مركز خدمات بالینی ، مراقبتی و آموزشی در منزل پارسیان مهرپرور تحت نظارت مستقیم وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي

  • info@mehrparvar.com
  • 021-44442410
علل سرطان روده بزرگ | مرکز خدمات پرستاری پارسیان مهرپرور

سرطان روده بزرگ (Colorectal cancer) : علائم، علت، تشخیص و روش درمان سرطان رکتوم

سرطان راست روده یا بیماری سرطان رکتوم

بیماری سرطان روده بزرگ سلول های راست روده را در افراد درگیر می کند. این سرطان در گروه سرطان های روده بزرگ یا کولورکتال قرار دارد که جز سیستم گوارش می باشند.محل قرار گیری رکتوم در بدن زیر روده حلقوی و بالای مقعد می باشد. این سرطان دومین و شایعترین سرطان در زنان و سومین سرطان رایج در مردان می باشد. سعی داریم در این مقاله از سایت مرکز خدمات پرستاری مهرپرور به بررسی این سرطان بپردازیم و علل، علائم و راه های تشخیص و درمان آن را معرفی کنیم.

سرطان روده بزرگ چیست ؟

سرطان روده بزرگ (Colorectal cancer) به نام‌های سرطان کولون، سرطان روده بزرگ یا چنگار روده بزرگ نیز شناخته می‌شود. به رشد سلول‌های سرطانی در کولون یا رکتوم (بخشی از روده بزرگ) گفته می‌شود. این بیماری به دلیل رشد غیرطبیعی سلول‌ها اتفاق می‌افتد که می‌توانند به بافت‌های دیگر بدن حمله کنند ، (متاستاز) یا در آن‌ها تکثیر یابند.

سرطان روده بزرگ یا راست روده چه نشانه هایی دارد؟

برخی از ابتدایی ترین علائم سرطان رکتوم شامل موارد زیر است

  • تغییر اشتها در افراد
  • کاهش وزن های مکرر
  • احساس ضعف و خستگی
  • وجود برخی ناراحتی های مکرر در شکم مانند گاز معده، گرفتگی عضلات شکم و احساس درد

برخی دیگر از علائم بیماری سرطان روده شامل موارد زیر می باشد.

  • اسهال یا یبوست
  • مدفوع دراز و باریک
  • درد در زمان حرکات روده
  •  کم خونی ناشی از فقر آهن
  • وجود خون یا مخاط در مدفوع
  • احساس تخلیه نشدن کامل روده
  • وجود تغییراتی در حرکات روده ای

سرطان روده بزرگ چند مرحله دارد ؟

اصولاً سرطان از هر نقطه از بدن که شروع بشود قادر است به وسیله بافت، سیستم لنفاوی یا جریان خون متاستاز شود و یا گسترش یابد و بقیه اعضای بدن را نیز درگیر کند. با توجه به اینکه این بیماری در کدام  مرحله قرار دارد نوع درمان متفاوت است.

تشخیص سرطان روده بزرگ | مرکز خدمات پرستاری پارسیان مهرپرور

مراحل پیشرفت بیماری سرطان راست روده یا رکتوم

  • مرحله صفر : در این مرحله فقط اولین لایه داخلی راست روده درگیر سلول های غیر طبیعی می شود.
  • مرحله ی ۱: در مرحله بعد سلول های سرطانی به بیرون از لایه درونی دیواره رکتوم گسترش یافته اند، اما  به گره های لنفاوی هنوز نرسیده اند.
  • مرحله ۲: در مرحله بعد سلول های سرطانی به داخل لایه عضلانی بیرونی دیواره رکتوم گسترش یافته اند، اما به گره های لنفاوی نفوذ نکرده اند. این اغلب به مرحله A2 اشاره دارد. در مرحله B2، سرطان به داخل پوشش شکمی گسترش می یابد.
  • مرحله ۳ : در این مرحله سلول های سرطانی به لایه عضلانی خارج از رکتوم و به یک یا چند گره لنفاوی گسترش می یابد. مرحله ۳ اغلب به مراحل A3، B3 و C3 تفکیک می شود که بر اساس میزان بافت آسیب دیده درجه بندی می شوند.
  • مرحله ۴ : در این مرحله سلول های سرطانی به مکان های دورتری، مانند کبد یا ریه ها گسترش می یابند.

دلائل ایجاد سرطان روده بزرگ چیست؟

یکی از دلائل بروز سرطان وجود برخی مشکلات در سلول های DNA  می باشد که سبب می شود رشد آنها از کنترل خارج شود. این سلول های معیوب به شکل تومور در می آیند و می توانند به درون بافت سالم بدن نفوذ کنند و باعث تخریب سلول های بدن بشوند. یکی از دلائل ایجاد سرطان روده بزرگ یک جهش زنتیکی ارثی می باشد که به نام سندروم لینچ شناخته می شود. این اختلال باعث می شود شانس ابتلا افراد به سرطان کولون تا قبل از ۵۰ سالگی بیشتر باشد.

سندروم دیگر، بیماری پولیپوز آدنوماتوزی خانوادگی است. این اختلال نادر می تواند باعث ایجاد پولیپ در لایه درونی روده بزرگ و راست روده شود و اگر درمان نشود، خطر ابتلا به سرطان کولون و رکتوم را به خصوص قبل از ۴۰ سالگی افزایش می دهد.

برخی مسائل افزایش دهنده سرطان روده بزرگ

– تأثیر سن افراد : افراد بعد از سن ۵۰ سالگی بیشتر درگیر این بیماری می شود.

–  تأثیر نژاد افراد: آفریقایی-آمریکایی ها در معرض خطر بیشتری نسبت به نژاد اروپایی هستند.

– سابقه شخصی یا خانوادگی سرطان کولورکتال

– اشعه درمانی قبلی شکم

– افراد مبتلا به سرطان تخمدان

– وجود پولیپ

– بیماری التهابی روده

چاقی در افراد

– دیابت نوع ۲ که به خوبی درمان نشده باشد.

برخی سبک های زندگی در ابتلا به سرطان کولورکتال نقش دارند:

– مصرف بیش از اندازه  گوشت قرمز، به ویژه گوشت کاملا پخته شده

– مصرف کم سبزیجات

– نداشتن تحرک بدنی و ورزش نکردن

مصرف دخانیات

– مصرف مشروبات الکلی

پزشک چگونه سرطان روده بزرگ را تشخیص می دهد؟

در ابتدا احتیاج است تا سابقه پزشکی بیمار بررسی شود و بعد پزشک بیمار را معاینه می کند.پزشک با استفاده از یک دستکش، انگشت خود را وارد مقعد بیمار می کند تا بتواند توده ها را لمس کند. همچنین ممکن است پزشک موارد زیر را برای تشخیص انجام دهد.

کولونوسکوپی یکی از راههای تشخیص سرطان روده

در تشخیص به این روش لوله ای نازک که مجهز به نور و دوربین می باشد، برای مشاهده داخل رکتوم و روده بزرگ فرستاده می شود. هر گونه پولیپی که در طول این آزمایش، یافت شود، معمولا در همان زمان خارج می شود. در زمان کولونوسکوپی، در صورت وجود توده نمونه هایی از بافت برای آزمایشات بعدی خارج می شود.نمونه برداری های انجام شده در زیر یک میکروسکوپ مشاهده می شوند  تا مشخص شود که آیا نمونه هاسرطانی هستند یا خیر.در این مواقع پزشک ممکن است یک آزمایش خون را نیز انجام دهد. سطح بالایی از پادتن کارسینوآمبرونیک در جریان خون، ممکن است سرطان روده بزرگ را نشان دهد.

بعد از اطمینان از اینکه بیمار مبتلا به سرطان روده بزرگ است احتیاج است تامیزان گسترگی آن بررسی شود.برای تعیین میزان گسترش این بیماری پزشک از سونوگرافی آندورکتال برای بررسی رکتوم و نواحی اطراف آن، استفاده می کند.برای این آزمایش، یک میله را به داخل رکتوم می فرستند تا عمل سونوگرافی را انجام دهد.

تشخیص سرطان رکتوم به وسیله سیگموئیدوسکوپی

این روش درمانی که همانند کولونوسکوپی است بوسیله  یک لوله ی انعطاف پذیر و روشنی که به یک دوربین متصل است وارد روده می شود، با این تفاوت که این روش فقط محدود به قسمت پایینی روده می شود.

تشخیص سرطان راست روده به وسیله تزریق باریم

در طول تزریق باریم، پزشک، باریم مایع را به راست روده تزریق می کند. با استفاده از اشعه ایکس، از بیمار در موقعیت های مختلف عکسبرداری می شود. باریم باعث می شود که روده بزرگ بهتر در اشعه ایکس مشاهده شود.

علل سرطان کولون | مرکز حدمات پرستاری پارسیان مهرپرور

آزمایش مدفوع به منظور تشخیص خون

این آزمایش می تواند خونی که ممکن است با چشم غیر مسلح دیده نشود را تشخیص دهد یا در واقع خونی که ممکن است شما در مدفوع دیده باشید را مورد تائید قرار دهد. به این منظور، به شما یک کیت ویژه برای جمع آوری نمونه مدفوع داده می شود.

آزمایشات تصویربرداری شامل

  • – استفاده از اشعه ایکس
  • -تسخیص به کمک MRI
  • – تشخیص به کمک CT اسکن یا PET اسکن

تست سرطان روده

نمونه برداری از روده بزرگ را می توان در طول کولونوسکوپی یا جراحی انجام داد. در طول نمونه برداری، مقادیر کمی از بافت رکتال برداشته می شود و سپس به یک آزمایشگاه پاتولوژی برای مشاهده شواهدی از سرطان ارسال می شود. اگر سرطان وجود داشته باشد، مرحله پیشرفت سرطان روده بزرگ ، با عمل جراحی و خارج کردن توده سرطانی، مشخص می شود. گره های لنفاوی که در آن نواحی قرار دارند، مورد آزمایش قرار می گیرند و ممکن است در طی عمل جراحی برداشته شوند. ممکن است آزمایشات بیشتر برای تشخیص متاستاز سرطان روده بزرگ و یا گسترش یافته است یا خیر، انجام گیرد.

روش های درمان بیماری سرطان روده بزرگ

آیا سرطان روده بزرگ درمان دارد؟ پزشک در زمان درمان این بیماری به این موارد توجه می کند: اندازه تومور ، بخش درگیر در این بیماری ، سن فرد بیمار ، میزان سلامت عمومی فرد بیمار اگر پزشک به تمامی این موارد توجه داشته باشد می تواند بهترین ترکیب درمانی و همچنین زمان بندی هر درمان را مشخص کند.

مراحل درمانی سرطان روده بزرگ

درمان بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ در مرحله ابتدایی

  •  حذف بافت مشکوک در طول کولونوسکوپی
  • حذف بافت در طی یک عمل جراحی جداگانه
  • حذف بافت و بخشی از ناحیه اطراف آن

درمان بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ در مرحله دوم بیماری

  • پرتو درمانی
  • شیمی درمانی
  • برش یا قطع موضعی

درمان بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ در مرحله سوم بیماری

  • پرتو درمانی
  • عمل جراحی
  • شیمی درمانی

فرآیند پرستاری در سرطان کولون

در صورت امکان و متناسب با وضعیت بیمار ، رژیم غذایی پر کالری ،پر پروتئین ، پر کربوهیدرات و کم باقی مانده از چند روز قبل از جراحی شروع می شود تا ضمن تغذیه کافی ، کرامپ های ناشی از افزایش حرکات دودی را به حداقل برساند.

  • بررسی شکم از نظر برگشت حرکات دودی و مدفوع و تغییر صداهای روده و افزایش دور شکم
  • از مصرف غذاهایی که بو و گاز زیادی تولید می کنند اجتناب شود . مانند کلم ، تخم مرغ ،ماهی و بادام زمینی
  • برای رفع یبوست آب آلو یا سیب یا مصرف یک ملین خفیف موثر خواهد بود و مصرف حداقل 2 لیتر مایع در روز
  • به بیمار در زمینه شناسایی غذاهای ایجاد کننده اسهال مثل میوه ها ، غذاهای پرفیبر کمک شود
  • عملکرد کلستومی 3 تا 6 روز پس از جراحی شروع می شود . مراقبت از کلستومی به بیمار آموزش داده شود .
  • وضعیت هیدراتاسیون بررسی می شود و کاهش تورگور پوست ، خشکی غشاهای مخاطی و ادرار غلیظ گزارش می گردد .
  • به بیمار در زمینه تغییر پوزیشن هر 2 ساعت ، تنفس عمیق ، سرفه و راه افتادن زودتر جهت پیشگیری از عوارض تنفسی آموزش داده شود

سرطان رکتوم | مرکز خدمات پرستاری پارسیان مهرپرور

درمان بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ در مرحله نهایی بیماری

  • انجام پرتو درمانی
  • انجام مراحل شیمی درمانی سرطان روده بزرگ
  • تجویز دارو های مسکن برای بهبود کیفیت کلی زندگی
  • انجام عمل جراحی، که احتمالا در بیش از یک منطقه از بدن انجام می شود
  • اگر رکتوم توسط یک تومور مسدود شده باشد، از یک لوله برای باز نگه داشتن راست روده استفاده می شود.
  • فرسایش با امواج رادیویی، روشی که در آن از امواج رادیویی برای از بین بردن سلول های غیر طبیعی استفاده می کنند.

خلاصه مطلب کنسر رکتوم یا سرطان راست روده

روش های پیشگیری از سرطان روده بزرگ در افراد یکی از بهترین روش های پیشگیری از سرطان راست روده یا رکتوم انجام آزمایشات منظم سرطان کولون می باشد.

انجام آزمایشات می تواند به تشخیص تومورها کمک کند و قبل از اینکه پیشرفت کرده و به سرطان تبدیل شوند، از رشد آنها پیشگیری کند. در نظر داشته باشید که این سرطان مدت ها طول می کشد که اتفاق بیفتدبنابراین با انجام آزمایشات روزمره، می توان این تغییرات را قبل از اینکه به سرطان تبدیل شوند، تشخیص داد. بهتر است همه افراد سبک زندگی را انتخاب کنند که از عوامل خطرزای انواع سرطان ها و همچنین سرطان کولون پیشگیری شود. داشتن یک رژیم غذایی متعادل در کنار وزن سالم و ترک سیگار، یکی از بهترین روش های پیشگیری از سرطان هاست.