مركز خدمات بالینی ، مراقبتی و آموزشی در منزل پارسیان مهرپرور تحت نظارت مستقیم وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي

  • info@mehrparvar.com
  • 021-44442410
ذات الریه در سالمندان|مرکز پارسیان مهرپرور

ذات الریه در سالمندان : نشانه ها ، علل ، پیشگیری ( + درمان ذات الریه در افراد میانسال )

 صفر تا صد بیماری ذات الریه در سالمندان

در این مقاله از سایت مهرپرور به بررسی جامع بیماری ذات الریه در سالمندان و روش های درمان آن می پردازیم. بیماری ذات الریه یا پنومونی (ذات الریه به انگلیسی : Pneumonia) به عفونت شدید ریه ها می گویند. ذات الریه در سالمندان از بیماری های شایع این دوران می باشد. سالمندان مبتلا به ذات الریه به مراقبتهای خاصی نیاز دارند. تشخیص به هنگام بیماری ذات الریه و درمان آن ، از پیشرفت بیماری و مرگ بیمار جلوگیری می کند.

در ادامه به موارد زیر می پردازیم :

  • بیماری ذات الریه چیست؟
  • علل ایجاد بیماری ذات الریه در سالمندان
  • نشانه های بیماری ذات الریه در سالمندان و دیگر افراد
  • پیشگیری از ابتلا به ذات الریه در سالمندان و افراد
  • کسانی که بیشتر در معرض ذات الریه هستند
  • درمان ذات الریه در سالمندان
  • پنومونی آتیپیک چیست؟
  • علائم پنومونی آتیپیک
  • عوارض ذات الریه در سالمندان

بیماری ذات الریه چیست؟

بیماری ذات الریه یک عفونت یا التهاب بسیار شدید در یک ریه یا هر دو ریه می باشد. در بیماری ذات الریه حبابچه های هوایی موجود در ریه ها پر از چرک و سایر مواد مایع می شود و رسیدن اکسیژن به خون با مشکل مواجه می شود. زمانی که اکسیژن رسانی به خون مختل می شود ، سلول های بدن به درستی کار نخواهند کرد. این بیماری می تواند حال شما را بسیار بد کند. یک هفته پس از آغاز بیماری در حدود یک سوم از بیماران دچار افزایش تعداد گلبول‌های سفید خون می‌شوند. دوره بیماری ذات الریه بین چند روز تا یک ماه و گاهی هم بیشتر ادامه پیدا می کند.

ذات الریه (پنومونی) زمانی شروع می شود که یک ویروس ، قارچ یا باکتری به یکی از ریه ها وارد شود. (اگر در هر دو ریه وجود داشته باشد ، پنومونی دوگانه نامیده است). این بیماری باعث می شود که داخل کیسه های کوچک هوایی ملتهب شوند و با مایع یا چرک پر شوند. این بیماری اگر سالم باشید و فوراً تحت درمان قرار بگیرید ، معمولاً جدی نخواهد بود. ذات الریه در سالمندان و کودکان و افرادی که بیماری های دیگری دارند یا سیستم ایمنی ضعیفی دارند خطرناک است. گاهی به دلیل عفونت در بدن امکان دارد فرد از بین برود.

علل ایجاد بیماری ذات الریه در سالمندان

میکروب‌های متفاوتی باعث ذات الریه می شوند. اگرچه بعضی از این میکروب‌ها شایع و تشخیص آنها آسان است، اما در مواردی تشخیص عامل بیماری بسیار مشکل می شود. عفونت ریه می‌تواند در اثر باکتری ، ویروس یا قارچ به وجود آید. در اغلب موارد باکتری‌ها عامل اصلی ایجاد بیماری هستند. سینه پهلو یا ذات الریه یک بیماری تنها نیست و ممکن است ۳۰ علت مختلف داشته باشد ، لذا تشخیص آن بسیار دشوار می باشد. اصولاً ذات الریه به دلیل عفونت ایجاد می شود. عوامل ایجاد این عفونت در ریه افراد سالم وجود ندارد. گاهی اوقات آن‌ها توسط جریان خون به ریه‌ها می‌رسند ، ولی اغلب همراه با نفس کشیدن توسط قطرات ریز آب موجود در هوای تنفسی به ریه‌ها منتقل می‌شوند.

فرد مبتلا به عفونت ، با عطسه و سرفه میکروارگانیسم ها را وارد هوا می‌کند. برخی از میکروارگانیسم ها به خصوص ویروس‌ها همراه تنفس وارد ریه می‌شوند. بعضی از میکروب هایی که به طور معمول در حلق افراد وجود دارند ضرری ندارند. در صورتی که بدن شخص به هر علت از جمله به علت ابتلا به ویروس ، تضعیف شده باشد این میکروب ها به درون ریه‌ها راه پیدا می کنند.

علل شایع ایجاد بیماری سینه پهلو در سالمندان و سایر افراد

ذات الریه به دلیل عفونت‌های ناشی از باکتری یا ویروس و معمولاً در موارد کمتر در اثر قارچ و انگل رخ می‌دهد.

باکتری‌ها

حدود نیمی از موارد گزارش شده بیماری ذات الریه وجود باکتری است.

ویروس ها

در سالمندان یک سوم از علل ایجاد ذات الریه ویروس ها هستند.

قارچ ها

این نوع از ذات الریه به طور معمول اتفاق نمی افتد. این نوع از بیماری در افراد مبتلا به تضعیف سیستم ایمنی ناشی از ایدز، داروی سرکوب‌کننده سیستم ایمنی، یا سایر مشکلات پزشکی رخ می‌دهد.

انگل‌ها

انواع انگل می‌تواند ریه‌ها را آلوده کند و باعث ایجاد ذات الریه در سالمندان شود.

نشانه های بیماری ذات الریه در سالمندان و دیگر افراد

بعد از ابتلا فرد ، علائم ذات‌الریه در سالمندان ۲۴ تا ۴۸ ساعت بعد نمایان می شود. نشانه های اصلی بیماری ذات الریه :

  • تب
  • اسهال
  • تنگی نفس
  • درد قفسه سینه
  • حالت تهوع و استفراغ
  • کاهش اشتها و ضعف
  • تنفس سریع و سطحی
  • خلط زرد رنگ یا همراه با خون
  • سرفه خشک در ابتدا ولی یک تا ۲ روز بعد سرفه خلط‌ دار می‌شود. خلط معمولا زرد رنگ است و ممکن است رگه‌های خونی داشته باشد

ذات الریه در سالمندان|مرکز پارسیان مهرپرور

برخی دیگر از علائم ذات الریه که شیوع کمتری دارند عبارت اند از : سردرد ، خس‌خس سینه ، درد عضلات و مفاصل ، استفراغ و حالت تهوع ، سرفه‌ی خونی یا خلط خونی ، احساس گیجی و ناآگاهی از زمان و مکان‌، مخصوصا در سالمندان.

پیشگیری از ابتلا به ذات الریه در سالمندان و افراد

عفونت ریوی یا ذات الریه که به عنوان پنومونی هم نامیده می شود ، انواع مختلفی دارد و ممکن است در حدی پیش رونده باشد که آسیب دائمی ریوی ایجاد کند. جهت پیشگیری ار ابتلا به ذات الریه در سالمندان و افراد دیگر بهتر است به موارد زیر توجه فرمایید :

  • سالمندانی که سیگار می کشند بیش از سایر افراد در معرض خطر ابتلا به بیماری هستند، ترک سیگار مهم‌ترین عامل پیشگیری از بیماری  ذات الریه است
  • سالمندان و کودکان کم سن بهتر است در محل‌هایی که احتمال آلودگی در آن‌ها بیشتر است نباشند
  • از مصرف دارو خودسرانه خودداری کنید به خصوص آنتی بیوتیک و داروهایی که کورتون دار هستند
  • تغذیه مناسب به خصوص در کودکان عامل مهمی در پیشگیری از عفونت‌های ریه می باشد
  • در زمان ابتلا به ذات الریه در سالمندان ویتامین‌های تازه به خصوص ویتامین C مصرف کنید
  • اگر مبتلا به بیماری‌های مزمن هستید، حتما برای پیشگیری با پزشک مشورت کنید
  • درمان به موقع عفونت‌های ساده تنفسی، احتمال عفونت ریه را کم می کند
  • از تماس با افراد مبتلا به عفونت‌های تنفسی خودداری کنید
  • از سرما یا خیس بودن در هوای سرد خودداری کنید

کسانی که بیشتر در معرض ذات الریه هستند

اگر چه همه امکان دارد به این بیماری مبتلا شوند، با این وجود برخی افراد استعداد بیشتری برای ابتلا به این بیماری دارند مانند :

  • کسانی که سیگاری هستند بیشتر در معرض این بیماری می باشند
  • کسانی که طحالشان برداشته شده است نیز در معرض خطر بیشتری هستند
  • سالمندان و نوزادان نیز به این دلیل که  سیستم دفاعی ضعیف‌ تری دارند شانس ابتلایشان  به ذات الریه بیشتر است
  • کسانی که به هر دلیل سیستم ایمنی بدنشان ضعیف شده است مثل مبتلایان به ایدز ، کسانی که داروهای شیمی‌درمانی استفاده می‌کنند نیز جزیی از این دسته محسوب می‌شوند
  • کسانی که مبتلا به بیماری‌هایی تضعیف‌کننده مقاومت بدن نظیر بیماری‌های قلبی ، سرطان ، سل ، نارسایی احتقانی قلب ، دیابت ، یا بیماری‌های مزمن ریوی هستند نیز باید بیشتر مراقب خود باشند

درمان ذات الریه در سالمندان

درمان بیماری کاملا با توجه به علت آن انجام می‌شود. گاهی بیمار به صورت سرپایی درمان می‌شود و گاهی نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد. البته در اکثر بیماران درمان این عفونت در منزل انجام می‌گیرد.

عنوان توضیحات
درمان‌های اصلی بیماری مصرف داروهای ضد باکتری ، ضد ویروس یا ضد قارچ به صورت خوراکی یا تزریقی ، فیزیوتراپی قفسه سینه و در مواردی اکسیژن
برای درد خفیف ، تب و احتقان استفاده از داروهایی نظیر استامینوفن یا قطره‌های بینی ، اسپری‌ها یا قرص‌های ضداحتقان
جهت مرطوب نگهداشتن هوا استفاده از یک دستگاه مرطوب‌کننده با بخار سرد
جهت کم کردن درد سینه استفاده از یک بالشتک گرم‌کننده یا کمپرس گرم بر روی قفسه سینه

نکته :

  • پزشکان توصیه می‌کنند برای کمک به تخلیه ترشحات ریوی (خلط)، بیمار سرفه کند و نفس عمیق بکشد.

پنومونی آتیپیک چیست؟

نوعی عفونت ریوی است که در اثر انواع خاصی از باکتری ها بروز می کند شامل لژیونلا پنوموفیلا ، مایکوپلاسما پنومونیه ، و کلامیدیا پنومونیه. کسانی که این عفونت را دارند ، معمولا نشانه ها و علائم خفیفی دارند. آن ها می توانند بدون ناراحتی  و مشکل فعالیت های روزانه ی خود را داشته باشند. پنومونی آتیپیک در اثر لژیونلا پنوموفیلا می تواند در مایعات بدن رشد کند. این عفونت معمولا در طی تابستان و پاییز شایع تر است و در زمستان کمتر است. می تواند به عنوان پنومونی اکتسابی از جامعه هم مطرح باشد. این بیماری می تواند در هر سنی رخ دهد ولی عموما بر روی افراد زیر ۴۰ سال اثر دارد. وقتی که این نوع عفونت در اثر لژیونلا پنوموفیلا رخ میدهد ، معمولا در افراد سالمند دیده می شود. هم مردان و هم زنان بیمار می شوند.

علائم پنومونی آتیپیک

اکثریت افرادی که این بیماری را دارند ، دچار لرز ، سرفه ، تب ، و کوتاهی تنفس هستند. کوتاهی تنفس زمانی اتفاق می افتد که افراد می دوند ، از پله بالا می روند و یا شنا می کنند. سایر علائم که کمتر شایع هستند ، عبارتند از : درد قفسه سینه ، گیجی ( بیشتر در افراد سالمند) ، سردرد ، کمبود انرژی ، گرسنگی ، سفتی مفصل ، افزایش تعریق. و علائمی که  به ندرت اتفاق می افتد عبارت اند از : اسهال ، درد چشم و گوش ، راش ها و توده های گردنی و گلو  درد.

ذات الریه در سالمندان|مرکز پارسیان مهرپرور

نکته :

  • علائم ممکن است پس از ۴ روز خوب شود  ولی بهبودی کامل حدود ۲ هفته طول می کشد.
  • افرادی که موارد شدید پنومونی آتیپیک دارند ، ممکن است زمان ریکاوری طولانی تری داشته باشند.

عوارض ذات الریه در سالمندان

گاهی این عفونت به مغز می زند و باعث عفونت مغزی می شود و می تواند سردرد شدید و گیجی ایجاد شود. عفونت های شدید ریوی در موارد نادر به علت بیماری می تواند آسیب دائمی ریوی ایجاد کند. در بیشتر موارد ، هیچ آسیب  برجسته ی ریوی وجود ندارد. در برخی افراد ممکن است آنمی همولیتیک دیده شود. علت آن این است که باکتری مسبب پنومونی آتیپیک می تواند اتوآنتی بادی هایی بسازد که سلول های خونی را از بین ببرد. تخریب گلبول های قرمز خون آنمی می دهد. در پنومونی آتیپیک اگر بیمار ایمنی ضعیفی داشته باشد، دیابت شدید داشته باشد و یا نارسایی شدید کلیوی داشته باشد ، توسط لژیونلا پنوموفیلامی تواند کشنده باشد.

خلاصه مطلب

بیماری ذات الریه یک عفونت یا التهاب بسیار شدید در یک ریه یا هر دو ریه می باشد. این بیماری باعث می شود که داخل کیسه های کوچک هوایی ملتهب شوند و با مایع یا چرک پر شوند. ذات الریه به دلیل عفونت‌های ناشی از باکتری یا ویروس و معمولاً در موارد کمتر در اثر قارچ و انگل رخ می‌دهد. با شناخت علائم و راه های پیشگیری از این بیماری  در صورت ابتلا به آن می توانید زودتر به درمان بپردازید و از عوارض ثانویه جلوگیری نمایید. جهت مشاوره رایگان می توانید با ما در تماس باشید. همچنین شما می توانید پیشنهادات و تجربیات خود را با ما در میان گذارید.