حمام کردن نوزادان که تازه به دنیا آمده است، یکی از نقاط عطف مسئولیتهای والدین و لحظهای ارزشمند محسوب میشود. شیوه حمام کردن نوزاد بسیار مهم است. چرا که نوزاد موجودی لطیف است. میتواند با کوچکترین اشتباه دچار مشکل شود. پس میتوانید به کمک این مقاله در مورد حمام بردن نوزادان تجربه ای کسب کنید که شاید بزرگترهای شما نیز از آنها آگاه نباشند. حمام دادن نوزادان برای رشد و سلامتی نوزاد مفید است. وقتی کودک را حمام میکنید باعث میشود خوب شیر مادر بخورد، خواب نوزاد راحت باشد و آرامش و سلامتی خود را به دست آورد. همچنین در هنگام استحمام نوزادان، مادر میتواند بدن کودک را ببیند تا اگر در بدن کودک از وجود هرگونه التهاب، ورم و یا حالت غیر عادى آگاه شد در بهبود آن بکوشد. پس در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.
استحمام نوزاد چند بار در هفته ؟
این که هر چند وقت یک بار فرزند و یا کودک نوپای خود را حمام میکنید، کاملاً به عهده شماست. بسیاری از بچهها به دنبال حمام رفتن، به خوبی میخوابند، به همین دلیل اکثر والدین استحمام را در روال روزانه خواب فرزندشان قرار میدهند. با این حال، حمام کردن بیش از حد اغلب به جای اینکه خوب باشد، میتواند مشکلاتی به بار بیاورد. پس از افتادن بند ناف، توصیه میکنم نوزادان را هر 2 روز یک بار حمام کنید و بیش از این، این کار را انجام ندهید. برای پسر بچه ها بعد از ختنه، بهتر است صبر کنید و تا قبل بهبودی، از استحمام او صرف نظر کنید. بچههای كوچك به حمام روزانه نياز ندارند، در سال اول زندگی بچهها، استحمام برای سه بار در هفته کافی به نظر میرسد.
حمام کردن نوزاد تازه متولد شده
در بدو تولد، به تعویق انداختن اولین نوبت حمام تا 24 ساعت پس از تولد بسیار سودمندتر است. این تاخیر باعث افزایش احتمال شیردهی میشود و از افت دمای بدن نوزاد (هیپوترمی) جلوگیری میکند. در حال حاضر، فقط نظافت صورت و دور دهان او به دنبال تف کردن و بیرون ریختن شیر و همینطور تغییر پوشک کافی است.
وسایل مورد نیاز استحمام نوزاد
قبل از هر چیز وسايل نوزاد را آماده کنید. مهم این است که وسایل حمام کودک دلبندتان را مثل صابون نوزاد صابون نوزاد، شامپو، لیف، حوله، یک پوشک تمیز و لباس نوزاد نزدیک دستتان باشد. هوای اتاق گرم باشد پنجره ها را ببندید و کوران هوا نباشد. توجه: برای حمام کودک از یک نفر کمک بگیرید وقتی کاملا مسلط شدید این کار را به تنهایی انجام دهید. شامپو و صابونی که برای نوزادان طراحی شدهاند را انتخاب کنید. این محصولات برای پوست حساس نوزادان مناسباند. محیط اتاقی که حمام انجام میشود باید گرم باشد. از دستگاههای گرمایشی یا یک پنکه با این منظور استفاده کنید.
3 مرحله حمام کردن نوزادان
قبل از شروع حمام کردن نوزاد و کودک خود، همه وسایل مورد نیاز را آماده نمایید و زمانی را از قبل اختصاص دهید تا بتوانید او را با خیال راحت حمام کنید. شستن نوزاد را طی مراحل زیر انجام دهید.
۱. مرحله شستن نوزاد
در حمام کردن نوزادان ابتدا باید سر نوزاد را بر روی دستانتان تکیه دهید و کتف کودک را به خوبی بچسبید و خیلی آرام کودک را از قسمت پاها وارد آب درون تشت کنید. با کمک دستی که آزاد است، صورت او را با آب بشویید.برای شستن سر نوزاد، در حالی که پشت سر او را به قسمت ساق دست تان تکیه داده اید، ران کودک را خوب و مطمئن بچسبید و با دست دیگرتان که آغشته به شامپو بچه است و با حرکات ملایم و دایره ای شکل سر او را شستشو دهید. با کمک لیف نرم و صابونی بخشهای زیر را حتما بشویید:
- شکم
- زیر بغل
- روی سینه
- پاهای کودک
- دستهای کودک
۲. مرحله آبکشی نوزاد
بخشی که در حمام کردن نوزادان دارای اهمیت است آبکشی است. مرحله آبکشی عملا بعد از حمام کودک انجام میشود. توجه به نکات زیر در این بخش لازم است.
- برای آبکشی، سر نوزاد را کمی به عقب ببرید، آب را به آرامی از جلوی سر به سمت عقب سر نوزاد بریزید تا آب وارد چشمها و بینی و گوش او نشود.
- نوزاد را به پشت برگردانید و در حالی که سینه او را به روی ساق دست تان تکیه داده اید، زیر بغل او را بگیرید و با دست دیگر به آرامی پشت و کمر کودک را بشویید.
3. مرحله خشک کردن نوزاد
در آخر کودک را خوب آبکشی کردید نوبت به مراحل زیر میرسد.
- با حوله ای کودک را خشک کنید و حوله را دور بدن کودک بپیچید! حتما داخل حمام لباسهای کودک را تنش کنید.
- زیر بغل، زیر گردن و لا به لای تاخوردگیهای پوست بدن را به خوبی خشک کنید و لباس بپوشانید.
- در فصول گرم سال، بعد از خشک کردن نوزاد، اجازه دهید چند دقیقه بدون لباس آزاد باشد.
شامپو و صابون برای شست و شوی کودک و نوزاد در خانه
پوست کودکان حساس است (این موضوع در یک پست توضیح داده شده است) و همه نوع شامپو را نمیتوان برای آنها استفاده کرد. از شامپو بچه برای شستن موهای نوزاد یا از همان صابون بچه ای که در شستن بدن کودک به کار میبرید، استفاده نمایید. این صابونها طوری هظتند که به میزان اسیدیته پوست کودک لطمه ای وارد نمیکنند و به همین دلیل برای شستشوی موها ی نوزاد نیز مناسب هستند. اگر لایه قهوای رنگی در قسمتی از سر نوزاد وجود دارد حدود یک ساعت قبل از استحمام کودک کمی روغن زیتون به آن قسمت بزنید و آرام ماساژ دهید و بعد نوزاد را حمام کنید این لایه قهوای بیشتر در سر نوزادانی که تازه به دنیا آمده اند دیده میشود که در اثر ترشح زیاد چربی است.
در ادامه این مقاله از سایت مرکز مهرپرور در مورد نکات مهم حین حمام بردن نوزادان و کودکان صحبت خواهیم کرد. همانطور که میدانید نگهداری از کودک برای مادرانی که نوزاد آنها تازه متولد شده، کاری دشوار است. در این شرایط، بهترین روش کمک گرفتن از فردی با تجربه یا استخدام پرستار نوزاد میباشد. مرکز خدمات پرستاری پارسیان مهرپرور میتواند این خدمت را به صورت روزانه یا شبانه روزی در منزل به شما ارائه دهد.
درخواست فوری پرستار نوزاد
نکات لازم برای حمام کردن نوزادان
برای حمام کردن نوزادان لازم است به مواردی توجه فرمایید که برای بزرگسالان نیاز نیست با این جزئیات متوجهش باشید. اگر حمام کردن کودک را برای اولین بار است که انجام میدهید لطفا به موارد زیر توجه فرمایید:
۱. پرهیز از عجله
به هیچ عنوان زمانی که عجله دارید و یا به هر دلیلی، عصبی و بی حوصله هستید، کودک را حمام نکنید، به این دلیل که بی حوصلگی و عصبانیت مادر در حمام کردن نوزادان باعث میشود که کودک از حمام کردن بدش بیاید. و اینکه در زمان عصبانیت به دلیل عدم تمرکز مادر، حمام نوزاد میتواند برای او خطر داشته باشد.
۲. زمان کوتاه دوش گرفتن نوزاد
حموم بچهها را طولانی نکنید و او را محکم و زیاد لیف نزنید زیرا این کار او را بی قرار و بی حوصله میکند. پس سعی کنید کودک را با ملایمت و در مدت زمان کوتاه بشویید.
۳. بهترین زمان حمام کردن نوزادان
حمام کردن روزانه کودک بسیار ایده آل است اما میتواند باعث ایجاد سرما خوردگی در کودک شود! در این صورت تنها یک شستشوی چند دقیقه ای کافی خواهد بود. بهترین زمان برای استحمام نوزادان، قبل از شیردهی است به این دلیل که کودک خواب بهتر و عمیق تر داشته باشد. و اینکه حمام کردن نوزاد بعد از شیردهی باعث میشود نوزاد استفراغ کند.
۴. استفاده از تشت
برای حمام کردن کودک تشتی را فراهم کنید که فقط برای حمام کودک باشد و حتما قبل از هر بار حمام کردن تشت را خوب بشویید. یادتان باشد به طور ناگهانی بدن کودک را وارد آب تشت نکنید. همانطور که کودک را مانند حالت شیردهی در بغل دارید و با دست چپ، پای راست او را از قسمت ران به خوبی بچسبید، با دست راست آرام آرام ابتدا بر روی پاهای نوزاد و سپس سینه او آب بریزید. نکته: قبل از قرار دادن نوزاد درون تشت، محل ادرار و مدفوع او را با آب به خوبی بشویید.
۵. دمای مناسب
آب درون تشت باید گرم باشد اما داغ نباشد (۳۷ درجه سانتی گراد)! مادرانی که تجربه زیادی ندارند، میتوانند از دماسنج استفاده کنند این دماسنجهای مخصوص را از داروخانهها میتوانید تهیه کنید.
- بعد از چند بار حمام کردن کودک به وسیله آرنج دست میتوان سرد و گرم بودن آب را اندازه کرد.
- حمام کردن کودک در زمان سرماخوردگی و یا تب اشکالی ندارد در صورتی که هوای خانه و اتاق گرم باشد.
۶. تهیه لباس مناسب قبل از حمام
اگر کودک را به تنهایی حمام میکنید قبل از حمام لباسهای کودک را به ترتیبی که میخواهید به تن او کنید در دسترس خود قرار دهید.
- برای خشک کردن کودک، حوله نسبتا بزرگی را در نظر بگیرید.
- شامپو و صابون بچه و یک لیف نرم مخصوص بچه در کنار تشت داشته باشید.
- رعایت موارد بالا باعث جلوگیری از سرما خوردگی در استحمام نوزاد میشود.
۷. نکات مهم شستن نوزاد پسر ( شستن آلت تناسلی )
در زمان حمام کردن نوزادان پسر، پوست روی آلت را به آرامی کمی عقب بزنید و سریعا شستشو دهید. در مورد نوزادان دختر، شستشوی این قسمت حساس از بدن کودک را با حرکت دست از سمت جلو به عقب انجام دهید تا از عفونت ادراری جلوگیری شود.
۸. شستن سر نوزاد و جلوگیری از آب رفتن در گوش نوزاد
زمانی که دارید سر نوزاد را میشویید حتما مواظب باشید تا آب داخل گوشهای کودک نرود. زیرا باعث عفونت و گرفتگی گوش وجود دارد. همچنین نگذارید آب وارد دهان و بینی کودک شود، چون احتمال خفگی و قطع تنفس نوزاد وجود دارد.
۹. مراقبت از حس نوزاد
شستشوی کودک باید به آرامی و با حوصله انجام گیرد! کودکان و به خصوص نوزادان از حرکات خشن و ناگهانی به شدت وحشت دارند. در زمان حمام کردن، مرتبا با کودک حرف بزنید. حتی در صورت گریه کردن کودک، شما باز هم آرامش و خونسردی خود را حفظ کرده و از سخنان محبت آمیز به کودک استفاده. نوزاد به خوبی، ملایمت و خشم مادر را تشخیص میدهد و نسبت به آن عکس العمل نشان میدهد.
پرسشهای متداول
- چگونه باید نوزاد دختر را بشویم؟ برای شستن نوزاد دختر، از جلو به عقب بشویید تا از هیچ عفونتی جلوگیری کنید.
- چقدر زمان برای حمام نوزاد باید در نظر گرفت؟ حمام نوزاد باید به طور مختصر و با آرامی انجام شود. معمولاً 10 تا 15 دقیقه کافی است.
- چگونه میتوانم نوزادم را در حمام آرام نگه دارم؟ از یک تشت حمام نوزاد استفاده کنید که نوزاد را با آرامی نگه دارد و از لغزش جلوگیری میکند.
- چگونه میتوانم مطمئن شوم که آب حمام به دمای مناسبی است؟ برای این منظور از ترمومتر حمام یا دستآوردهای دیگری که دمای آب را نشان میدهند استفاده کنید.
- چگونه میتوانم نوزادم را از سرماخوردگی محافظت کنم؟ در حمام، دمای آب را مناسب نگه دارید و نوزاد را به طور ملایم و با آرامش بشویید. همچنین، نوزاد را بلافاصله پس از حمام خشک کنید و لباس گرم بپوشانید.
خلاصه مطلب حمام کردن نوزادان
به دلیل جلوگیری از عفونتهای ادراری که در ماهها و سالهای اول تولد شایع میباشد، غوطهور نکردن نوزادان و شیرخواران دختر در لگن آب روش مناسبتری برای حمام کردن به شمار میآید. استفاده از لوسیونهای مخصوص شستوشوی حمام نوزادان و شیرخواران که پوست آنها را مرطوب و نرم میکند و از خشکی پوست آنها جلوگیری کند، گزینۀ مناسبی است که میتوانید از پزشک برای خرید نوع مناسب آن مشورت بگیرید. هیچوقت نوزاد را بعد از حمام وقتی که هنوز خشک نشده به گردش یا بیرون از خانه نبرید. یادتان باشد اگر به هر دلیلی مجبور به این کار شدید از پنبه برای گوشها و لباس گرم استفاده نمایید. با رعایت نکات بالا و حفظ آرامش و کسب مهارت مطمئنا حمام کردن نوزاد برای شما یکی از بهترین بخشهای زندگی تان میشود.
اگر بعد از خواندن این مطلب باز هم دچار مشکل شدید میتوانید از خدمات پرستاری نوزاد و خدمات پرستاری کودک بهره بگیرید. پرستاران مجرب پارسیان مهرپرور در این امر دارای تجربههای فراوانی هستند که میتوانند به شما کمکهای شایان ذکری انجام دهند.