توانمندسازی سالمندان با توجه به اهمیت آن، نقش حیاتی در بهبود کیفیت زندگی افراد در دوران سالمندی دارد. در جوامع امروزی، به دلیل افزایش میانگین عمر و پیشرفتهای پزشکی، جمعیت سالمندان بطور قابل توجهی افزایش یافته است. پیش بینی میشود در سال ۲۰۵۰ جمعیت سالمندان جهان به حدود یک نفر از هر ۴ نفر افزایش یابد. ۸۰ درصد از این جمعیت سالمند، در کشورهای در حال توسعه مستقر خواهند بود. حدود یک سوم تا یک چهارم از زندگانی ما را دوران سالمندی تشکیل میدهد. بنابراین دوران سالمندی باید به عنوان تجربه ای مثبت در زندگی ما باشد. به این معنی که زندگی در سالمندی باید به همراه سلامت، مشارکت، احساس امنیت و همچنین همراه با افزایش کیفیت زندگی باشد. فعال سازی دوران سالمندی خود نیازمند توانمندسازی در سالمند میباشد. این مقاله مرکز پارسیان مهرپرور به بررسی اهمیت توانمندسازی و راههای اجرایی آن میپردازد.
چگونه به توانمند شدن سالمندان کمک کنیم؟
در ابتدا باید تعریفی از توانایی داشته باشیم، میتوان توانمند سازی را اینگونه معنا کرد :
واگذاری قدرت یا اختیار به یک فرد تا بتواند کاری را انجام دهد و یا بوجود آوردن این احساس در ک فرد تا بتواند کارهای بیشتری را به سرانجام برساند. برای انجام این کار باید اعتماد به نفس در سالمندان ایجاد کرد. توانمندسازی سالمندان؛ تشویق کردن سالمندان برای مشارکت بیشتر در تصمیم گیری در زندگی خودشان و اطرافیانشان است. توانمندسازی یعنی سالمندان فعالیتهایی انجام دهند که در زندگی آنها موثر است. باید فضایی برای سالمندان فراهم شود تا بتوانند ایدههای خوبی را ارائه دهند و تشویق شوند تا آنها را به واقعیت بدل کنند. احساس خوب بودن، یکی از عینی ترین و قابل ارزیابی ترین بخشهای توانمندی و توانمند شدن میباشد. موثرترین عنصری که از نظر جسمی و روحی این احساس را در سالمند ایجاد میکند فعال بودن سالمند در اجتماع میباشد.
نکات کلیدی در توانمندسازی سالمندان
در دوران سالمندی، فرد با تغییرات بدنی، روانی، و اجتماعی مواجه میشود که ممکن است باعث کاهش کیفیت زندگی او شود. با ارتقاء توانمندی سالمندان، میتوان به شرایط بهتری برای آنها رسید و از ایجاد مشکلات جدی به جامعه جلوگیری کرد.
- تغذیه سالم: یکی از عوامل مهم در توانمندسازی سالمندان، تغذیه مناسب است. مصرف مواد غذایی غنی از ویتامینها، مواد معدنی و آنتیاکسیدانها میتواند به حفظ سلامت بدن کمک کند.
- فعالیتهای بدنی: رفت و آمد منظم و فعالیتهای ورزشی سبک میتواند به بهبود قابلیتهای بدنی سالمندان کمک کند. این فعالیتها باعث افزایش انرژی و کاهش خطر بروز بیماریهای مرتبط با سالمندی میشوند.
- فعالیتهای ذهنی: استمرار در چالشهای ذهنی و فعالیتهای آموزشی به عنوان یکی از راههای توانمندسازی ذهن سالمندان مطرح است. با انجام این فعالیتها، میتوان به کاهش اختلالات شناختی و افزایش تمرکز ذهنی دست یافت.
فعالیتهایی برای توانمندسازی سالمندان
توانمندسازی افراد سالمند شامل یک طیف گسترده از فعالیتها است که عبارتاند از
- کلاسهای تناسب اندام و ورزشی: برگزاری کلاسهای تناسب اندام و ورزشی منطبق با نیازهای افراد سالمند، بهبود سلامتی فیزیکی و قابلی
- سفرهای خارج از خانه: برگزاری سفرهای خارج از خانه و پیادهرویها در طبیعت، افراد سالمند را با طبیعت ارتباط برقرار کرده و تاثیرات مثبتی بر روانشان خواهد داشت.
- برنامههای میاننسلی: به وجود آوردن برنامههای میاننسلی که افراد سالمند را با نسلهای جوانتر به همراهی بیاورد، به معنای ایجاد درک متقابل و ایجاد احساس تعلق به جامعه است.
- هنر و بیان خلاقانه: تشویق به فعالیتهای هنری مثل نقاشی، نوشتن یا موسیقی میتواند درمانی باشد و به افراد سالمند اجازه میدهد که احساسات و تجربیات خود را به صورت خلاقانه بیان کنند.
- کارگاههای آموزشی برای سالمندان: برگزاری کارگاههای آموزشی در حوزههای مختلف از جمله تاریخ، هنر و فناوری میتواند ذهن افراد سالمند را تحریک کند و ترغیب به یادگیری مداوم شان باشد.
- گروههای حمایتی: ایجاد گروههای حمایتی که افراد سالمند میتوانند با یکدیگر چالشها، پیروزیها و تجربیات زندگی خود را به اشتراک بگذارند، ارتباط ارزشمندی را ایجاد میکند.
زمینههای مختلف توانمندسازی سالمندان
در بحث توانمندسازی بايستی بر اين نكته تاكيد داشت كه احساس خوب بودن، يكی از عينی ترين و قابل ارزيابی ترين پارامترهای توانمند شدن است و در اين رهگذار، مديريت فعال و خود كنترلی اجتماعی، اساسی ترين عنصر احساس خوب بودن از نظر جسمی و روحی به شمار میرود .
احساس شایستگی
اعتقاد سالمند به توانمندیهای خود برای انجام فعالیتهایی است که با خودش در ارتباط است.
احساس ساماندهی به خود
زمانی که سالمندان با میل خود در انجام وظایف خود سهیم شوند و در این امر اجباری وجود نداشته باشد، در این شرایط سالمند احساس فعال بودن میکند. زمانی که سالمند خود شروع کننده انجام یک وظیفه شخصی باشد در این شرایط میتواند احساس مستقل بودن بکند، سالمند فعال در این شرایط در مییابد که کارهایش را باید با چه سرعتی انجام دهد و در کارهایش احساس مالکیت میکند.
پذیرفتن نتیجه عمل
در شرایطی که سالمند خود غازگز و پایانگر اعمال شخصی بوده است در این شرایط، این موضوع را هم میپذیرد گه نتیجه عمل را میتواند تغییر هم دهد. پذیرفتن نتیجه، عبارت است از “اعتقاد سالمند در یک مقطع مشخص از زمان در مورد توانایی اش برای ایجاد تغییر در جهت مطلوب”. داشتن احساس پذیرفتن شخصی نتیجه، کاملاً به احساس خود کنترلی مربوط است و برای اینکه سالمند احساس توانمندی کند، نه تنها باید احساس کند که آنچه انجام میدهد اثری بهدنبال دارد، بلکه باید احساس کند که میتواند در آن اثر تغییر به وجود آورد.
داشتن مفهوم در زندگی
معنیدار بودن در زندگی یک نگرش ارزشی میباشد که از متجانس بودن آرمانها و ارزشهای افراد و آنچه که در حال انجام دادن آن هستند، حاصل میشود.سالمندان توانمند، احساس معنیدار بودن در زندگی دارند و مفهوم دار بودن به معنای ارتباط اهداف و وظایف کاری با ایدهها و استانداردهای سالمند میباشد. سالمند در زمان انجام کاری که احساس میکند مفهوم دارد، نسبت به زمانی که این احساس پایین میباشد، بیشتر به آن متعهد و با آن درگیر است و نیروی زیادتری برای آن کار متمرکز میکند.
در صورتی که برای مراقبت و توانمندسازی سالمند خود نیاز به کمک دارید می توانید از خدمت پرستار سالمند در منزل مهرپرور استفاده کنید، برای مشاوره و استخدام پرستار با مرکز تماس بگیرید.
احساس اطمینان در زندگی
سالمندان فعال در زندگی دارای حس اطمینان و اعتماد هستند. اعتماد همچنین بهطور ضمنی دلالت بر این دارد که افراد اگرچه خود را در یک موقعیت آسیبپذیری قرار میدهند ولی ایمان دارند که در نهایت هیچ آسیبی در نتیجه آن اعتماد به آنان نخواهد رسید.
نقش فناوری در توانمندسازی سالمندان
فناوری با پیشرفتهای خود، به عنوان یک ابزار موثر در توانمندسازی سالمندان به کار گرفته میشود. استفاده از اینترنت، شبکههای اجتماعی و نرمافزارها برای ارتباط با دیگران و دسترسی به اطلاعات مفید میتواند احساس رضایت و انگیزه سالمندان را افزایش دهد.
پرسشهای متداول
- چگونه میتوان بهداشت روانی سالمندان را تقویت کرد؟ ارتباطات اجتماعی مثبت و مشاوره روانشناختی میتواند به بهبود روانشناخت سالمندان کمک کند.
- چرا توانمندسازی سالمندان مهم است؟ توانمندسازی سالمندان بهبود کیفیت زندگی آنها را ارتقاء میدهد و از ایجاد مشکلات جدی در جامعه جلوگیری میکند.
- چه نقشی برای فناوری در توانمندسازی سالمندان وجود دارد؟ فناوری میتواند با ارتقاء ارتباطات و دسترسی به اطلاعات مفید، احساس رضایت و انگیزه سالمندان را افزایش دهد.
خلاصه مطلب
توانمندسازی سالمندان با توجه به اهمیت آن، نقش حیاتی در بهبود کیفیت زندگی افراد در دوران سالمندی دارد. با رعایت تغذیه سالم، فعالیتهای بدنی و ذهنی، حمایت از خانواده و ایجاد فضای اجتماعی مناسب، میتوان به سالمندی سالم و پربار تری دست یافت. حتما در کارهای مختلف از مشارکت سالمندان استفاده کنید. با این کار حس مثبت ارزشمند بودن را در آنها ایجاد میکنید. حتی میتوانید برای تهیه غذای خاص و یا تهیه وسیله ای خاص و یا حتی مشارکت در کارهای سبک منزل از آنها کمک بگیرید.