشید. و افت این حافظه می‌تواند نشانه آلزایمر باشد. اقدامات لازم را اکنون انجام دهید و تقویت حافظه معنایی انجام شود تا از نظر شناختی در زندگی خود شرایط مطلوبی داشته باشید.
درمان بیماری آلزایمر
هیچ درمان کاملی برای آلزایمر وجود ندارد. با این حال علائم آلزایمر را می‌توان با دارو‌هایی که باعث بهبود حافظه می‌شوند یا مشکلات خواب را کمتر می‌کنند کاهش داد.
خلاصه مطلب علائم آلزایمر
شاید به نظر شما برسد که چقدر دشوار است با مسیر پیشرفت آلزایمر آشنا شوید اما فراموش نکنید که تن‌ها در این صورت است که قادر خواهید بود از سالمند خود به درستی مراقبت کنید یا با استخدام پرستار سالمند در منزل کیفیت زندگی پدر سالمند و یا مادر سالمند مبتلا به آلزایمر خود را بالا ببرید.