علت ناتوانی در راه رفتن سالمندان
در این مقاله از سایت مرکز مهرپرور به بررسی علت عدم تعادل در سالمندان، ۱۱ مورد از علل عدم تعادل و ۵ روش درمان عدم تعادل در افراد مسن میپردازیم. زمین خوردن سالمندان مسئله نسبتا شایعی است. سالمندان بیدلیل زمین نمیخورند و اگر به مشکلات طبی ایجادشده در دوران سالمندی توجه نکنیم، باز هم شاهد این اتفاق خواهیم بود. مثلا یک زمین خوردن ساده به دلیل عدم تعادل در سالمندان، میتواند مشکلات بزرگتری مثل شکستگی استخوان در سالمندان را به وجود آورد. راه رفتن و تعادل ما وابسته به گوشها، چشمها، پاها و مغز ما هستند.
چه چیزی باعث مشکلات تعادل در سالمندان میشود؟
مشکلات تعادل در سالمندان اغلب با افزایش سن رخ میدهد، حتی برای کسانی که از سلامت خوبی برخوردار هستند. از دست دادن تعادل به دلایل مختلفی مانند مفاصل سفت یا آسیب دیده یا موارد جدی تر مانند یک بیماری عصبی رخ میدهد. با این حال، مشکلات گوش داخلی شایع ترین مقصر هستند. سیستم دهلیزی یا لابیرنت بخشی از گوش داخلی است که تعادل را کنترل میکند. هنگامی که این سیستم عفونی یا ملتهب میشود (شرایطی که به نام لابیرنتیت شناخته میشود)، باعث سرگیجه میشود که باعث ایجاد احساساتی مانند سرگیجه یا چرخش میشود. به طور معمول، لابیرنتیت نتیجه یک بیماری یا بیماری دیگر است، از جمله:
- دارو
- جراحت سر
- عفونتهای تنفسی فوقانی
- عفونتهای ویروسی (گاهی اوقات عفونتهای باکتریایی)
- مشکلات سیستم گردش خون، مانند سکته مغزی یا فشار خون پایین
سالمندانی که در اثر مصرف دارو دچار از دست دادن تعادل میشوند، باید با پزشک خود صحبت کنند و درخواست جایگزینی کنند. با این حال، اگر جایگزینی در دسترس نباشد، ممکن است دوز کمتری لازم باشد. در ادامه به موارد زیر میپردازیم :
- علت عدم تعادل از نظر چشم پزشکی
- علت سقوط و عدم تعادل در سالمندان از نظر متخصص ارتوپدی
- علت عدم تعادل در سالمندان ازنظر متخصص نورولوژی
- درمان عدم تعادل در سالمندان
- راههای جلوگیری از عدم سقوط سالمندان
علائم اختلال تعادل در سالمندان
اگر اختلال تعادل دارید، ممکن است علائمی مانند موارد زیر را تجربه کنید:
- تاری دید
- سردرگمی یا سرگردانی
- سرگیجه یا احساس چرخش
- سبکی سر، غش یا احساس شناور بودن
- افتادن یا احساس میکنید که گویی قرار است زمین بخورید
علائم دیگر ممکن است شامل:
- اسهال
- احساس ترس
- اضطراب یا وحشت
- حالت تهوع و استفراغ
- تغییرات در ضربان قلب و فشار خون
علائم ممکن است در دورههای کوتاه مدت ظاهر شوند و یا برای مدت طولانی ادامه داشته باشند و منجر به خستگی و افسردگی سالمندان شوند.
علت عدم تعادل در راه رفتن سالمندان از نظر چشم پزشکی
بسیاری از افراد مسن مشکلات تعادل و سرگیجه را تجربه میکنند. مشکلات میتواند به دلیل مصرف برخی داروها، اختلالات تعادلی یا سایر شرایط پزشکی ایجاد شود. مشکلات تعادل یکی از دلایل سقوط افراد مسن است. حفظ تعادل خوب با بالا رفتن سن و یادگیری در مورد پیشگیری از سقوط میتواند به شما کمک کند تا در اطراف خود بمانید، مستقل بمانید و فعالیتهای روزانه را انجام دهید. عدم تعادل نشانه چیست؟ مشکلات بینایی در دوران سالمندی که میتواند باعث بروز اختلالاتی در راه رفتن سالمند شود. مانند :
1. مشکل کنترل
اختلالی است که در آن سالمند نمیتواند رنگها و تصاویر نزدیک به هم را از یکدیگر تشخیص دهد که دلیل پیرچشمی در سالمندان است که در عدسی و شبکیه به وجود میآید. در این اختلال سالمندان بعد از ۷۹- ۶۵ سالگی نمیتوانند به خوبی رنگ سبز تیره را از سبز روشن یا زرشکی را از رنگ قرمز تشخیص دهند. مثلا امکان دارد در و دیوار هر ۲ به رنگ کرم باشد و سالمند متوجه نشود و هنگام عبور از در به دیوار برخورد کند یا اگر فرش روی پله با کف زمین رنگ مشابهی داشته باشد، متوجه شروع شدن پله نشود و زمین بخورد. برای برخورد مناسب با این مشکل باید محیط خانه را طوری طراحی کنید که رنگهای نزدیک کنار هم قرار نگیرند، مثلا سیاه را کنار سفید قرار دهید.
2. علت عدم تعادل در سالمندان : مشکل تاری دید در سالمندان
مشکلی که در اثر بالا رفتن سن به وجود میآید. در این اختلال، سطح قرنیه، عدسی و شبکیه به تدریج تحلیل میرود و کدر میشود. این روند باعث کاهش بینایی در سالمند خواهد شد. کدورت بینایی امکان دارد بهدلیل بیماریهایی مانند موارد زیر باشد :
- آب مروارید
- گلوکوم
با درمان بیماری یا کنترل آن تا حدود زیادی میتوان مشکل دید در سالمندان را برطرف کرد.
3. علت عدم تعادل در راه رفتن سالمندان به دلیل مشکلات نور
یعنی سالمندان برای انجام کارهایی که قبلا میتوانستند با نور کمتری انجام دهند به نور بیشتری نیاز داشته باشند. سالمندان ۳ برابر افراد جوان به نور نیاز دارند. به همین دلیل است که میبینیم پدربزرگها و مادربزرگها معمولا سعی میکنند خانه را چراغانی کنند. زیرا با نور کم نمیتوانند خوب ببینند و خوب ندیدن باعث زمین خوردن سالمندان میشود. توجه کنید و بگذارید چراغها روشن بماند.
4. علت عدم تعادل در سالمندان : مشکل تلفیقی
مشکلی است که در گوش و چشم سالمند با هم به وجود آید. سالمندانی که شنوایی شان کم شده و در دیدن هم مشکل پیدا کردهاند، نمیتوانند افراد را به خوبی بشناسند. این افراد دچار عدم تعادل در شناخت افراد و محیط پیرامون خود میشوند که باعث زمین خوردنشان میشود. اگر قبلا صدا را نمیشنیدند، با دیدن فرد او را میشناختند ولی با کاهش بینایی مشکل بدتر میشود. راهکار مناسب چیست؟
- مراجعه به متخصص گوش و حلق و بینی و متخصص چشم پزشکی طور جداگانه
- تجویز سمعک و درمان خشکی چشم یا آب مروارید و…
علت عدم تعادل نداشتن و سقوط از نظر متخصص ارتوپدی
نداشتن تعادل در راه رفتن نشانه چیست؟ ریشههای زمین خوردن افراد سالمند زیاد هستند. در این بخش دلایل این اتفاق از نظر ارتوپدی مورد بررسی قرار خواهد گرفت تا بتوانیم با دلایل دقیق تر و واضح تر آشنا شویم. بعد از آشنا شدن به صورت منطقی تری میتوانید از این موضوع در جهت بهبود سالمند خود بهره بگیرید.
1. ناتوانی در راه رفتن نشانه چیست؟ ریشه مغزی
حرکات بدن همه انسانها از طریق مغز کنترل میشود. اگر این عضو در اثر بیماریهایی مانند تومور یا لرزش اندام و بیماری پارکینسون که در افراد سالمند دیده میشود، دچار اختلال عملکردی شود، سالمند نمیتواند تعادل بدنش را به خوبی حفظ کند.
نکته :
- بالا رفتن سن و پیر شدن مغز باعث میشود رفلکسهای مغزی نیز کم شود و سالمند نتواند بهموقع در برابر موانع واکنش نشان دهد.
- بیمارانی هم که دچار سکته مغزی شدهاند نیز، حرکاتشان بسیار کند است و رفلکسها بسیار با تاخیر انجام میگیرد.
2. علت عدم تعادل در سالمندان : ریشه نخاعی
احتمال تنگی کانال نخاعی با بالا رفتن سن بیشتر میشود. در این مواقع فشار روی نخاع زیاد است. چنین افرادی وقتی راه میروند، دچار سنگینی در لگن، ران و پاها میشوند و بعد از طی کردن ۲۰۰-۱۰۰ متر خسته میشوند و باعث توقف آنها میشود. تنگی کانال مزمن بهتدریج باعث ضعف عضلات اطراف لگن و ران در سالمندان میشود. ضعف، قدرت عضلات و واکنش بدن را کم میکند. در واقع سیستم عصبی که از نخاع میآید، مشکل دارد.
3. ریشه مفصلی
در این حالت، اندام تحتانی به هر دلیلی دچار کم شدن حرکت مفاصل میشود. البته علت اصلی به وجود آمدن این مشکل معمولا آرتروز است. وقتی مفصل به اندازه کافی حرکت ندارد، وضعیتی به خود میگیرد تا دردش کمتر شود. به همین دلیل است که اگر به پای افراد سالمند نگاه کنیم، معمولا متوجه چرخش به داخل پا میشویم. این افراد معمولا در سطوح صاف مشکلی ندارند ولی در سطوح ناهموار و شیبدار ضعف کاملا دیده میشود.
علت عدم تعادل در سالمندان ازنظر متخصص نورولوژی
زمین خوردن، سقوط و عدم تعادل در سالمندان معمولا چند عاملی است. نمیتوان به صورت واضح و بدون معاینه دقیق، نظری در مورد علت عدم تعادل در سالمندان بیان نمود. اما در ادامه به برخی از علل اصلی در بخش نورولوژی قرار میگیرد بیان خواهد شد.
1. بیماری آرتروز
زمین خوردن سالمندان امکان دارد به دلیل اختلالات سیستم اسکلتی- عضلانی باشد. بیماری آرتروز شایعترین بیماری مفصلی در سالمندان است. خشکی مفصل و درد در بیماری آرتروز میتواند باعث زمین خوردن سالمند شود.
2. علت عدم تعادل در سالمندان : تصلب شرایین
علت دیگری که در سالمندان زیاد دیده میشود، تصلب شرایین است که اهمیت زیادی دارد. در این وضعیت انعطافپذیری عروق از بین میرود. وقتی عروق چنین حالتی پیدا کرده و سالمند قصد دارد از حالت خوابیده به نشسته و ایستاده تغییر وضعیت دهد، جریان خونرسانی به مغز با تاخیر صورت میگیرد که باعث گیجی و سیاهی رفتن چشم و زمین خوردن سالمند میشود. اگر بیمار دچار فشارخون بالا یا دیابت باشد، اختلال خونرسانی در مغز به مراتب بیشتر و شدیدتر خواهد بود.
3. بیماری کمکاری تیروئید
یکی از علل عدم تعادل در سالمندان است که بسیار شایع است که میتواند باعث زمین خوردن سالمند شود.
4. علت عدم تعادل در سالمندان : زوال مغزی
افرادی که دچار بیماریهای زوال مغزی میشوند نیز در معرض زمین خوردن هستند.
درمان عدم تعادل در سالمندان و کمک به راه رفتن سالمندان
جهت درمان عدم تعادل در راه رفتن سالمندان میتوانید به موارد زیر توجه فرمایید و با مشورت پزشک خود به آنها بپردازید :
1. ورزش برای کمک به راه رفتن سالمندان
ورزش بیشترین تاثیر را در جلوگیری از درد دارد! برای افرادی که دچار آرتروز شدید هستند که باعث کاهش دامنه حرکتیشان شده نیز ورزش مفید است. توصیه این است تا آنجا که میتوانید تحرک عضو را حفظ کنید. بیتحرکی باعث ضعف عضلات میشود و عضلات همان رفلکسهای باقیمانده را هم از دست میدهند، اما تحرک باید با میزان توانایی متعادل شود. پیادهروی در سطح صاف نیز حتما لازم است که بدانید که چند دقیقه یا ساعت در روز پیاده روی برای پاها مفید است. مثلا اگر در ۱ ساعت پیادهروی پاهایتان درد میگیرد، بهتر است فردای آن روز زمان پیاده روی را کم کنید. یا اینکه میتوانید پیادهروی را تقسیم کنید. مثلا هر ۱۵۰ متر چند دقیقه استراحت کنید.
2. استفاده از عصا
علت عدم تعادل در افراد مسن هر چه باشد استفاده کردن از عصا یکی از راهکارهای مفید است که پیشنهاد میشود. سالمندان از نظر روانی و ظاهری نسبت به عصا گرفتن مقاومت نشان دهند. با استفاده از یک عصای بسیار کوچک، سالمندان میتوانند خیلی فعالتر از قبل شوند و زمین نخورند.
3. شنا کردن در استخر
استخر برای سالمندانی که شنا کردن بلد هستند، خیلی مفید است. هرچند راه رفتن در استخر نیز مفید است ولی شنا کردن تاثیر بیشتری دارد. همانطور که میدانید استخر :
- در بخشهای مختلف مخصوصا تقویت عضلات و مفاصل موثر است
- به بالا بردن طراوت و شادابی در سالمند نیز کمک میکند
4. اجتناب از لحظات عدم تعادل
اجتناب از قرار گرفتن سالمندان در وضعیتی که باعث به وجود آمدن عدم تعادل در راه رفتن آنها شود. مثلا اگر صبحها هنگام برخاستن از تخت به پهلوی چپ بلند میشوند :
- روش بلند شدن را تغییر دهند
- حتما به آرامی این کار را انجام دهید
5. مراجعه به متخصص (در صورت لزوم)
موارد خوشخیم سرگیجه و عدم تعادل در راه رفتن و ایستادن خودبهخود در عرض ۳-۲ هفته و گاهی هم چند ماه بهبود مییابند، در غیر این صورت به بررسیهای پیشرفته نیاز است.
راههای جلوگیری از عدم سقوط سالمندان
زمین خوردن سالمندان در سنین بالا میتواند عوارض جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد. به همین دلیل تا جایی که ممکن است باید از این اتفاق جلوگیری کرد :
- مراقب باشید سالمند با سر به زمین نخورد،زیرا عروق مغزی در این سن شکننده است، احتمال اینکه خونریزی مغزی اتفاق بیفتد، زیاد است.
- بررسی گوش داخلی سالمندانی که زیاد زمین میخورند و از سرگیجه شکایت دارند.
- افرادی که دچار اختلال تعادلی هستند، از عصا استفاده کنند.
خلاصه مطلب
زمین خوردن سالمندان مسئله نسبتا شایعی است. سالمندان بیدلیل زمین نمیخورند و اگر به مشکلات طبی ایجادشده در دوران سالمندی توجه نکنیم، باز هم شاهد این اتفاق خواهیم بود. با شاخت علت عدم تعادل در سالمندان میتوانید از بروز مشکلات بعدی جلوگیری کنیم و به درمان هرچه سریع تر آن بپردازیم. حفظ روحیه سالمندان بسیار حائز اهمیت است.
اگر توانایی همراهی بیمار و یا سالمند خود را ندارید باید از پرستار مجرب استفاده کنید که ما برای سالمند بیمار شما پرستار سالمند در منزل را پیشنهاد میدهیم. اگر برای حرکات فیزیوتراپی سالمند خود مشکل دارید میتوانید از خدمات فیزیوتراپی در منزل که شرکت پارسیان مهرپرور در اختیار شما قرار داده است استفاده کنید.