بیماری بلانت در نوزادان و کودکان : علت ، نشانه و درمان بیماری بلانت
بسیاری از نوزادان با پاهای کمی پرانتزی، ناشی از اینکه در فضای کوچک رحم بودهاند، متولد میشوند. پاهای آنان معمولا همزمان با رشد بدن و شروع به راهرفتن، صاف میشود. بیماری بلانت در کودکان به اختلال رشدی می گویند که بر استخوانهای ساق پا اثر میگذارد و موجب میشود که پاها به سمت بیرون ، انحنا پیدا کنند. اگر این انحنا شناسایی و به سرعت درمان نشود شدت می یابد. تشخیص زود هنگام این بیماری به درمان به موقع آن کمک می کند. در این مقاله از سایت مرکز خدمات پرستاری مهرپرور به بررسی روش های تشخیص و درمان این بیماری می پردازیم.
بیماری بلانت چیست؟
بلانت یعنی چه ؟ بیماری بلانت یک اختلال رشد در کودکان است که بر استخوانهای ساق پا اثر میگذارد و باعث میشود که پاها به سمت بیرون، انحنا پیدا کنند. در کودکان سنین پایینتر، فقط تیبیا (استخوان درشت نی) مشکل دارد. در نوجوانان، معمولا هم درشت نی و هم فمور (استخوان ران) درگیر هستند. در بیماری بلانت، فشار زیادی بر صفحه رشد (ناحیه بافت استخوانی درحال رشد) در بالای تیبیا وارد میشود. در نتیجه، استخوان نمیتواند بهطور معمول رشد کند. وجه جانبی (بیرونی) تیبیا به رشد خود ادامه میدهد ولی وجه داخلی (درونی) استخوان کودک، رشد نمیکند. این استخوان غیریکنواخت باعث میشود تیبیا، بهجای رشد مستقیم، به سمت خارج انحنا پیدا کند. در این بیماری یک پا امکان دارد کمی کوتاهتر از پای دیگر نیز بشود.
علل بیماری بلانت در کودکان
علت کج شدن ساق پا چیست ؟ علت بیماری بلانت در کودکان هنوز به طور کامل شناخته شده نیست. از نظر دانشمندان این بیماری به دلیل ترکیب چند عامل بوجود می آید.عوامل محیطی ، عوامل ژنتیکی ، عوامل مکانیکی در این بیماری دخیل هستند. این بیماری پیشرونده در کودکان کوتاه قد ، دارای اضافه وزن و کودکانی که زود راه می افتند بیشتر دیده می شود. این عارضه در دختران شایعتر است. این عارضه در ۶۰درصد کودکان دوطرفه اتفاق می افتد و هر دو ساق را درگیر می کند. بیماری بلانت در کودکان زیر۳ سال بروز می کند.
نشانه های بیماری بلانت در کودکان
- آرتروز مفصل زانو
- مشکل در راه رفتن برای مدت زمان طولانی
- به ندرت، یک پا نیز ممکن است کمی کوتاهتر از دیگری باشد
- درشت نی خمیده نیز ممکن است باعث ایجاد گروهی از مشکلات شود، زیرا قسمت پایینی ساق پا ممکن است قادر به تحمل وزن بدن نباشد.
- شایعترین نشانه زمانی است که ساق پا زیر زانو خم میشود. این در کودکان کم سن و سال دردناک نیست، اما ناراحتی در نوجوانان میتواند بدتر باشد.
انواع بیماری ترومای بلانت
انواع بیماری بلانت که در ادامه به آن میپردازیم:
بیماری بلانت در کودکان |
بیماری بلانت در نوجوانان و بزرگسالان |
بین سنین تولد تا سه سالگی به وجود میآید. | این بیماری در کودکانی که ده سال به بالا سن دارند رخ میدهد. |
معمولاً در هر دو پا به وجود میآید و یک اختلال دو سویه محسوب میشود. | احتمال آنکه فقط یک پا را درگیر کند بسیار زیاد است و به عبارتی یک اختلال یک سویه محسوب میشود. |
اختلال ایجاد شده فقط در استخوان درشت نی (استخوان ساق پا) به وجود میآید. | معمولاً اختلال ایجاد شده در هر دو استخوان درشت نی و استخوان ران (استخوان فمور) به وجود میآید. |
بیماری بلانت در اطفال شایعتر از بیماری بلانت در نوجوانان است. |
تشخیص بیماری بلانت در کودکان
والدین اغلب به دلیل مشاهده پرانتزی بودن پای کودک به متخصص کودکان مراجعه می کنند و معمولاً پزشک این موارد را به جراح ارتوپد ارجاع می دهد. هرچه در زمان تشخیص این بیماری، سن کودک بالاتر باشد، این تغییرات در عکسبرداری با اشعه ایکس، واضحتر خواهد بود. روش ها تشخیص به شرح زیر است :
- بررسی کامل فیزیک کودک توسط پزشک
- استفاده از عکس پرتو ایکس در صورت وجود خمیدگی شدید در یکی از پاهای کودک
- درخواست آزمایش خون در صورت مشکوک بودن به نرمی استخوان برای کودکان بالای ۲ سال
- آزمایش های بیشتر برای کودکان زیر ۲ سال و داری خمیدگی متقارن (خمیدگی یکسان در هر دو پا)
عکس رادیولوژی، زوایای بخشهای مختلف پا را به منظور مقایسه رشد طبیعی استخوان و ایجاد بیماری بلانت، که انحنای بیشتری را نشان میدهد، اندازهگیری می شود. اگر تشخیص بیماری بلانت تایید شود، این اندازهگیریها به جراح اجازه میدهد بهترین برنامه درمانی را درنظر بگیرد و اصلاح تغییر شکل در نتیجه درمان را در آینده، پیگیری نماید.
درمان بیماری بلانت در کودکان
روش های درمان بیماری بلانت در کودکان متفاوت است. وابسته به سن کودک در زمان تشخیص بیماری و میزان انحنای ساق پا روش درمان فرق می کند. هدف اصلی در درمان بیماری بلانت ، اصلاح حالت ناهنجاری پای بیمار و بهبود وضعیت کلی و مطابقت آنها می باشد. در ادامه مقاله شیوه های درمانی این بیماری را بررسی می کنیم.
درمان بیماری بلانت در کودکان به شیوه غیر جراحی ( درمان انحنای ساق پا )
جراحی معمولاً بعد از ۲ سالگی که پای کودک نمیتواند به طور خود به خود صاف شود انجام خواهد شد.
قبل از ۲ سالگی پزشک از شیوه های غیر جراحی زیر برای درمان بیماری بلانت استفاده می کند :
استفاده از بریس برای درمان بیماری بلانت
این روش درمان برای کودکانی که نشانه های بیماری در آنها خفیف تا متوسط است در نظر گرفته میشود. در این روش کودک باید تا چند ماه به طور مداوم و در طول ساعات روز و شب از این بریس استفاده کند با گذر زمان بریس به صاف شدن استخوان و قرار گرفتن آن در شرایط مناسب و بهبود بیماری کمک خواهد کرد.
ورزش درمانی برای درمان بیماری بلانت
چه ورزش هایی برای صاف شدن پاها مناسب است ؟ فیزیوتراپی و ورزش درمانی برای پیشگیری از رشد بیماری بلانت و کمک به بهتر راه رفتن کودک توصیه میشود. در ورزش درمانی تمریناتی به کودک و والدین آموزش داده می شود که به کشش و تقویت عضلات پای کودک که به علت بیماری بلانت ضعیف شده اند کمک میکند و به این ترتیب حالت عدم تعادل در راه رفتن کودک اصلاح خواهد شد.
عمل جراحی استئوتومی برای درمان بیماری بلانت در کودکان
- اگر بیماری بلانت به کمک موارد بالا درمان نشود پزشک عمل جراحی را پیشنهاد می کند.
- در صورت بدشکلی شدید پا و عدم توانایی استفاده از بریس کودک به عمل جراحی نیاز پیدا خواهد کرد.
پیشآگهی بیماری بلانت در کودکان
اکثر کودکانی که تحت درمان بیماری بلانت قرار میگیرند بهتر شده و زندگی فعالی دارند. اگر اضافه وزن، باعث این بیماری شده باشد، مهم است که والدین برای رسیدن کودکشان به وزن مناسب و حفظ این وزن، کمک نمایند. این کار میتواند فشار روی استخوانها و مفاصل را برداشته و از دیگر مشکلات دراز مدت در اثر اضافه وزن (مانند دیابت نوع ۲ و بیماریهای قلبی) جلوگیری کند. اگر در مورد سازگاری کودکان با زندگی سالمتر، که شامل رژیم غذایی متعادل و ورزش میباشد، مشکلی دارید، با پزشک خود صحبت کنید.
اگر کودک به بیماری بلانت مبتلا است و این بیماری باعث شده کودک پاهای پرانتزی داشته باشد، میتوانید از متخصص اطفال، کمک بگیرید. متخصص اطفال، کودک شما را معاینه میکند و بهترین درمان را پیشنهاد مینماید. این موارد درمانی شامل نظارت بر کودک، آتل پا و درمان جراحی است.